استخوان ترقوه استخوان بلند و باریکی است که بازو را به بدن متصل می‌کند. این استخوان به صورت افقی بین استخوان جناغ(استرنوم) و کتف(اسکپولا) قرار دارد. شکستگی استخوان ترقوه که نسبتا شایع است، حدود پنج درصد از تمام شکستگی‌های بزرگسالان را شامل می‌شود.
شکستگی استخوان کلاویکل در کودکان نیز شایع تر است و حدود هشت تا پانزده درصد از شکستگی‌های کودکان را شامل می‌شود.
در مطالعه‌ای در سال۲۰۱۶ مشخص شد که ۶۸ درصد شکستگی استخوان ترقوه در مردان اتفاق می‌افتد. گروه بزرگی از این افراد(۲۱درصد) در رده‌ی سنی۱۵تا۲۴ سال بودند. در سنین ۶۵ سال به بالا، زنان بیشتر از مردان دچار شکستگی استخوان ترقوه می‌شوند. شکستگی‌ها متفاوت اند اما هشتاد درصد آنها در ناحیه‌ی میانی استخوان کلاویکل اتفاق می‌افتند؛ این ناحیه به عضله و لیگامان قوی متصل نیست.
آسیب‌های ورزشی، افتادن و تصادفات شایع‌ترین علل شکستگی استخوان کلاویکل می‌باشند. نوزادان می‌توانند طی تولد نیز دچار شکستگی استخوان ترقوه شوند و این برای والدین بسیار اهمیت دارد که علائم شکستگی را بررسی کنند؛ مثلا گریه کردن هنگام لمس ترقوه. برای شکستگی سریعا مراقبت‌های پزشکی را دنبال کنید. بهترین درمان با یخ و مسکن درد، باند پیجی و فیزیوتراپی و دادن زمان می‌باشد. اما در صورت شکستگی شدید ممکن است نیاز به جراحی و ایمپلنت گذاری باشد تا استخوان را طی ترمیم نگهدارد.
علائم شکستگی استخوان ترقوه
زمانی که دچار شکستگی استخوان ترقوه می‌شوید، احتمالا درد زیادی خواهید داشت و ممکن است برای این که درد بیشتری نداشته باشید، بازویتان را کمتر حرکت دهید. همچنین ممکن است علائم زیر را نیز داشته باشید:
- تورم
- سفتی
- ناتوانی در حرکت شانه
- کبودی
- ناحیه‌ی برآمده و تحدب در محل شکستگی
- صدای شکستگی هنگام حرکت بازو
- خم شدن رو به جلوی شانه
- صدای شکستگی(crackling) هنگام حرکت شانه
- در نوزادان ممکن است برای چند روز بازوی خود را تکان ندهند.
علل شکستگی استخوان ترقوه
شایع‌ترین علت شکستگی استخوان ترقوه، ضربه‌ی مستقیم به شانه است که باعث از هم گسیختگی یا شکستگی استخوان می‌شود که می‌تواند طی افتادن روی شانه یا بازو یا طی تصادفات رخ دهد. آسیب‌های ورزشی نیز از علل رایج در شکستگی استخوان به ویژه در جوانان می‌باشند.تا سن ۲۰ سالگی، استخوان ترقوه سفت نمی‌شود. ورزش‌هایی مانند فوتبال و هاکی همانند سایر ورزش‌‌ها که افتادن با سرعت بالا یا افتادن در مسیر حرکت(مانند اسکی یا اسکیت برد) رخ می‌دهد، باعث آسیب در شانه می‌شود.
عوارض
شکستگی ترقوه می‌تواند بدون عارضه‌ای ترمیم شود. در صورت رخ دادن عارضه، ممکن است شامل موارد زیر شود:
آسیب عروق خونی و اعصاب: قسمت دندانه‌دار انتهای استخوان ممکن است در مجاورت عروق و اعصاب دچار آسیب شود. اگر احساس سردی یا بی حسی در بازو یا دستتان کردید باید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
تاخیر در ترمیم: شکستگی شدید ممکن است به آهستگی یا به طور ناقص ترمیم شود. اتصال ضعیف بین استخوانی در طی ترمیم می‌تواند باعث کوتاهی استخوان شود.
