در این بخش از سری مقالات انسان در تنگنا، با توانایی بدن انسان در برابر بی آبی آشنا می شویم. بر اساس گفته های پیشینیان، بدن انسان برای ادامه ی حیات به چهار عنصر اصلی جهان یعنی آب، خاک، هوا و آتش نیاز دارد. تا زمانی که مصرف یکی از این عناصر محدود شود، زندگی همه ی موجودات به ویژه انسان به خطر می افتد.
بیشترین تعداد روزی که انسان توانسته بدون غذا زنده بماند، بیشتر از ۳ هفته است که مهاتما گاندی توانسته از گرسنگی مطلق به مدت ۲۱ روز جان سالم به در کند. اما بحث بی آبی کاملا فرق می کند. حداقل ۶۰ در صد از وزن بدن انسان را آب تشکیل می دهد و هر یک از سلول ها برای داشتن عملکرد، به آب نیازمندند. آب مثل یک روغن برای تسهیل حرکت مفاصل عمل کرده و دمای بدن را با عرق کردن و تنفس تنظیم می کند.
مقاله ی مرتبط: کاهش خطر ابتلا به عفونت مجاری ادراری با نوشیدن آب فراوان
بیشترین زمانی که بدن می تواند بی آبی را تحمل کند، حدود ۱ هفته است، البته این میزان در آب و هوا های مختلف فرق دارد و در مناطق گرم و مرطوب، بی آبی را نمی توان تحمل کرد. به گفته ی پروفسور Randall K Packer ، بیولوژیست دانشگاه جورج واشنگتن:
یک هفته، بیشترین و خش بینانه ترین زمانی است که فرد می تواند بدون آب و غذا، یعنی در شرایط گرسنگی و تشنگی مطلق زنده بماند! اگر چه زنده ماندن در این شرایط بیشتر از ۳ الی ۴ روز غیر ممکن به نظر می رسد.
Claude Piantadosi معتقد است که بیشتر از ۱۰۰ روز نمی توان بی آب بود. اثرات بی آبی یا Dehydration در آب و هوای گرم شدید تر است و اثرات مخرب تری روی بدن دارد. آب باعث انتقال خون و اکسیژن به سراسر بدن شده و بافت عضلانی را نرم و ارتجاعی نگه می دارد. مواد زائد را از طرق عرق، ادرار، مدفوع، آب دهان و اشک دفع کرده و برای عملکرد همه ی سیتم های بدن حیاتی است.
خطرات بی آبی یا دهیدراسیون
بدن انسان روزانه به مقدار چشم گیری آب از طریق تنفس، عرق کردن و حتی استحمام از دست می دهد، به همین دلیل نوشیدن یک لیوان آب در روز، میزان از دست رفته را جبران نمی کند. تحت شرایط سخت، غده های عرق می توانند ۱ الی ۱.۵ لیتر در ساعت آب از بدن دفع کنند. اگر آب از دست رفته جایگزین نشود، حجم مایعات بدن کم شده و به دنبال آن حجم خون کم شده و خون کافی به ارگان ها نمی رسد. در نتیجه سیستم گردش خون دچار مشکل شده و فشار خون پایین می آید و ممکن است باعث کما و مرگ شود. در اصطلاح کلینیکی اگر ۱۰ درصد از وزن بدنتان در صورت کم آبی کم شده باشد، شما دهیدراته شده اید و باید تحت درمان قرار بگیرید.
منبع آب
به گفته ی سازمان ملی سلامت، آب بدن از منابع مختلفی تامین می شود که بهترین و ارزان ترین آن آب است. سایر نوشیدنی ها مثل آب میوه و شیر برای هیدراته شدن بدن خوب است ولی هیچ چیز جای آب آشامیدنی سالم را نمی گیرد. تنها نوشیدنی که باعث از مصرف آن پرهیز کنید، الکل است، زیرا باعث می شود آب بیشتری از بدن دفع کرده و دهیدراته شوید. نوشیدنی هایی مثل چای و قهوه نیز اگر بیش از اندازه مصرف شوند، بدن را با کم آبی مواجه می کنند.
مقاله ی مرتبط: تأثیر نوشیدن چای و قهوه بر سلامت کبد
