آزمایش فشار خون، میزان فشار در شریان را زمانی که قلب خون را پمپ می‌کند، اندازه می‌گیرد. ممکن است شما به عنوان یک دکتر، فشارسنج را به عنوان یک وسیله معمول پزشکی یا برای کنترل فشار خون بالا در خانه داشته باشید. بسیاری از مردم، مانند کسانی که فشار خون بالا دارند، در خانه اقدام به اندازه گیری فشار خون خود می‌کنند. بنابراین بهتر می‌توانند سلامتی خود را بهبود ببخشند.
حتی در صورتی که دکتر تشخیص دهد که فشار خون شما نسبت به قبل افزایش یافته یا اینکه مبتلا به فشار خون بالا (hypertension) یا پایین (hypotension) هستید، ممکن است تست‌های تشخیصی فشار خون بیش‌تری نیز داشته باشید.
علائم فشار خون بالا
بیشتر افرادی که مبتلا به فشار خون بالا هستند، در اغلب موارد نشانه‌ای ندارند؛ حتی اگر میزان فشار خون به سطوح خطرناکی برسد. ممکن است تعدادی از افرادی که فشار خون بالا دارند، گاهی اوقات ممکن است دچار سردرد، کوتاهی در تنفس یا خونریزی بینی شوند اما این علائم و نشانه‌ها مخصوص این بیماری نمی‌باشند و معمولاً تا زمانی‌که سطح فشار خون به مرحله‌ی خطرناک و کشنده‌ای نرسیده باشد این علائم ظاهر نمی‌شوند.
در زمان حال دو نوع فشار خون بالا وجود دارد؛ فشار خون بالای اولیه و فشار خون بالای ثانویه.
فشار خون بالای اولیه (ضروری)
در بسیاری از بزرگسالان، دلیل قابل اتکایی برای ابتلا فشار خون بالا وجود ندارد. در این نوع نمونه‌ها، گفته می‌شود که این افراد مبتلا به فشار خون بالا اولیه می‌باشند و در طول زمان این بیماری و به‌تدریج گسترش می‌یابد.
فشار خون بالای ثانویه
فشار خون بالا در برخی از افراد به دلیل عارضه‌ای اساسی می‌باشد. این نوع فشار خون بالا، فشار خون ثانویه نامیده شده و به صورت ناگهانی به وجود می‌آید و میزان افزایش فشار خون در آن بیشتر از نوع اولیه می‌باشد. عوراض و داروهای مختلفی می‌توانند به فشار خون بالای ثانویه منجر شوند:
- آپنه‌ی انسدادی خواب
- مشکلات کلیوی
- تومورهای غده‌ی آدرنال
- مشکلات تیروئیدی
- برخی از نواقص عروق خونی مادرزادی
- برخی از داروها، مثل قرص‌های ضدبارداری، درمان‌های خانگی سرماخوردگی، ضداحتقان‌ها، مسکن‌های بدون نیاز به نسخه و برخی داروهای بانسخه
- داروهای غیرقانونی، مثل کوکائین و آمفتامین‌ها
- سوءمصرف الکل یا مصرف مزمن آن
هدف از اندازه گیری فشار خون چیست؟
تست فشار خون بخش روتینی از تشخیص پزشکی را شامل می‌شود. پزشکتان ممکن است به شما تست‌های تشخیصی جدا از هم برای کنترل فشار خون پیشنهاد کند. پزشک از این طریق بهتر می‌تواند میزان پیشرفت سلامتی شما را که شامل فشار خون افزایش یافته، فشار خون پایین، فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی یا سایر عارضه‌ها را تحت نظر بگیرد.
افراد باید حداقل هر دو سال یک بار فشار خون خود را اندازه بگیرند تا از فشار خون بالا که یک ریسک فاکتور برای بیماری‌های قلبی و سکته مغزی در افراد ۱۸ سال به بالا است، پیشگیری کنند. اگر شما ۴۰ سال یا بیشتر دارید، یا اینکه در بازه سنی ۱۸ الی ۳۹ سال هستید و احتمال ابتلا به فشار خون در شما بالا است، از پزشک خود بخواهید که هر سال فشار خون شما را کنترل کند.
