با بالا رفتن سن افراد و یا در اثر آسیب‌های آفتاب، داروها و یا شیوه‌ی زندگی پوست نازک‌تر می‌شود که این رویداد معمولاً غیرقابل برگشت می‌باشد اما راه‌هایی برای مراقبت از پوست و پیشگیری از وقوع عوارض جانبی وجود دارد.
پوست نازک در دست‌ها به طور نسبی رایج می‌باشد. با این وجود، با افزایش سن پوست نواحی بازوها و ساق پاها نیز نازک‌تر می‌شود. کبودی در پوست نازک زودتر اتفاق می‌افتد.
در این مقاله دلایل نازکی پوست، درمان‌های احتمالی، پیشگیری‌های لازم و زمان نیاز مراجعه به پزشک بررسی می‌شود.
پوست نازک چیست؟
پوست به طور طبیعی در برخی از نقاط بدن نازک‌تر از سایر نقاط می‌باشد. ضخامت پوست پلک‌ها تنها ۰.۵ میلی‌متر است در حالی که ضخامت پوست در پاشنه تا ۴ میلی‌متر نیز می‌رسد.
پوست از سه لایه که هر یک وظیفه‌ی متفاوتی دارد تشکیل شده است:
- هیپودرم (پوست زیرین) داخلی‌ترین لایه می‌باشد که از بافت، چربی و غدد عرق تشکیل شده است.
- درم لایه‌ی بعدی است که محتوی اعصاب و رگ‌های خونی است.
- اپی‌درم بیرونی‌ترین لایه پوست است که به عنوان مانعی در برابر میکروب و باکتری می‌باشد.
منظور از پوست نازک این است که اپی‌درم ضخامتی را که باید داشته باشد، ندارد. کمبود چربی در هیپودرم نیز کاهش ضخامت در این لایه را به دنبال دارد.
پوست نازک به خودی خود، باعث مشکلات پزشکی نمی‌شود. با این حال، افرادی که پوست نازک دارند، آسیب یا کبودی در پوست‌شان به مراتب راحت‌تر می‌باشد.
علائم پوست نازک
پوست در افرادی که پوست نازک دارند، شفاف‌تر دیده می‌شود و دیدن رگ‌ها، استخوان‌ها و تاندون‌ها زیر پوست‌ها راحت‌تر است. این نوع پوست به راحتی آسیب می‌بیند. افرادی دارای این نوع پوست، کبودی یا پاره‌شدگی پس از آسیب‌های جزئی در پوست خود مشاهده می‌گنند. کمبود چربی در هیپودرم موجب می‌شود پوست لاغرتر به نظر برسد.
مقالۀ مرتبط: چرا پوست در کف دست و پا ضخیم تر است؟
دلایل
دلایل نازک شدن پوست عبارتند از:
- افزایش سن رایج‌ترین دلیل پوست نازک می‌باشد. نازک شدن پوست از قسمت‌های طبیعی افزایش سن در کنار بروز خط‌ها و چین و چروک‌ها، کاهش انعطاف پوست و پوست خشک و آسیب‌پذیر می‌باشد.
- نور خورشید نقش اصلی در نازک شدن پوست با گذشت زمان ایفا می‌کند. اشعه‌های UVA و UVB می‌توانند به سلول‌های پوست آسیب رسانده یا آنها را از بین ببرند.
- مصرف سیگار و نوشیدنی‌های الکلی، هر دو، سرعت پیر شدن پوست را افزایش داده و می‌توانند در گذر زمان منجر به نازک شدن پوست گردند.
- کرم‌های استروئیدی سلول‌های اپیدرمی را کوچک‌تر می‌کنند. این کرم‌ها می‌توانند بر بافت اتصال‌دهنده‌ی سلو‌های پوست نیز تأثیر بگذارد که موجب چروک یا لاغر به نظر رسیدن پوست می‌شود.
- سایر داروها می‌توانند به عنوان عوارض جانبی خود موجب نازک شدن پوست گردند. این عوارض جانبی می‌تواند با استروئیدهای موضعی که افراد به طور مستقیم بر روی پوست استفاده می‌کنند، به وجود آید.این داروها معمولاً در اشکال کرم یا پماد بوده و در درمان بیماری‌های پوستی مانند اگزما استفاده می‌شوند.
استروئیدهای موضعی تنها در صورتی احتمال نازک شدن پوست را افزایش می‌دهند که استفاده از آنها برای مدتی طولانی باشد که در این موارد عمل طبق دستورالعمل استفاده از دارو ضروری می‌باشد.
ضخامت پوست باید پس از توقف مصرف دارو به حالت طبیعی خود برگردد که برگشت سلول‌ها به حالت عادی خود چند هفته به طول می‌انجامد.
درمان
جلوگیری از کاهش ضخامت پوست ممکن نیست با این وجود مرطوب نگه داشتن پوست می‌تواند انعطاف پوست را بالا برده و احتمال آسیب را کاهش دهد.
هر عاملی که رنگ پوست را به سمت سرخ شدن تغییر دهد می‌توان احتمال داد که به آن آسیب می‌رساند. هر فردی که دارای پوست نازک می‌باشد، باید از پوست خود در برابر آسیب، به عنوان مثال با اجتناب از تماس با مواد شیمیایی، مراقبت کند.
