یک تیم تحقیقاتی بین المللی به سرپرستی دانشگاه بریتیش کلمبیا (UBC) برای اولین بار توانست نقش تیموس در بارداری و پیشگیری از سقط جنین و بروز دیابت در زنان باردار را کشف کند. تیموس غده کوچکی است که در پشت استخوان جناغ واقع شده است و در دوران بزرگسالی اهمیت عملکردی آن کاهش مییابد. تیموس ارگان مرکزی سیستم ایمنی بدن محسوب میشود.
در مطالعهای که امروز در ژورنال Nature منتشر شده است، به نظر میرسد که تیموس نقش مهمی در کنترل متابولیسم و ایمنی بارداری دارد.
نقش تیموس در بارداری
نحوه سازگاری سیستم ایمنی بدن برای حمایت از مادر و جنین تا دههها برای محققان جای سوال بود. این مطالعه که توسط یک تیم تحقیقاتی بین المللی از جمله دکتر یوزف پنینگر از UBC انجام شده است، توانسته است جوابی برای این پرسش بیابد. محققان دریافتهاند که هورمونهای جنسی زنانه برای مقابله با تغییرات فیزیولوژیک بارداری، تغییرات مهمی را در تیموس ایجاد کرده و موجب تولید سلولهای تخصصی به نام Tregs میشوند.
محققان بر این باورند که RANK، یک گیرنده که در اپیتلیوم تیموس بیان میشود، مولکول اصلی مسئول این مکانیسم است.
ما میدانستیم که RANK در تیموس بیان میشود، اما نقش آن در بارداری برایمان نامشخص بود.
دکتر پنینگر، نویسنده ارشد این مطالعه، استاد گروه ژنتیک پزشکی و مدیر موسسه علوم زندگی در UBC
برای درک بهتر، محققان موشهایی را که گیرنده RANK از تیموس آنها حذف شده بود را بررسی کردند.
عدم وجود RANK از تولید Tregs در تیموس در دوران بارداری جلوگیری میکند. این کار موجب کاهش Tregs در جفت شده و افزایش میزان سقط جنین را در پی داشت.
دکتر مگدالنا پائولینو (Magdalena Paolino)، استادیار گروه پزشکی در انستیتوی کارولینسکا
نقش تیموس در دیابت بارداری
این یافتهها همچنین دید مولکولی جدیدی را در مورد پیشرفت دیابت در دوران بارداری، معروف به دیابت حاملگی، در اختیار قرار میدهد. این بیماری در حدود ۱۵% از زنان باردار در سراسر جهان دیده میشود اما دانشمندان هنوز اطلاعات کمی درباره آن دارند.
محققان دریافتهاند که در حاملگیهای سالم Tregs برای جلوگیری از بروز التهاب و کمک به کنترل سطح گلوکز در بدن، به بافت چربی مادر حرکت میکنند. در موشهای بارداری که فاقد RANK بودند، سطح گلوکز و انسولین خون بالا بوده و بسیاری دیگر از شاخصهای دیابت بارداری مانند نوزاد بزرگتر از حد معمول مشهود بود.
دکتر پائولینو بیان میکند که مشابه نوزادان زنان مبتلا به دیابت در بارداری، توله سگهای تازه متولد شده سنگینتر از میزان متوسط بودند.
همچنین کمبود Tregs در دوران بارداری منجر به اثرات طولانی مدت و میان نسلی روی فرزندان میشد. توله سگها در طول عمر خود مستعد ابتلا به دیابت و اضافه وزن بودند. با دادن Tregs مشتق از تیموس از حاملگیهای طبیعی به موشهای با نقص RANK، روند مشکلات سلامتی این موشها از جمله سقط جنین و سطح گلوکز مادر معکوس شده و وزن توله سگها نیز نرمال میشد.
محققان همچنین زنان دیابتی را در دوران بارداری بررسی کردند و نتایج حاصله نشان میداد که تعداد Tregs در جفت این زنان کاهش یافته است؛ مشابه مطالعه انجام شده بر روی موشها.
كشف این سازوكار جدیدی که نحوه ایجاد دیابت حاملگی را نشان میدهد، به طور بالقوه اهداف درمانی جدیدی را برای مادر و جنین در آینده ارائه می دهد.
دکتر الكساندا كاوتزكی-ویلر (Alexandra Kautzky-Willer)، محقق بالینی در دانشگاه پزشكی وین
دکتر پنینگر اضافه می کند که تیموس در دوران بارداری بطور گسترده تغییر میکند و این که چگونه فعالیت دوباره این بافت منجر به بارداری سالم میشود، یکی از رمز و رازهای باقی در زمینهی ایمونولوژی است. تحقیقات این پژوهشگران طی سالهای متمادی نشان داد که هورمونهای بارداری از طریق RANK فعالیت تیموس را مجدداً تنظیم میکند و الگوی جدیدی برای عملکرد این بافت کشف کرد: تیموس نه تنها سیستم ایمنی مادر را تغییر میدهد بلکه موجب میشود که بدن مادر جنین پس نزند، اما تیموس همچنین سلامت متابولیسم مادر را کنترل میکند.
دکتر پنینگر معتقد است که این تحقیق دیدگاه ما نسبت به تیموس را به عنوان عضوی فعال و پویا و مورد نیاز برای محافظت از بارداری تغییر میدهد.