سرطان پروستات، دومین سرطان شایع مخصوص مردان در جهان است که با نرخ بروز۲۹.۳ درصدی و نرخ مرگ و میر ۷.۶ درصدی، گریبانگیر مردان بالای ۵۰ سال می‌شود. رشد سلول‌های غده‌ی پروستات، توسط تستسترون تحریک می‌شود که هم در سلول‌های سالم و هم در سلول‌های سرطانی اثرگذار است. اما سلول‌های سرطانی پروستات، در مرحله‌ی رشد و تقسیم دچار اختلال هستند و بیشتر از سلول‌های سالم فعالیت دارند.
پروستات، یک غده‌ی گردویی شکل در بین آلت تناسلی مردانه و مثانه است و در جلوی راست روده قرار دارد. وظیفه‌ی این غده ترشح مایعی قلیایی است که تغذیه و محافظت از اسپرم را در واژن و رحم زن که دارای محیطی اسیدی است، بر عهده دارد.
پیشگیری از سرطان پروستات
عوامل مختلفی وجود دارند که باعث ابتلای مردان بالای ۵۰ سال به بیماری سرطان پروستات می‌شوند. از جمله‌ی این عوامل می‌توان به عوامل وراثتی، شغل‌های خاص، اضافه وزن، تغذیه‌ی نامناسب و مصرف داروهای مختلف اشاره کرد.
مهم‌ترین پیشگیری‌های لازم برای مقابله با سرطان پروستات، داشتن رژیم غذایی خوب، ورزش منظم، چکاپ‌های دوره‌ای و سبک زندگی مناسب است.
رژیم غذایی که حاوی آنتی اکسیدان‌ها باشد، می‌تواند از انواع سرطان به ویژه سرطان پروستات جلوگیری کند. گوجه‌فرنگی و دیگر میوه‌های قرمز رنگ، حاوی آنتی اکسیدان لیکوپن (Lycopene) هستند که در پیشگیری از سرطانی شدن سلول‌های بدن و بخصوص پروستات، عملکردی فوق العاده قوی دارند.
کلم و گل کلم و خانواده کلم‌ها و اسفناج نیز روند رشد سلول‌های سرطانی و بدخیم شدن آنها را کاهش می‌دهند یا متوقف می‌کنند. پس لازم است در رژیم غذایی روزانه گنجانده شوند.
وجود ویتامین دی کافی در بدن، یکی دیگر از مهم‌ترین عوامل پیشگیری از سرطان پروستات است. این ویتامین ارزشمند و ضروری، در ماهی سالمون به وفور یافت می‌شود. البته، بدن انسان به صورت طبیعی با قرار گرفتن در مقابل نور آفتاب، ویتامین دی تولید می‌کند و منبع اصلی دریافت ویتامین دی برای انسان‌ها و سایر پستانداران، قرار گرفتن روزانه در معرض نور آفتاب است.
سویا یکی از غلات مهمی‌است که در پیشگیری از این نوع بیماری و انواع دیگر سرطان بسیار پرکاربرد و مؤثر است. نخود و لوبیا و عدس نیز همانند سویا حاوی مواد بازدارنده از رشد سلول‌های سرطانی هستند.
در کنار رژیم غذایی مناسب، ورزش روزانه‌ی کافی، باعث به جریان افتادن خون در بدن و بالا رفتن متابولیسم تمام دستگاه‌ها و سیستم‌های موجود در بدن می‌شود. فعالیت بدنی، علاوه بر دفع سموم از بدن، سلامت عمومی‌بدن را بالا می‌برد و موجب پیشگیری از بسیاری از بیماری ها از جمله سرطان پروستات می‌شود.
علائم پروستات
بر اساس یافته های علمی drdr.ir سرطان پروستات در زمان شروع بیماری و هنگامی‌که بیماری هنوز خفیف است، علائم خاصی ندارد. این بیماری در حالات پیشرفته‌تر، علائمی به صورت مشکلات ادراری بروز می‌دهد، مانند تکرر ادرار و دیدن خون در آن. کسانی که به این بیماری مبتلا هستند، به صورت ناگهانی احساس نیاز به ادرار می‌کنند و این حس در فواصل کم برای آنها تکرار می‌شود. مبتلایان پس از انتشار نسبی سرطان در پروستات، شب‌ها به همراه احساس نیاز به دفع ادرار از خواب بیدار می‌شوند(nocturia).
در بیشتر مبتلایان، شروع ادرار برای بیمار سخت خواهد شد (hesitancy) چون نیروی ادرار کم می‌شود. این کمبود فشار، باعث اختلال در جریان آن می‌شود. حتی ممکن است تخلیه‌ی مثانه به صورت چکه چکه انجام شود یا مثانه کاملا خالی نشود.
این بیماری ممکن است خود را به صورت درد در هنگام انزال، وجود خون در منی (hematospermia) یا اختلال در نعوظ (erectile dysfunction) نشان دهد. البته به طور طبیعی، نعوظ در سنین بالاتر نسبت به دوران جوانی ضعیف‌تر است، اما کاهش ناگهانی قدرت نعوظ می‌تواند نشانه‌ای از بروز این نوع سرطان باشد.
