به تازگی از میان یافته های علم ژنتیک در ژورنال اسکیزوفرنی، موضوعی با عنوان (عارضه جانبی ناخواسته) در عرصه تکامل پیچیده مغز، عنوان شده است.مطالعات بر عوامل ژنتیکی در اسکیزوفرنیا بصورت روز افزون چاپ می شوند، زیرا اسکیزوفرنیا حدود ۱ درصد از مردم جهان را تحت تاثیر قرار داده است.
بزرگترین مطالعه بر روی دوقلوها و اسکیزوفرنی، نشان داد که ۷۹ درصد خطر ابتلا به بیماری اسکیزوفرنیا مرتبط با ژن ها می‌باشد، در حالی که بعضی از پژوهشگران دیگر معتقدند جهش های ژنتیکی در سلول های گلیال مغزی، ممکن است مسئول این اختلال باشد.
در حال حاضر، یک مطالعه جدید توسط ۳ محقق در موسسه Florey (علوم اعصاب و بهداشت روان در Parkville،استرالیا) انجام شده است که تغییرات ژنتیکی در قسمت لوب فرونتال مغز را گزارش داده اند، یعنی قسمتی که معمولا با ویژگی اسکیزوفرنیا مرتبط است. این موضوع می تواند از این تئوری که اسکیزوفرنیا عارضه جانبی ناخواسته در طی تکامل پیچیده مغز انسان بوده است، حمایت می کند. پروفسور برایان دین، از مرکز بهداشت روان در دانشگاه Hawthorne استرالیا و همچنین موسسه Florey، نویسنده این مطالعه جدید است.
بیان ژن تغییر یافته در لوب فرونتال
پروفسور دین و همکاران به منظور بررسی و آزمایش تئوری خویش، ۱۵ مغز از افراد مبتلا به اسکیزوفرنیا و ۱۵ مغز از افرادی که مبتلا به اسکیزوفرنیا نبودند را پس از مرگ، مورد بررسی قرار دادند. دانشمندان سطوح mRNA در لوب فرونتال، سینگولیت مغز و قشر دورسولترال پرفرونتال را اندازه گیری کردند. دانشمندان سعی کردند با استفاده از سطوح اندازه گیری شده‌ی mRNA، مسیرهای ژنتیکی ای که تحت تاثیر تغییرات بیان ژن قرار گرفته بودند را پیشبینی کنند.
در مغز افراد مبتلا به اسکیزوفرنیا، محققان ۵۶۶ نمونه تغییرات بیان ژنتیکی را در لوب فرونتال مغز و مناطق مجاور آن یافتند. مناطق یافت شده دقیقا با ویژگی هایی که افراد مبتلا به اسکیزوفرنیا از خود نشان می دهند، مطابقت می کرد.
نویسندگان توضیح می دهند: ” لوب فرونتال در حفظ انعطاف پذیری شناختی مغز که توانایی استدلال، برنامه ریزی و …. را شامل می شود، نقشی اساسی دارد و دقیقا همین منطقه در افراد مبتلا به اسکیزوفرنیا مختل می شود.”
مسیر ژنتیکی تازه‌ای کشف شد
این مطالعه همچنین یک مسیر ژنتیکی در مغز کشف کرده است که شامل تعاملات میان ۹۷ ژن می شود. پروفسور دین می گوید:
درک بهتر از تغییراتی که در این مسیر اتفاق می افتد، می تواند در تولید دارو های جدید برای درمان اسکیزوفرنیا، یاری دهنده باشد، و از طرف دیگر، بنظر می رسد که اختلال اسکیزوفرنیا زمانی رخ می دهد که عوامل محیطی موجب تغییرات در بیان ژن می شوند.
چندین عامل بالقوه محیطی و شروع کننده برای تغییرات اپی ژنتیک، گمان زده می شوند که شامل: عوارض حاملگی و زایمان و همچنین عوامل استرس زای روانی و اجتماعی مانند بزرگ شدن در بستر خانواده ای ناسالم، می شود. پروفسور دین می افزاید:
مطالعات و یافته های ما هنوز کاملا واضح نیست اما در حال حاضر بما نشان می دهد که لوب فرونتال تحت تاثیر تغییرات بیان ژن می باشد، و همین موضوع از این تئوری که اسکیزوفرنیا می تواند عارضه جانبی ناخواسته در طی تکامل پیچیده مغز انسان باشد، حمایت کند.
نویسندگان در ادامه می گویند که از یافته های مهم دیگر این مطالعه اینست که تغییرات مولکولی در سرتاسر مغز مخصوصا لوب فرونتال در ارتباط با اختلال اسکیزوفرنیا، یکسان نیست. این اطلاعات همچنین از این احتمال خبر می دهد که شاید بروز علائم اسکیزوفرنیا، ناشی از اختلال در مناطق مختلف مغز نیست، بلکه می تواند ناشی از تغییرات بیان ژن در ناحیه خاصی از مغز باشد.
