کنار گذاشتن گوشت و لبنیات از رژیمغذایی روزانه کار مشکلی است و سالم و سرحال ماندن در طول اجرای این محدودیتها میتواند سختتر نیز باشد.
بر اساس مطالعهای که در دانشگاه هاروارد صورت گرفتهاست، یک برنامهی رژیمی گیاهمحورِ غلط، مشابه آن دسته از رژیمهایی که شامل بسیاری از غلات فرآوریشده۱ و نوشیدنیهای شیرین میشوند، میتواند بهطور قابل ملاحضهای ریسک ابتلا به بیماریهای قلبیعروقی را افزایش دهد.
۱. غلات فرآوریشده در واقع به آن دسته از غلات گفتهمیشود که منشأ گیاهی دارند اما در کارخانجات، آنها را با فرآوری به چندین محصول مخلتف دیگر، مانند اسپاگتیها، نودلها و بسیاری از محصولات دیگر تبدیل میکنند.
در مقابل دستهای دیگر قرار دارد، با نام غلاتکامل، این دسته از غلات دچار تغییرنشده و به صورت مستقیم در تولید نانها و سایر محصولات غله-محور استفاده میشوند. در مقایسهی این دو دسته، دستهای از غلات بیشتر توصیه میشوند که سالمتر و با میزان فیبر بیشتری در اختیار شما قرار گیرند، یعنی دقیقا غلاتکامل، نه گونهی فرآوریشدهی آن!
در کنار نکتهی بالا باید به این نکته هم توجهکرد که کاهش میزان مصرف فراوردههای حیوانی در طول افزایش میزان مصرف میوهها، سبزیجات و غلاتکامل، میتواند به میزان یک رژیمغذایی کاملا گیاهی، برای سلامتی شما مفید باشد، حتی بیشتر از آن دست گیاهخوارانی که سیبزمینی سرخکرده و پاستا (غلاتناکامل و فرآوریشده) از برنامه غذاییشان جدا نمیشود!
مقالهی مرتبط: خوردن غلاتکامل باعث کاهش وزن میشود
بر اساس تحقیق منتشرشده در ژورنال کالج امریکایی قلب و عروق، “غذاهای ناسالم گیاهی و غذاهای حیوانی میتوانند ریسک ابتلا به بیماریهای قلبیعروقی را افزایشدهد، این درحالی است که غذاهای ناسالم گیاهی بیشترین تاثیر را در ابتلا به بیماریهای قلبیعروقی دارند.
امروزه این را بسیار شنیدهایم که استفاده از رژیمهای غذایی گیاهی یا حتی استفاده از گیاهان در برنامهیغذایی، تاثیرات بسیار خوبی بر سلامتی ما خواهند داشت و به میزان قابل توجهای، ریسک ابتلا به بیماریهای قلبیعروقی را کاهش خواهند داد. اما گیاهخوار بودن میتواند مشکلساز باشد، زمانی که فقط از منابع ناسالم گیاهی استفاده شود.
باید دانست که گیاهخواری، همانگونه که میتواند درصورت درست و با برنامه اجرا شدن، به سلامتیان کمک کند، به همان میزان هم میتواند، درصورت بیبرنامگی، برای سلامتیتان مضر بوده و آسیبزا گردد.
در مطالعهای که در دو گروه سلامت پرستاران و سلامت متخصصان، به صورت تعقیبی، انجام گرفت و به نام “بزرگترین تحقیق آیندهنگر در راستای ارتبط رژیمهای گیاه-محور و ریسک ابتلا به بیماریهای قلبیعروقی در جهان” مشهور است، هر گروه مشارکتکننده متشکل از دهها هزار نفر بود که به صورت نظرسنجیهایی که هر دوسال برگزار میشد، رفتار غذایی آنها، مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه در واقع ۴.۸ میلیون پرونده در سال را برای بررسی، در اختیار محققان دانشکده بهداشت دانشگاه هاروارد قرار داد.
با استفاده از این دادهها، ۳ دسته از رژیمهای گیاهی مختلف شکل گرفت. دستهی اول متعلق به رژیم گیاهی عمومی بود (هر غذاهای گیاهی بدون توجه به سالمبودن یا نبودن)، رژیمی که در آن غذاهای گیاهی در امتیاز مثبت و غذاهای حیوانی، امتیاز منفی دریافت کردند. لیست دوم به آن دسته از رژیمهایی تعلق میگرفت که از غذاهای گیاهی سالم (نه هر گیاه خوراکی)، تشکیل میشد. در این گروه، غلاتکامل، میوهها، سبزیجات، دانههای روغنی، حبوباب، روغنهای گیاهی، چای و قهوه به مراتب امتیاز مثبت بالاتر دریافت کردند و امتیاز منفی در این گروه به آبمیوهها و نوشیدنیهای شیرین، غلات فرآوریشده، سیبزمینیهای سرخشده و قندها تعلق گرفت.
و سپس میرسیم به گروه آخر، گروه غذاهای گیاهی ناسالم، با امتیاز مثبت به غذاهای گیاهی ناسالم و امتیاز منفی به غذاهای گیاهی سالم.
محققان دریافتند که در افرادی که از رژیمهای گیاهی عمومی (همه گیاهانخوراکی بدون توجه به سالم بودن یا نبودن) استفاده کردهاند، ریسک ابتلا به بیماریهای قلبیعروقی به کلی معکوسشده و در این افراد خطر ابتلا بسیار پایین آمده بود. در مورد افراد با رژیم غذایی گیاهی از دستهی دوم (غذاهای گیاهی سالم) حتی بیشتر از گروه عمومی این اتفاق افتادهبود و افراد با خطر بسیار ناچیزی روبهرو شدند.
اما در این بین، افراد در گروه سوم یا همان رژیمغذایی ناسالم گیاهی، ارتباط مثبت و مستقیمی را با ابتلا به بیماریهای قلبیعروقی نشان دادند. نتایج این مطالعه، درواقع نتایج مطالعهای را که اخیراً در مورد ارتباط رژیمغذایی ناسالم گیاهی و خطر ابتلا به دیابت نوع دو را دنبال کردند.
نویسنده در ادامه به موضوع جالبی اشاره میکند:
زمانی که این مطالعه را با مولفههای، غذای گیاهی سالم و غذای حیوانی سالم انجام دادیم، مشاهده کردیم که خطر ابتلا به بیماریهای قلبیعروقی درست همان ریسک ابتلا در گروه رژیم غذاهای گیاهی سالم است؛ بنابراین کاهش متعادل غذاهای حیوانی به راحتی با کاستن از مصرف غذاهای ناسالم حیوانی، از جمله گوشتهای قرمز یا فرآوریشده، قابلدسترسی است.
دکتر الن ویلیامز، سرپرست مرکز پزشکی دانشگاه شیکاگو، یافتههای این مطالعه را بجای استفاده از “همه یا هیچ” این گونه برای متخصصان قلب و عروق ترجمهکرد: “ترفند هایی در رژیمغذایی.”
در واقع او این گونه مسئله را شرح میدهد:
غذا بخورید، زیاد نه، ولی همان مقدار هم بیشترش گیاهی باشد.