گاهی اوقات غده‌ی پروستات باکتریایی شده و عفونت ناشی از وجود باکتری در این غده، تب و لرز و درد و علائم مشابه سرطان پروستات را در بیمار به وجود می‌آورد. این بیماری با آنتی بیوتیک قابل درمان است و مشکلات ناشی از آن برطرف می‌شوند.
درد در ناحیه‌ی کمر و لگن همچنین می‌تواند یک علامت جدی سرایت سرطان پروستات به استخوان‌های لگن و ستون فقرات باشد. بی اشتهایی و کاهش وزن و ترشح چرک از آلت تناسلی، از دیگر نشانه‌های آن هستند و می‌توانند از نشانه‌های این بیماری باشد.
درمان سرطان پروستات
تا کنون درمان قطعی برای سرطان پروستات وجود ندشته و درمان‌های موجود با توجه به شدت بیماری و وضعیت بیمار، بر روی تسکین و کاهش عوارض ناشی از بزرگی این غده و جلوگیری از رشد بیشتر آن تمرکز دارند.
قبل از شروع درمان، پزشک با پرسیدن سوالاتی از علائم بیمار و با معاینه مقعدی غده پروستات، احتمال وجود این بیماری را در او بررسی می‌کند. نشانه‌های این عارضه، شبیه نشانه‌های بیماری‌های کلیوی و بیماری‌های مربوط به مجاری ادراری مانند تنگ شدن مجرای ادرار یا عفونت مجاری ادراری است. آزمایش ادرار و آزمایش خون، می‌تواند وجود مشکلات دیگری را که علائم مشابه با سرطان پروستات دارند، تایید یا رد نماید.
آزمایش سنجش آنتی ژن اختصاصی پروستات (psa) در خون، یکی از آزمایش‌های اصلی برای تشخیص بزرگ شدن غده‌ی پروستات است. امکان آزمایش قدرت جریان ادرار و حجم ادرار و حجم باقیمانده از ادرار در مثانه نیز به کمک دستگاه‌هایی خاص، وجود دارد که در صورت نیاز به دستور پزشک انجام می‌شود.
آلفا بلاکرها و سایر درمان‌ها
پس از تشخیص درست بیماری، نوبت به درمان آن می‌رسد. داروهای خانواده‌ی آلفا بلاکرها و داروهای موسوم به آلفا ردوکتازها، دو نوع داروی اصلی برای درمان سرطان پروستات هستند. آلفا بلاکرها، فیبرهای عضلانی موجود در پروستات را شل می‌کنند و عضلات گردن مثانه را به حالت استراحت در می‌آورند و باعث کاهش عوارض این بیماری از جمله مشکلات دفع ادرار می‌شوند. داروهای خانواده‌ی آلفا ردوکتاز، ترشح هورمون‌های مؤثر در رشد پروستات را کم کرده و از بزرگ شدن غده‌ی پروستات جلوگیری می‌کنند.
علاوه بر درمان دارویی، درمان ورزشی نیز برای بیمار تجویز می‌شود. تمرینات کگل که باعث تقویت عضلات کف لگن می‌شوند، می‌توانند تاثیر شایانی در رفع مشکلات ادراری و نعوظ بیمار داشته باشند.
در صورتی که درمان دارویی، روی بیمار اثر نکرد یا بهبودی بیمار به کندی صورت می‌گرفت، مرحله‌ی بعدی درمان، یعنی درمان نیمه تهاجمی و پس از آن درمان تهاجمی برای بیمار تجویز می‌شود، که با جراحی غده‌ی پروستات یا برداشتن آن همراه است.
گزینه‌های درمانی که در این مرحله مطرح می‌شوند عبارتند از: پرتو درمانی با تابش اشعه خارج از بدن (EBRT)، رادیکال پروستاکتومی(RP) و براکی تراپی(BT).
پزشک معالج یا تیم پزشکی معالج، با بررسی روند پیشرفت سرطان در بیمار و روند درمان‌های دارویی که بیمار گذرانده و با در نظرگرفتن وضعیت جسمانی فعلی بیمار، بهترین و مناسب‌ترین روش درمانی را برای بیمار تشخیص می‌دهند و نسبت به انجام آن اقدام می‌کنند.
در این مقاله، به بررسی بیماری سرطان پروستات پرداختیم. سرطان در غده‌ی پروستات، مانند دیگر سرطان‌ها ممکن است به حالت خوش خیم یا بدخیم غده را درگیر نماید. از جمله مواردی که در پیشگیری از این بیماری مؤثرند، می‌توان به رژیم غذایی مناسب، استمرار در ورزش روزانه، حفظ وزن مناسب و استفاده از چکاپ‌های پزشکی معتبر اشاره کرد. مهم‌ترین علائمی‌که سرطان پروستات دارد، اختلالات ادراری است. مانند تکرر ادرار، کاهش شدت جریان آن و درد در هنگام خروج ادرار و منی و خون آلود بودن ادرار و منی. درمان‌های موجود برای این بیماری، شامل درمان دارویی و درمان جراحی است که پس از تشخیص دقیق بیماری و بررسی وضعیت بیمار، بنا به دستور و نظر پزشک انجام می‌شوند.
