کاهش وزن می‌تواند بسیار سخت و طاقت‌فرسا باشد. تحقیقات نشان می‌دهد که تنها ۱۵% افراد به کمک روش‌های معمول موفق به کاهش وزن می‌شوند و آنان که از این روش‌ها نتیجه‌ای نمی‌گیرند؛ از مکمل‌های لاغری و گیاهی بهره می‌جویند. یکی از این مکمل‌ها فورسکولین نام دارد. فورسکولین مکملی گیاهی ست، که تاثیر به سزایی بر کاهش وزن داشته است. این مقاله به بررسی دقیق‌تر این دارو می‌پردازد.
فورسکولین چیست؟
عنصر فعال یافت شده از گیاه Indian Coleus، نوعی گیاه محلی از خانواده نعنا، است. قرن‌هاست از این گیاه در درمان انواع مختلفی از امراض استفاده می‌شود و تحقیقات جدید نیز تا حدودی گواه این مدعا ست.
چگونه به کاهش وزن کمک می‌کند؟
تحقیقات بسیاری به بررسی تاثیرات این دارو بر سوخت و ساز چربی پرداخته است؛ اما به دلیل آنکه اغلب این آزمایشات تنها به روش آزمایشگاهی و بر روی حیوانات صورت گرفته، نمی‌توان نتایج آن را برای انسان نیز مناسب دانست.
به بیان ساده‌تر، این دارو محرک آزادسازی چربی از سلول‌های چربی ست و این اتفاق هر آن که بدن برای کسب انرژی به چربی نیاز داشته باشد، رخ می‌دهد. اما در کل، تنها آزادسازی چربی برای کاهش وزن کافی نیست و حتما باید توام با کاهش کالری نیز باشد. به بیان دیگر، برای کاهش وزن باید میزان انرژی مصرفی (calories out ) بیش از انرژی دریافتی (calories in) باشد.
مکمل‌های لاغری به کمک روش‌های زیر به کاهش کالری مصرفی کمک می‌کنند:
- کاهش اشتها
- کاهش بازده گوارشی
- افزایش سوخت و ساز ( چربی‌سوزی)
همانطور که می‌دانیم فورسکولین هیچ یک از عملکرد‌های اشاره شده در بالا را ندارد.
با این حال، نمونه‌های آزمایشی بالینی نتایج امیدوار کننده‌ای را در بردارد. به نظر می‌رسد فورسکولین همراه با حفظ توده عضلانی به کاهش چربی نیز کمک می‌کند.
چکیده: فورسکولین به آزادسازی چربی ذخیره‌ای در سلول‌های چربی می‌پردازد؛ روشی که الزاما باعث کاهش وزن نمی‌شود.
آیا فورسکولین بر کاهش وزن موثر است؟
تا کنون، تنها دو مطالعه کوچک به اثر کاهندگی وزن فورسکولین در انسان‌ها پرداخته است؛ که هر دو آن‌ها نوعی کارآزمایی مورد شاهدی بوده اند. لازم به ذکر است که این روش دارای استاندارد طلایی در بین روش‌های تحقیق انجام شده بر روی انسان‌ها ست. که وسیع‌ترین آن به بررسی ۳۰ مرد چاق و دارای اضافه وزن پرداخته است. در این مطالعه افراد به دو گروه تقسیم شدند:
- مصرف‌کنندگان فورسکولین: ۱۵ مرد، دو بار در روز و به مدت ۱۲ هفته از عصاره Coleus forskohlii (فرسکولین ۱۰%) استفاده کردند.
- مصرف‌کنندگان دارونما: ۱۵ مرد دیگر، به همان مقدار از دارونما ها استفاده کردند.
مصرف‌کنندگان فورسکولین در مقایسه با مصرف‌کنندگان دارونما به طور قابل ملاحظه‌ای چربی بیشتری از دست داده بودند؛ اما در مجموع وزن آنان تغییری مشاهده نشد.