توده در استخوان: به عنوان بخشی از پروسه‌ی ترمیمی، در محل پیوستن استخوان‌ها بهم، یک توده‌ی استخوانی شکل می‌گیرد. این توده به دلیل نزدیکی به پوست به راحتی قابل تشخیص است. بیشتر توده‌ها به مرور با گذشت زمان برطرف می‌وند اما بعضی دائمی باقی می‌مانند.
استئوآرتریت: در صورتی که شکستگی در محل اتصال ترقوه به جناغ یا کتف رخ دهد، ممکن است ریسک آرتریت در مفصل بالا رود.
تشخیص
پزشک از شما درباره علائم و چگونگی ایجاد جراحت سوال خواهد کرد. همچنین شانه شما را معاینه خواهد کرد و احتمالا بخواهد تا بازو و دست و انگشتانتان را حرکت دهید. گاهی اوقات به دلیل این که استخوان به پوست فشار وارد کرده، محل شکستگی واضح است. بسته به نوع شکستگی ممکن است پزشک بخواهد اعصاب و عروق را از نظر آسیب بررسی کند. ممکن است پزشک تصویر برداری اشعه ایکس از شانه را درخواست کند تا محل دقیق شکستگی، مقدار جابه‌جایی انتهای استخوان و استخوان‌های دیگر را از نظر شکستگی و آسیب بررسی کند. گاهی اوقات ممکن است برای بررسی جزئیات شکستگی، عکس سی تی درخواست کنند.
درمان
درمان شکستگی استخوان ترقوه به شدت و نوع شکستگی بستگی دارد. مزایا و مضراتی در هر دو روش درمانی جراحی و غیرجراحی وجود دارد بنابراین بهتر است به طور کامل درباره‌ی موارد درمان با پزشک خود صحبت کنید. در گذشته درمان غیرجراحی در صورت شکستگی ناحیه‌ی میانی ترقوه، بهترین گزینه‌ی درمانی انگاشته می‌شد. اما در سال‌های اخیر، طی مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۶ گزارش شد، درمان جراحی غالب‌تر است.
متاآنالیز درمان جراحی و غیرجراحی در سال ۲۰۱۵، در هردومورد میزان عوارض را ۲۵ درصد گزارش کرد. هر دو روش نیاز به تحقیقات بیشتر دارند تا مشخص کنند جراحی برای کدام نوع از شکستگی بهتر است.
درمان غیرجراحی
مواردی که ازدرمان غیرجراحی انتظار خواهید داشت شامل:
حمایت از بازو: بازوی آسیب دیده از طریق باند پیچی در محل خود ثابت خواهد شد. خیلی مهم است که حرکات خود را تا زمان ترمیم استخوان، محدود کنید.
مسکن: پزشک ممکن است داروهایی مانند استامینوفن و ایبوبروفن تجویز کند.
یخ: پزشک ممکن است در روزهای اول برای درد، پک یخ را پیشنهاد دهد.
فیزیوتراپی: پزشک یا فیزیوتراپیست ممکن است ورزش‌های سبکی را برای جلوگیری از سفتی در حین ترمیم استخوان به شما بیاموزد. زمانی که استخوانتان ترمیم شد، پزشک ممکن است برنامه‌های بازتوانی را پیشنهاد دهد تا به استحکام و انعطاف پذیری بازوی شما کمک کند.
یکی از عوارض این نوع درمان این است که شاید استخوان دچار بدشکلی شود که ما به آن maluniln می‌گوییم. بسته به این که malunian یا بدشکلی چگونه عملکرد بازوی شما را تحت تاثیر قرار داده، ممکن است به درمان‌های بیشتری نیاز داشته باشید. در بعضی موارد ممکن است یک برآمدگی در محل شکستگی داشته باشید که به مرور زمان برطرف می‌شود.