پزشکتان ممکن است در صورت وجود ریسک فاکتورهایی برای پیشرفت بیماری‌های قلبی مانند اضافه وزن، سابقه خانوادگی فشار خون بالا یا بیماری قلبی، به شما پیشنهاد دهد که در سنین جوانی تحت آزمایش قرار بگیرید. اگر شما در زمان حال در زمان حال از فشار خون بالا یا پایین خود خبر دارید، بهتر است به طور مرتب فشار خون خود را کنترل کنید.
حتی اگر شما مشکلی از لحاظ فشار خون هم نداشته باشید، از طریق ارزیابی آن پزشک می‌تواند به اطلاعات مهمی مانند سلامت عمومی فرد دست یابد.
مقاله مرتبط: ۷ اشتباهی که باعث افزایش فشار خون می‌شوند
فشار خون بالا؛ شاید نمک متهم اصلی نباشد!
پزشک مربوطه ممکن است به شما توصیه کند که علاوه بر آزمایش‌های فشار خون که مطب دکتر صورت می‌گیرد، فشار خون خود را در خانه نیز اندازه بگیرید. دستگاههای خودکار اندازه گیری فشار خون وجود دارند که از آن‌ها می‌توان به سادگی استفاده کرد.
خطرات اندازه گیری فشار خون
انجام آزمایش فشار خون به نظر نمی‌رسد که خطری برای سلامتی شما داشته باشد. افزایش فشار داخل کاف دستگاه فشارسنج بر روی بازو ممکن است کمی ناراحت کننده به نظر برسد ولی باید به مدت چند ثانیه این شرایط را تحمل کرد.
بعضی اوقات ممکن است چند لکه ریز بدون درد در ناحیه‌ای که بازوبند دستگاه فشارسنج بسته شده است، به وجود آید؛ مخصوصاً اگر داروهای ضد پلاکت دریافت کرده باشید.
مقاله مرتبط: راهی بهتر برای اندازه گیری فشار خون!
چگونه برای اندازه گیری فشار خون آماده شویم
برای آزمایش فشار خون هیچ گونه آمادگی خاصی لازم نمی‌باشد.ممکن است از شما خواسته شود تا یک پیراهن آستین کوتاه بپوشید. بنابراین پرستار یا تکنسین مربوطه برای اندازه گیری فشار خون به راحتی به بازوی شما دسترسی خواهد داشت.
با این حال اگر هدف اصلی پزشک بررسی فشار خون بالا باشد؛ شما باید قبل از آزمایش، مثانه خود را خالی کنید و یک ساعت قبل از آزمایش از خوردن یا آشامیدن غذاهای کافئینی و سیگار کشیدن، خودداری کنید.
چون بعضی داروها می‌توانند فشار خون را تحت تأثیر قرار دهند، ایده‌ی خوبی است که لیستی از تمام داروها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنیم را تهیه کرده و به دکتر ارائه دهیم؛ مانند قرص‌های سرماخوردگی که بدون حساب و کتاب خورده می‌شوند، داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAID)، قرص‌های ضد افسردگی و داروهای کنترل بارداری و غیره. بدون نظر دکتر مربوطه به دریافت نسخه‌هایی دارویی که حاوی داروهای موثر بر روی فشار خون است؛ اقدام نکنید.
از این تست چه انتظاراتی می‌توان داشت
در حین انجام تست
گرفتن فشار خون در اغلب موارد یک بخش معمول از اقدامات پزشکی می‌باشد. این تست می‌تواند توسط پرستار یا تکنسین صورت گیرد.
برای دقیق‌تر شدن جواب آزمایش بهتر است در حین گرفتن فشار خون بر روی یک صندلی بنشینید. بازوی شما باید به یک جایی تکیه داده شود. به همین خاطر بهتر است بر روی یک میز قرار دهید تا در سطح قلب قرار بگیرد. به غیر از موارد گفته شده باید هر دو پای خود را روی زمین قرار دهید و بر روی صندلی که نشسته‌اید به پشت تکیه دهید.
پرستار یا فردی که قصد اندازه گیری فشار خون شما را دارد، کاف خالی فشارسنج را بر روی قسمت بالای بازو می‌بندد. بنابراین قسمت پایین کاف بالای آرنج قرار خواهد گرفت. کاف به یک صفحه عقربه‌دار یا دیجیتال و یا دستگاهی شبیه دستگاه دماسنج متصل می‌شود. به این دستگاه فشارسنج (sphygmomanometer) گفته می‌شود.
