مکانیسم تازه کشف‌شده‌ای که عامل کاهش تولید انسولین در دیایت نوع ۲ می‌باشد، جدیداً معرفی شده است. طی مقاله‌ای که در Nature Communications منتشر شده، محققانِ Sahlgrenska Academy توضیح می‌دهند که چگونه سلول‌های تولیدکننده‌ی انسولین پسرفت کرده، نابالغ شده و به طور شایسته‌ای عمل نمی‌کنند. یافته‌ای که می‌تواند درهای جدیدی از درمان را بگشاید.
اگر دست ما بود و در سطح سلولی قدرت کافی را داشتیم حتماً به تنظیم هر چه سریع‌تر سیستم بدن با سرعت خودش فکر می‌کردیم؛ چون تزریق انسولین به هیچ عنوان عکس‌العمل سریع بدن را نمی‌تواند شبیه‌سازی کند.
مدت‌هاست که همه می‌دانیم سلول‌های تولیدکننده‌ی انسولین در دیابت نوع ۲ نمی‌توانند کار خود را به خوبی انجام دهند. به همین دلیل بدن انسولین کافی دریافت نکرده و قند خون بالا می‌رود. یا این حال هنوز بر سر این موضوع بحث وجود دارد؛ عده‌ای این ادعا را دارند که تعداد سلول‌های مذکور در دیابت نوع ۲ کم می‌شود ولی برخی دیگر بر این باورند که فقط عملکرد آن‌ها مختل خواهد شد.
آزمایشی جدید که دو ادعای مذکور را شامل می‌شود، بیان می‌دارد که سلول‌های تولیدکننده‌ی انسولین در رشد خود پسرفت می‌کنند و همین باعث کاهش شمار سلول‌های فعال از این نوع می‌شود.
ژنی که این فرآیند را پیش می‌برد
با کمک ۱۲۴ نمونه‌ی بافتی از ۴۱ بیمار با دیابت نوع ۲، محققان توانستند تعیین کنند کدام تغییرات ژنتیکی در سلول‌ها بیشترین اثر را بر بیماری دارد. Anders Rosengren، محقق طرح، این بررسی را در مقایسه با دنیای مسافرت هوایی توصیف می‌کند.
همه‌ی فرودگاه‌ها در شبکه‌ای بزرگ به هم مرتبط اند ولی اختلال در یک قطب، مثل فرودگاه فرانکفورت بسیار جدی‌تر از همان مشکل در مثلاً گوتنبرگ می‌باشد. محققان نیز قطب‌ها را جستجو کردند؛ ژن‌های کلیدی و ارتباط‌های عمده. از تقریباً ۳۰۰۰ ژنی که در دیابت تغییر می‌کند، ۱۶۸ تا را می‌توان مثل فرودگاه فرانکفورت در نظر گرفت. با ادامه‌ی بررسی‌ها، نشان داده شد که ژن SOX5۱ که قبلا در زمینه‌ی دیابت ناشناخته بود، بر این بیماری تأثیر دارد.
اگر به صورت آزمایشی ژن SOX5 را مهار و غیرفعال کنیم، عملکرد آن ۱۶۸ ژن نیز بدتر می‌شود و بلوغ سلول‌ها کاهش می‌یابد. پس از آن با افزایش سطح ژن SOX5 بقیه‌ی ژن‌ها نیز عملکردشان درست شده و انسولین نیز به حالت نرمال خود برمی‌گردد. بسیار جالب به نظر می‌رسد؛ درست مثل بالا و پائین کردن صدای تلویزیون می‌توان سطح بلوغ سلول‌های سازنده‌ی انسولین را دستکاری کرد.
داروهای موجود
بر اساس چیزی که دانشمندانی مثل Rosengren می‌گویند، فاصله‌ی ما با داروهایی که بلوغ سلول‌های انسولین‌ساز را بازیابی می‌کنند زیاد نیست. شاید همین اکنون این داروها وجود دارند ولی برای بیماری‌های دیگر استفاده می‌شوند!
اگر فکر کردید چون قضیه‌ی ژن‌ها پیش آمده و دیگر دست ما نیست باید بگوئیم که سبک زندگی در این بین بسیار اهمیت دارد؛ تحقیقات جاری نشان می‌دهد ژن SOX5 با مصرف غذاهای ناسالم و ورزش کم کاهش می‌یابد. همچنین تفاوت‌های فردی را نیز نباید از یاد برد ولی به هر حال هر کسی می‌تواند برای وضعیت سلامتیش کاری بکند.
-
این ژن عضوی از عوامل رونویسی (SOX (SRY-related HMG-box را کد می‌کند که در تنظیم تکوین رویانی و تعیین عاقبت سلول دخیل است. پروتئین کد شده شاید بعد از شکل گرفتن کمپلکس پروتئین با سایر پروتئین‌ها به عنوان تنظیم‌کننده‌ی رونویسی عمل نماید. همچنین نقشی هم از آن در کندروژنز پیدا شده است و خیلی چیزها هم راجع به آن نمی‌دانیم.
