بر اساس مطالعه‌ی جدید محققان دانشگاه Surrey انگلستان و Salzburg اتریش، ریتم شبانه روزی (Circardian rhythm) بدن نقشی حیاتی در بهبود هوشیاری بیماران با ضایعات مغزی دارد.
ریتم شبانه روزی بدن، چرخه‌ای حدودا ۲۴ ساعته است. این چرخه بسیاری از اعمال فیزیولوژیک از جمله دمای بدن را تنظیم می‌کند. همان‌طور که می‌دانیم، دمای بدن در طول روز بسیار در نوسان است. در بررسی‌های پیشین اطلاعات کمی در ارتباط با ریتم شبانه روزی این دسته از بیماران در دست بود. آن چه از این بررسی حاصل شد؛ آن است که دمای شبانه روزی بدن در ارتباط با سطح هوشیاری بیماران نقشی حیاتی دارد. این نتایج در یافتن روش درمانی مناسب بسیار کمک‌کننده خواهد بود. بررسی ریتم شبانه روزی ما را با رموز کارکرد بدن بیشتر آشنا خواهد کرد.
در این مطالعه، محققین دمای ریتم شبانه روزی ۱۸ مصدوم وخیم مغزی را بررسی کردند. آنان از حس‌گرهای سطحی پوست برای برررسی ریتم شبانه روزی استفاده کرده و دریافتند که این چرخه چیزی در حدود ۲۳.۵ الی ۲۶.۳ ساعت بوده است. سپس سطح هوشیاری هر یک از بیماران به روش CRS-R تحت ارزیابی قرار گرفت. این روش توانایی پاسخ‌دهی بیماران به صدا و باز کردن مکرر چشم‌ها در حضور و یا نبود محرک‌های نوری تنظیمی محقق را شامل می‌شود.
این بررسی نشان داد چرخه‌ی دمایی بیماران با روند بهبودی بهتر، شباهت بیش‌تری با چرخه‌ی افراد سالم با ریتم ۲۴ ساعته دارد.
این نتایج، ارتباط میان چرخه‌ی دمایی بدن و سطح هوشیاری در مصدومین وخیم مغزی را روشن ساخت. این یافته‌ی جدید مشخص می‌کند که سطح هوشیاری این دسته از بیماران باید در زمان‌های مشخصی سنجیده شود. که زمان مناسب آن باید توسط چرخه شبانه روزی فرد که در آن بیش‌ترین میزان پاسخ‌دهی را خواهد داشت تعیین گردد.
مقاله‌ی مرتبط: به‌هم خوردن ریتم شبانه روزی بدن از بی‌خوابی مضرتر است!
محققین هم‌چنین تأثیر محرک نور سفید در این دسته از بیماران را نیز تحت بررسی قرار دادند. برای سنجش میزان اثرگذاری آن، به ۸ بیمار در طول ۱ هفته ۳ بار در روز و به مدت ۱ ساعت نور سفید تابانده شد.
پس از ۱ هفته ۲ بیمار با سطح هوشیاری نباتی یا عدم پاسخ‌دهی کامل، به سطحی با هوشیاری اندک نزدیک شد. هم‌چنین ریتم دمایی آنان به ریتم طبیعی ۲۴ ساعته نیز نزدیک‌تر گشت.
این بررسی مشخص می‌کند هر چه الگوی دمایی مصدومین مغزی به چرخه‌ی شبانه روزی افراد طبیعی شباهت بیش‌تری داشته باشد؛ در آزمایشات بررسی بازگشت سطح هوشیاری عملکرد بهتری خواهند داشت. به خصوص در مورد برانگیختگی که نقشی کلیدی در هوشیاری دارد. با توجه به این نتایج، زمان بررسی سطح هوشیاری مهم خواهد بود. می‌توان با ایجاد محیطی مشابه به چرخه روز و شب طبیعی، چرخه‌ی بیولوژیک بدن را بهتر تنظیم نمود. این مطالعه در ژورنال Neurology منتشر شده است.
این مقاله بر اساس بیانات دکتر Christine Blume از دانشگاه Salzburg و دکتر Nayantara Santhi محقق دانشگاه Surrey تنظیم و تدوین گشت.
مقاله‌ی مرتبط:
- چگونه نورهای روشن می توانند در به هوش آمدن بیماران از کما نقش داشته باشند؟
- برندگان جایزه نوبل پزشکی ۲۰۱۷؛ ساعت بیولوژیک در کانون توجه
- به بهانۀ جایزۀ نوبل امسال در پزشکی؛ ساعت بیولوژیک چگونه کار می‌کند؟