فردی که فشار شما را اندازه می‌گیرد، معمولاً برای اختلاف‌های احتمالی از هردو بازو فشار را اندازه می‌گیرد. در حین تست، نباید حرف بزنید یا بازوی خود را تکان دهید. تکنسین با احساس ضربان در مچ دست و سپس از طریق خواندن صفحه عقربه‌دار، کاف را تا جایی که ضربان در مچ دست متوقف شود، با هوا پر می‌کند. از این طریق می‌توان فهمید که به چه اندازه، باد کردن لازم می‌باشد.
پرستار با پیدا کردن ضربان از یک شریان، گوشی پزشکی را بر روی آن ناحیه در آرنج قرار داده و به جریان خون گوش می‌دهد. سپس او شروع به باد کردن کاف کرده و تا جایی که جریان خون در بازو قطع شود، به باد کردن ادامه می‌دهند.
سپس پرستار یا فرد مربوطه با باز کردن دریچه‌ای بر روی پمپ دستی، باعث خارج شدن آهسته هوا از کاف می‌شود. سپس با گوش دادن به استتسکوپ فشار سیستولیک و دیاستولیک فرد را یادداشت می‌کنند.
فشار سیستولی عدد بالایی فشار خون یادداشت‌شده می‌باشد که قلب زمان انقباض خون را با این فشار به سراسر بدن پمپاژ می‌کند. همچنین فشار دیاستولی عدد پایینی فشار خون یادداشت‌شده می‌باشد که جریان خون در فواصل بین ضربان قلب، این فشار را داراست. فشار خون براساس میلی متر جیوه محاسبه می‌شود که به اختصار mm Hg گفته می‌شود.
به غیر از مورد گفته شده، در زمان حال دستگاه‌هایی تولید شده‌اند که بدون نیاز به پرستار یا تکنسین و توسط خود دستگاه و بدون استفاده از گوشی پزشکی، فشار سیستولی و دیاستولی بیمار را اندازه می‌گیرد. با این حال چه به صورت دستی این اندازه گیری فشار خون صورت بگیرد و چه به وسیله دستگاههای اتوماتیک، به حدود یک دقیقه زمان نیاز دارد.
بعد از انجام تست
اگر پزشک احتمال دهد که شما مبتلا به فشار خون بالا یا پایین هستید و بخواهد که بهترین درمان را به شما پیشنهاد دهد، نیاز است تا حداقل سه بار فشار خون شما اندازه گیری شود. این عمل به این خاطر است فشار خون می‌تواند لحظه به لحظه یا روزانه تغییر کند. به همین دلیل اهمیت دارد که در طول یک ویزیت شما چند بار مورد آزمایش قرار بگیرید. این کار اغلب در محیطی آرام و به وسیله دستگاههای خودکار صورت می‌گیرد که مجموعه‌ای از فشار خون‌های اندازه‌گیری شده را در طی چند دقیقه ثبت کرده و عدد متوسط را بر روی مانیتور نشان می‌دهد.
پزشکتان به نتایج هر کدام از آزمایش‌ها نگاه کرده و بعد از آن در مورد نیاز به درمان تصمیم‌گیری خواهد کرد. حداقل هر سال یک بار دستگاه فشارسنج خود را به مطب دکتر برده و از صحت عملکرد آن اطمینان حاصل کنید. باید به این نکته توجه کرد که فشارسنج‌های خانگی را نمی‌توان جایگزین ویزیت دکتر کرد و فشارسنج خانگی ممکن است محدودیت‌هایی داشته باشد.
مقاله مرتبط: نوسانات فشار خون به اندازه‌ی بالا بودن مداوم آن کشنده است
سندرم روپوش سفید چیست؟
بررسی نتایج فشار خون ثبت شده
این مورد می‌تواند برای تشخیص یا پیگیری فشار خون بالا مفید باشد، اگر نتایج فشار خون‌هایی که اندازه می‌گیرید، به طور ممتد بر روی یک گزارش‌کار حالا چه به صورت کاغذی و چه الکترونیکی ثبت شود؛ مانند یک پرونده سلامت شخصی آنلاین یا ناظری بر فشار خون. از این طریق می‌توان اطلاعات ثبت شده را با مراکز تامین‌کننده سلامت یا اعضای خانواده در میان گذاشت.
بعضی مانیتورهای اندازه‌گیری فشار خون می‌توانند به طور مستقیم یا بی‌سیم باکامپیوتر یا موبایل ارتباط برقرار کرده و از این طریق انتقال اطلاعات به صورت آنلاین به سادگی امکان‌پذیر خواهد شد.
