خواب کوتاه (microsleep) دقیقا چیزی است که به نظر میرسد: یک خواب بسیار کوچک، یا اگر دقیقتر بگوییم، چند ثانیه عدم هوشیاری. چیزی که عجیب است این است که شما همیشه متوجه نمیشوید که کی رخ میدهد.
خواب کوتاه چگونه عمل میکند؟
معمولا، شما یا بیدار هستید، یا در خواب- روی کلمه “معمولا” تاکید میکنیم. حقیقت این است که خواب بیشتر از یک طیف است تا یک حالت “همه یا هیچ”. بخشی از مغز شما میتواند در هنگامی که خواب هستید، بیدار بماند، برای مثال شما در محیطی نا آشنا خواب میبینید. به همین ترتیب، بخشی از مغز شما میتواند هنگامی که بیدار هستید به خواب برود.
دکتر چیارا سیرلی از دانشگاه ویسکانسین توضیح میدهد که:
وقتی که ما خواب آلود هستیم، دچار اشتباه میشویم، توجه ما پراکنده میشود و هوشیاریمان کاهش مییابد.
و این به خاطر این است که قسمتهایی از مغز ما به خواب رفته اند.
مقالهی مرتبط: میخواهید خوابهایتان را به یاد آورید؟ ویتامین B6 مصرف کنید
با این حال هنگامی که مردم فراتر از حالت خواب آلودگی میروند، میتوانند هوشیاری خود را برای چند لحظه از دست بدهند و پدیدهای به نام “خواب کوتاه (microsleep)” میتواند رخ بدهد. این اغلب در طی کارهایی یکنواخت که مغز را از خواب محروم میکنند اتفاق میافتد، مانند رانندگی، گوش دادن به یک سخنرانی یا تماشای یک فیلم. گاهی اوقات که این اتفاق میافتد شما متوجه آن میشوید، چون حرکت چانهتان به سمت سینه شما را بیدار میکند. (این ممکن است نعمتی از جانب خدا باشد که باعث میشود آدرنالین ترشح شده و از خواب کوتاهی دیگر جلوگیری گردد). هرچند که اغلب مواقع شما کوچکترین آگاهی از اینکه دچار خواب کوتاه شدهاید ندارید.
مقالهی مرتبط: ۷ دلیل بسیار مهم برای چرت زدن در همین لحظه!
آیا من واقعا میتوانم بدون آن که متوجه بشوم، چُرت بزنم؟
کاملا همینطور است.
استاد جیم هورن مدیر مرکز مطالعات خواب دانشگاه لفبورو میگوید:
خواب باید بیش از ۱ یا ۲ دقیقه باشد تا مغز شما آن را به خاطر بیاورد.
علاوه بر صحبت ایشان یک اثبات در این باره وجود دارد. در یک مطالعه که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد، محققان به خوبی شرکتکنندگان را رصد کردند تا یک حرکت تصادفی روی صفحه نمایش را در کمتر از یک ساعت دنبال کنند. توجه مستمر به این مورد موجب رخ دادن تعداد بسیاری خواب کوتاه شد: شرکتکنندگان به طور متوسط دچار ۷۹ خواب کوتاه شدند، که هر کدام تا ۶ ثانیه طول میکشید. در مطالعاتی مانند این، شرکتکنندگان معمولا برای به خاطر آوردن، تمام مدت بیدار هستند. این احتمالا به دلیل این است که در خواب کوتاه تمام مغز شما هوشیاری خود را از دست نمیدهد. معمولا فقط یک ناحیه مشخص یا حتی تعدادی از نورونها هستند.
همانطور که ممکن است انتظار داشته باشید، تجربه خواب کوتاه در هر کاری با اختلال در عملکرد همراه است. به همین دلیل است که رانندگی یا کار با ماشینهای سنگین در هنگام احساس خوابآلودگی خطرناک است، که مردم بیش از چیزی که فکر میکنید این کار را انجام میدهند. نظرسنجی تازهای نشان میدهد که ۱ نفر از هر ۲۵ راننده در ۳۰ روز گذشته به خواب رفته بودند. خوب استراحت کنید!