به نظر میرسد ممنوعیت استفاده از وسایل الکترونیکی هوشمند در رختخواب میتواند در بهبود خواب نوجوانان مؤثر باشد.
شبها قبل از خواب کتاب میخوانم تا سریعتر به خواب فرو روم. با این حال هر وقت کتاب جدیدی در دست ندارم؛ روی گوشیام کتاب [الکترونیکی] میخوانم. فکر میکنم این روش دیجیتال در خوابم تداخل ایجاد میکند. این اصلاً برای من خوب نیست؛ ولی احتمالاً حال و روز نوجوانانی که در اتاق خواب خود صفحهنمایش (مقصود صفحۀ گوشی است) دارند از من هم بدتر است!
گروهی از محققان به تازگی مطالعهای در زمینۀ ارتباط استفاده از موبایل [پیش از خواب] و خواب ناکافی، انجام دادهاند. بن کارتر (Ben Carter)، متخصص آمار زیستی از دانشگاه کینگز لندن (King’s College London)، و همکارانش دریافتند که کوکان و نوجوانانی (بین ۶ تا ۱۹ سال) که پیش از خواب و در رختخواب خود از محتوای چندرسانهای مبتنی بر صفحهنمایش (گوشی، تبلت، نوتبوک و …) استفاده میکنند؛ نمیتوانند خوب بخوابند و در طول روز نیز احساس خستگی میکنند. این قضیه اصلاً تعجبآور نیست؛ چرا که تمام این وسایل الکترونیکی با تابش نور آبی (Blue Light، قسمتی از طیف نور مرئی با طول موج ۳۸۰ تا ۴۵۰ نانومتر) در کارکرد ملاتونین – هورمون تنظیمکنندۀ خواب – تداخل ایجاد میکنند.
ولی قسمت جالب نتایج هنگامی حاصل شد که محققان کیفیت خواب را در دو گروه متفاوت بررسی نمودند:
- نوجوانانی که در اتاقخواب خود هیچگونه صفحهنمایشی ندارند.
- نوجوانانی که در اتاقخواب خود به گوشی و تبلت دسترسی دارند؛ ولی با این وجود استفاده نمیکنند.
انتظار داریم که هیچگونه تفاوتی در کیفیت خواب این دو گروه وجود نداشته باشد؛ چرا که هر دو گروه فارغ از هر گونه نور آبی و نویز ناشی از چتکردن و انجام بازی بودند. ولی با این وجود کارتر و همکارانش به یک تفاوت پی بردند. گروه دوم (دارای دسترسی به تکنولوژی) به اندازۀ گروه اول نتوانستند بخوابند (خواب کمتر). صرف نظر از مقدار خواب کمتر، این گروه خواب کمکیفیتتری را نیز تجربه نموده و درطول روز نیز احساس خستگی میکردند.
نتایج عجیب بوده و حامل پیام مهمی نیز میباشند. حتی حضور ابزار ارتباطی الکترونیکی (بدون استفاده کردن) میتواند تأثیرات نامطلوبی بر خواب کودکان و نوجوانان داشته باشد.
اگر فردی پیش از خواب با دوستش مشغول چت بوده است، پس از اتمام مکالمه و کنار گذاشتن گوشی ممکن است همچنان به آن مکالمه بیندیشد؛ با وجود این که گوشی را کنار گذاشته است. جهت وارد شدن به خواب، بدن و مغز به مقداری زمان برای استراحت (Relaxation) نیاز دارند. شما نمیتوانید بلافاصله بعد از انجام دو ۱۰۰ متر سرعت، داخل رختخواب شده و انتظار خواب داشته باشید! مشابه همین قضیه، اگر مغز در حال اندیشیدن به چیزی باشد، مسلماً به سرعت خاموش نخواهد شد و شما نیز برای مدتی در رختخواب بیدار خواهید ماند.