مقاله مرتبط: گذری بر تاریخچه کشف فشار خون
نتایج
شما می‌توانید به سادگی اندازه گیری فشار خون را یاد بگیرید. فشار خون شامل دو عدد براساس میلی‌متر جیوه می‌باشد. اولی یا همان عدد بالا، عددی است که فشار شریان‌ها را در زمان تپش قلب نشان می‌دهد (فشار سیستولی). دومی یا عدد پایین، نیز میزان فشاری می‌باشد که در فواصل بین تپش قلب، خون به دیواره شریان‌ها وارد می‌کند (فشار دیاستولی).
در اینجا ما به ۴ دسته بندی از فشار خون می‌پردازیم و می‌گوییم که هرکدام چه معنایی دارند. اگر تفسیر شما بین دو دسته بندی قرار گرفت، طبقه بندی درست فشار خون شما همانی خواهد بود که دارای اعداد بالاتر است.
| عدد پایین براساس mm Hg (دیاستولی) | عدد بالا براساس mm Hg (سیستولی) | طبقه بندی |
| کم‌تر از ۶۰ | کم‌تر از ۹۰ | فشار خون پایین (hypotension) |
| کم‌تر از ۸۰ | کم‌تر از ۱۲۰ | فشار خون نرمال |
| کم‌تر از ۸۰ | ۱۲۰ – ۱۲۹ | فشار خون بالا رفته |
| ۸۰ – ۸۹ | ۱۳۰ – ۱۳۹ | فشار خون بالا مرحله ۱ (hypertension) |
| ۹۰ یا بیشتر | ۱۴۰ یا بیشتر | فشار خون بالا مرحله ۲ (hypertension) |
فشار خون بالا رفته و مرحله ۱ و ۲ پرفشاری خون
اگر تست فشار خون شما نشان دهد که بالاتر از حد نرمال هستید، احتمالاً پزشک توصیه خواهد کرد تا تغییراتی را در سبک زندگی خود اعمال کنید.
- مقدار نمک را در رژیم غذایی خود کاهش دهید. انجمن قلب آمریکا پیشنهاد می‌کند که یک فرد بالغ و سالم نباید بیشتر از ۲۳۰۰ میلی‌گرم نمک در یک روز مصرف کند. ایدئال است که این مقدار در روز بیشتر از ۱۵۰۰ میلی‌گرم نشود. در حالی که حذف نمکدان از سفره‌ها راهکاری بسیار خوبی برای این کار است، همچنین باید گوشه‌چشمی هم کنترل غذاهای فرآوری شده، مثل سوپ‌های آماده و غذاهای حاضری داشته باشید.
- غذاهای سالم بخورید. میوه، سبزی، غلات و لبنیات کم‌چرب را فراموش نکنید. چربی اشباع و کامل کمتری بخورید.
- اگر سیگاری هستید، ترک کنید. همچنین باید از دود دست دوم هم دوری کنید.
- وزنتان را کم کنید. اگر اضافه وزن دارید، حتی کاهش دو سه کیلوگرمی هم می‌تواند فشار خون شما را پائین بیاورد.
- منظم ورزش کنید. فعالیت بدنی منظم، می‌تواند فشار خون را کاهش دهد و وزن را کنترل کند. سعی کنید خودتان را به حد ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی در ۵ روز هفته برسانید.
- الکل را محدود کنید. حتی اگر سالم هم باشید، الکل می‌تواند فشار خون شما را بالا ببرد. اگر ترک نمی‌کنید، حداقل زیاد نخورید. یعنی زنان در همه‌ی سن‌ها و مردان بالای ۶۵ حداکثر روزی یک لیوان و مردان زیر ۶۵ دو لیوان. منظور از هر لیوان، ۱۲ اونس آبجو، ۵ اونس شراب یا ۱.۵ اونس الکل ۸۰ درصد است.
اگر تغییرات سبک زندگی به تنهایی مؤثر نبودند، پزشک به دارودرمانی روی خواهد آورد. این که چه دارویی مناسب شماست، باید پس از مشورت و بررسی مشخص شود.
فشار خون پائین
فشار خون پائینی که علائم و نشانه‌ی خاصی ندارد یا فقط باعث می‌شود گاهی که سرپا هستید سرتان گیج برود، به ندرت شما را به دارو خوردن می‌کشاند. اگر نشانه‌ای دارید، بهترین درمان بستگی به دلیل بیماری‌تان دارد.