جراحی
در صورتی که شکستگی استخوان ترقوه‌ی شما از نوع خرد شدن باشد یا در بیشتر از یک نقطه اتفاق افتاده باشد، ممکن است جراحی صورت گیرد. کمپلکس درمانی شکستگی شامل:
- جاگذاری مجدد استخوان کلاویکل
- جاگذاری پیچ یا صفحات فلزی یا فقط گیره برای نگهداری استخوان در محل خود تا ترمیم به طور مناسب صورت گیرد.
- استفاده از اسلینگ یا آویز دست بعد از جراحی تا بازو را برای چند هفته ثابت نگه داشت.
- استفاده از مسکن‌ها همانطور که بعد از جراحی تجویز شده‌اند.
- انجام عکسبرداری‌های منظم برای کنترل ترمیم
گیره و پیچ را بعد از ترمیم استخوان جدا می‌کنند. صفحان فلزی معمولا خارج نمی‌شوند مگر زمانی که باعث تحریک پوست آن محل شوند. ممکن است عوارض جراحی مانند مشکلات ترمیم استخوان، تحریکات ناشی از جسم خارجی جاسازی شده، عفونت یا آسیب به ریه ممکن است اتفاق افتد.
شکستگی استخوان کلاویکل در کودکان معمولا بدون جراحی ترمیم می‌شود.
ترمیم شکستگی
شکستگی استخوان ترقوه معمولا به ۶ تا ۸ هفته در بزرگسالان و ۳ تا ۶ هفته در کودکان به زمان نیاز دارد. بسته به شکستگی، زمان لازم برای ترمیم متفاوت است. در چهار تا شش هفته‌ی اول نباید اجسام سنگین‌تر از پنج پوند را بلند کند یا بازوی خود را بالای شانه بکشید. بعد از ترمیم استخوان ممکن است چند هفته نیاز باشد تا فیزیوتراپیست عملکرد بازو و شانه‌ی شما را به حالت نرمال بازگرداند. به طور کلی طی سه ماه افراد می‌توانند توانایی قبلی خود را بازیابند.
خوابیدن
خوابیدن با استخوان ترقوه‌ی شکسته ممکن است راحت نباشد. اسلینگ را در شب خارج کنید و از بالش‌های بیشتری برای بالاتر نگهداشتن خود استفاده کنید.
کنترل درد
از مسکن‌ها برای کنترل درد استفاده کنید. پک یخ نیز ممکن است کمک کند.
فیزیوتراپی
یک فیزیوتراپی روتین را ادامه دهید تا از سفت‌شدن بازو در طی ترمیم جلوگیری کنید. این کار ممکن است شامل ماساژ بعضی از بافت‌های نرم، فشار دادن توپ در دستها و چرخش‌های ایزومتریک باشد. ممکن است آرنج، دستها و انگشتانتان به مرور زمان راحت تر حرکت دهید. زمانی که شکستگی ترمیم شد، فیزیوتراپیست یا پزشک می‌تواند ورزش‌هایی را برای قوی‌تر کردن عضلات شانه و بازو به شما بیاموزد. این حرکات ممکن است شامل یک سری حرکات ورزشی و بلند کردن تدریجی وزنه از سبک به سنگین می‌باشد.پزشک زمان بازگشت به فعالیت‌های نرمال شما را ارزیابی می‌کند. زمانی که بتوانید فعالیت ورزشی خاص خود را شروع کنید، پزشک توصیه‌های لازم را به شما خواهد کرد.
شکستگی استخوان کلاویکل بسیار شایع است و می‌تواند بدون هیچ عارضه‌ای ترمیم شود. با پزشک خود درباره‌ی این که درمان غیرجراحی یا جراحی برای شما بهتر است، صحبت کنید. خیلی مهم است که فیزیوتراپی را برای بازیابی قوای بازو و شانه‌ی خود ادامه دهید.