حال به تشریح تغییرات ترکیب بدن در طول انجام این تحقیق می‌پردازیم:
علاوه بر این، سطح هورمون تستوسترون در مصرف‌کنندگان فورسکولین به صورت قابل ملاحظه‌ای افزایش یافت؛ این هورمون محرک آزادسازی چربی از سلول‌های چربی ست که تا حدودی می‌تواند کاهش چربی مشاهده شده در طی این مطالعه را تفسیر کند.
بالا رفتن سطح هورمون تستوسترون همچنین می‌تواند باعث افزایش توده ماهیچه در بدن شود. در واقع یک روند رو به افزایش، هر چند نامحسوس، در استفاده از داروهای خانواده فورسکولین مشاهده می‌شود.
مقاله مرتبط:حقایقی درباره‌ی تستوسترون که نمی‌دانستید…
در مطالعه‌ای دیگر، ۲۳ زن چاق و دارای اضافه وزن به همان مقدار (۵۰۰ mg/day ) و به مدت ۱۲ هفته Coleus forskohlii دریافت کردند. در مقایسه با مطالعه قبل، استفاده از مکمل‌های حاوی فورسکولین تاثیر قابل ملاحظه‌ای بر کاهش چربی نداشته است؛ اما نتایج گواه از این نکته دارد که استفاده از فورسکولین ممکن است مانع افزایش وزن شود.
در نتیجه، استفاده ۱۲ هفته‌ای از مکمل‌های حاوی فورسکولین سبب کاهش وزن نمی‌شود؛ اما موجب بهبود ترکیب بدنی در مردان شده و مانع افزایش وزن در زنان می‌شود.
در کل می‌شود گفت؛ با توجه به مستدل نبودن شواهد کنونی به دست آمده، نمی‌توان هیج توصیه و پیشنهادی در ارتباط با این دارو داد و به تحقیقات بیشتری در این ارتباط نیاز است.
چکیده: دو مطالعه به بررسی تاثیرات فورسکولین بر کاهش وزن پرداخته است. که استفاده از مکمل‌ها در یکی از مطالعات با ثابت نگه‌داشتن وزن به کاهش چربی بدن انجامید.
فواید دیگر فورسکولین
گیاه Coleus که حاوی فورسکولین است قرن‌ها ست به عنوان داروی گیاهی استفاده می‌شود. این گیاه در درمان بیماری‌های قلبی، آسم، برونشیت و یبوست به کار برده می‌شود.
همچنین در انسان، مکمل‌های حاوی فورسکولین موجب:
- اتساع مجاری تنفسی در ریه، تسکین آسم
- افزایش تراکم استخوان، کاهش خطر پوکی استخوان
- محرک آزادسازی تستوسترون، افزایش و حفظ توده عضلانی
می‌شود.
هچنین با توجه به نتایج بدست آمده از تحقیقات آزمایشگاهی و آزمایشات صورت گرفته بر روی حیوانات می‌توان مزایای دیگری نیز برای این دارو برشمرد.
چکیده: فورسکولین سال‌ها به عنوان داروی گیاهی کاربرد داشته است. شواهد محدود بدست آمده نشان از تسکین‌بخشی این دارو در آسم، افزایش تراکم استخوان و افزایش ترشح تستوسترون دارد.
مقالات مرتبط:چرا به پوکی استخوان مبتلا می‌شویم؟!
عوارض جانبی و مقدار مصرف
با توجه به شواهد حاضر، کاملا واضح و مبرهن است که فورسکولین موجب کاهش وزن نمی‌شود.
هرچند همانطور که پیش از این بیان شد؛ در یک مطالعه، استفاده از این مکمل با کاهش چربی و افزایش توده عضلانی، موجب بهبود ترکیب بدن در مردان شده است.
اما با توجه به محدودیت نتایج بدست آمده نمی‌توان به هیچ نتیجه‌گیری منطقی دست یافت.
به عنوان یک قاعده کلی، داشتن شک و تردید به تاثیرگذاری مکمل‌های لاغری بهتر است؛ زیرا با وجود آنکه برخی از مطالعات کوچک انجام شده در ارتباط با داروهای لاغری، نتایج امیدوارکننده‌ای در برداشته است اما در تحقیقات وسیع‌تر و باکیفیت‌تر به طور کامل بی‌اثر بوده‌اند.
مقاله مرتبط:فورسکولین
