دو سال قبل، زین هاروی به عنوان اولین کودکی که پیوند موفق دو دست را تجربه کرد، مورد عمل قرار گرفت. اما او حالا برای اتفاق مهم دیگری شهرت کسب کرده است: مسیری که طی ان مغز او در پاسخ به قطع و پیوند عضو خودش را دوباره برنامه‌ریزی کرد.
هاروی, که الان ده سال دارد، به خاطر یک عفونت شدید در دوران نوزادی هر دو دستش را از دست داد. بر اساس گفته های پزشکان او در بیمارستان کودکان فیلادلفیا، مغز هاروی بعد از قطع دست هایش خود را دوباره سیم کشی کرد! اما بعد از پیوند عضو این تغییرات را معکوس کرد.
دکتر ل.اسکات لوین – رهبر تیم ۴۰ نفره‌ای که پیوند عضو را انجام داد – می‌گوید:
تیم همکاری ما از زمان پیوند عضو از دو سال قبل در حال ارزیابی او بوده است. با توجه به تغییرات مشاهده شده در مغز هاروی، او حالا اولین کودکی می‌باشد که جهت گیری دوباره در نقشه‌ی مداربندی مغزی اش بروز داده است.
مقاله مرتبط: تجربه زایمان با رحم پیوندی برای اولین بار در ایالات متحده
پزشکان زین در مطالعه‌ای که جدیداً منتشر شده، توضیح دادند: هر قسمتی از بدن که عصب حسی دارد، پیام‌های عصبی را به بخش مربوطه در مغز ارسال می‌کند. ویلیام گتز می‌گوید:
ما با توجه به مطالعه در پریمات های غیر انسان و در مطالعات تصویربرداری مغز در بیمار های بزرگسال می‌دانیم که پس از قطع عضو، مغز از انجایی که دیگر پیامی از دست ها دریافت نمی‌کند نقشه‌بندی خودش را تغییر می‌دهد.
تغییر در نقشه‌بندی مغز که پس از قطع دست ها رخ می‌دهد به نام (Massive Cortical Reorganization (MCR – ساطمان دهی دوباره‌ی قشری عمده– مشهور است. گتز، محقق رادیولوژی، در انتشار اخبار بیمارستان گفت:
ما امیدوار بودیم که MCR را در بیمارمان ببینیم و در واقع ما برای اولین بار MCR را در یک کودک مشاهده کردیم.
بخشی از مغز که پیام های حسی را از لب ها دریافت می‌کند به اندازه ی دو سانتی‌متر به بخشی که قبلا دست ها را تصویر می‌کرد تغییر جهت می‌دهد.
ولی گتز می‌گوید آنها وقتی آنچه بعدا اتفاق افتاد را مشاهده کردند، بیشتر هیجان‌زده شدند؛ وقتی دست های جدید بیمار شروع به بازیابی عملکردشان کردند. “ما متوجه شدیم این پروسه برای بیمار ما برگشت پذیر است”.
مقاله مرتبط: جراح ایتالیایی ادعا می‌کند اولین عمل پیوند سر در انسان را به انجام رسانده است!
با استفاده از تصویربرداری های پیشرفته، محققان فعالیت مغناطیسی مغز هاروی را برای کشف موقعیت، قدرت و زمانبندی پاسخ های او به تحریکاتی که به انگشتان و لب های او وارد می‌شود، سنجیدند. محققان این ازمایش ها را ۴ بار در سال اول پس از پیوند عضو انجام دادند.
تغییرات چشمگیر در دو ملاقات بعدی مشاهده شدند که نشان‌دهنده‌ی پاسخ بهتر زمانی به تحریکات بودند؛ نشانه‌ای از اینکه نقشه‌بندی دوباره‌ی مغز در حال بازگشت به یک الگوی نرمالتر بود. گتز می‌گوید:
پیام های حسی در مکان درستی در مغز دریافت می‌شوند، اما ممکن است که هنوز به طور کامل در سیستم حسی بدنی (Somatosensory) ترکیب نشوند. ما انتظار داریم که با گذشت زمان این پاسخ های حسی بیشتر به حالت نرمال مناسب سن او تبدیل شوند.
لوین، مدیر برنامه‌ی پیوند عضو بیمارستان می‌گوید:
زین جزو اولین ها در پزشکی پن (Penn) و در سراسر دنیا بوده است. نه تنها برای تیم تحقیقاتی ما بلکه برا خود زین نیز این یک اتفاق، خیلی بزرگ است. اما این نشانه‌ای دیگر از پیشرفت فوق‌العاده‌ی اوست، و پیشرفت در وضعیت دست‌های او ادامه خواهد داشت.
این نتایج سوالات و هیجانات جدیدی درباره ی شکل‌پذیری مغز (بتوان مدارها و ارتباطات سیناپسی آن را تغییر داد)، به ویژه در مورد مغز کودکان، به وجود آورد. تعدادی از این سوالات عبارتند از: بهترین سن برای انجام یک پیوند دست چیست؟ ایا برنامه‌ریزی دوباره‌ی مغزی بعد از قطع عضو همیشه اتفاق می‌افتد؟ نقشه‌کشی مغزی در افرادی که بدون دست متولد می‌شوند چگونه است؟
.ما در حال برنامه‌ریزی برای یک تحقیقی جدید جهت بررسی بعضی از این سوالات هستیم
مقاله مرتبط: افراد پیوند عضوی در معرض سرطان پوست
حالا زین می‌تواند بسیار مستقل‌تر از قبل بنویسد، لباس بپوشد و غذا بخورد. این ها موارد مهمی در بهبود کیفیت زندگی او هستند.