پوست نازک زودتر از حالت معمولی کبود شده یا آسیب می‌بیند. در این گونه موارد پوشیدن لباس‌های آستین بلند و دامن یا شلوار بلند می‌تواند مؤثر باشد.
مقالۀ مرتبط: ۷ غذای ضدپیری برای پوست
استفاده از کرم‌های حاوی ویتامین A، که با عناوین رتینول یا رتینوئید نیز شناخته می‌شوند، می‌تواند به جلوگیری از نازک شدن بیشتر پوست کمک کند. کرم‌های رتینول از داروخانه‌ها یا مغازه‌های لوازم آرایشی بهداشتی قابل تهیه می‌باشد.
تحقیقات منتشر شده در سال ۲۰۱۸ نشان می‌دهد که برخی از نمونه‌های رتینول به نرمال شدن ضخامت پوست نیز کمک می‌کند. یا این حال، باید با احتیاط مورد استفاده قرار گیرد و برای تمامی انواع پوست مناسب نمی‌باشد.
با این که هنوز شواهد قطعی راجع به بهبود سلامت و یا ضخامت پوست با استفاده از تقویت‌کننده‌های کلاژنی وجود ندارد، اما برخی از افراد استفاده از آنها را مفید می‌‌دانند.
مصرف رژیم غذایی متعادل شامل مقدار زیادی میوه و سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌ها می‌تواند به طور کلی به سلامت کمک کند.
ویتامین E که در خوراکی‌هایی مثل بادام و آووکادو یافت می‌شود، نیز در سلامت پوست نقش دارد. چربی‌های موجود در این خوراکی‌ها به حفظ انعطاف پوست نیز کمک می‌کند.
مصرف مقدار زیادی آب در مرطوب بودن پوست مؤثر می‌باشد. پوست خشک می‌تواند به راحتی ملتهب شده یا آسیب می‌بیند و معمولاً انعطاف کمتری دارد.
پیشگیری
اجتناب از تمام نشانه‌های پیری امکان پذیر نمی‌باشد. ظهور خطوط و چین و چروک، نازک و خشک شدن پوست به طور طبیعی با افزایش سن رخ می‌دهند. با این وجود، احتمال کاهش برخی از نشانه‌های پیری ممکن می‌باشد. از خشکی پوست مرتبط با افزایش سن می‌توان با محافظت پوست از اشعه‌ی ماوراء بنفش، مرطوب نگه داشتن پوست و استفاده نکردن از سیگار، پیشگیری کرد.
اشعه‌ی ماوراء بنفش ساطع شده از نور خورشید یکی از دلایل عمده‌ی پیری پوست می‌باشد. از پوست در برابر نور آفتاب با رعایت موارد زیر محافظت کنید:
- از کرم‌های ضدآفتاب با SPF 30 یا بالاتر که در برابر هر دو اشعه‌ی UVA و UVB محافظت می‌کنند، استفاده کنید.
- در ساعات گرم روز، در سایه نشسته و یا زمان خود را در محل‌های بسته بگذرانید.
- از لباس‌های آستین بلند و دامن یا شلوار بلند استفاده نمایید.
- از کلاهی که نواحی گردن و صورت را می‌پوشاند، استفاده کنید.
استفاده از مرطوب کننده‌ها به دلیل جلوگیری از کاهش آب موجود در سطح پوست، می‌تواند به پیشگیری از خشکی و آسیب پوست کمک کند. پوست مرطوب منعطف‌تر و سالم‌تر نیز می‌باشد.
الکل موجب خشکی پوست می‌شود، بنابراین از مصرف آن اجنتاب کنید. خوردن یک لیوان آب بین مصرف الکل می‌تواند در جلوگیری از خشکی پوست مؤثر باشد.
مقالۀ مرتبط: ۸ فایده روغن آووکادو برای پوست
زمان مراجعه به پزشک
معمولاً در مواردی که نازک شدن پوست ناشی از افزایش سن می‌باشد نیازی به مراجعه به پزشک نمی‌باشد و در این مورد مشکلات سلامتی مرتبط با پوست نیز وجود ندارد. در صورتی که پوست برخی از افراد اغلب کبود شده یا آسیب می‌بیند، شاید نیاز به استفاده از راهنماهای پزشکی باشد.
برخی از داروها می‌توانند باعث نازک شدن پوست شوند. پزشک می‌تواند در مورد توقف مصرف دارو و هشدارهای لازم، نظر خود را بیان کند.
در صورتی که نازک شدن پوست دلایل مشخصی نداشته باشد، مراجعه به پزشک می‌تواند مؤثر باشد. در این موارد شیوه‌ی زندگی مانند در معرض نور آفتاب قرار گرفتن یا مصرف سیگار می‌تواند از دلایل نازک شدن پوست باشد.
درمان‌های خاصی برای نازک شدن پوست وجود ندارد، بنابراین پیشگیری بهترین گزینه می‌باشد. محافظت پوست در برابر نور آفتاب یا مرطوب نگه داشتن پوست می‌تواند در جلوگیری از نازک شدن پوست مؤثر واقع شوند.
