هفته گذشته تام واتسون، سیاستمدار بریتانیایی، با عنوان این مسئله که با رژیم غذایی بدون کربوهیدارت ۴۵ کیلوگرم وزن کم کرده و دیابت نوع ۲ اش نیز خوب شده است، افراد زیادی را انگشت به دهان گذاشت. اگر چه این کار همراه با برنامه ورزشی بوده اما روش سالمی برای غذا خوردن نیست. چه اتفاقی می‌افتد؟
دستاورد واتسون بزرگ‌ترین جنجال علوم تغذیه امروز را شکل داد. غالبا پزشکی می‌گوید که وعده‌های غذایی باید حاوی چربی کم و کربوهیدرات‌‌های نشانسته‌دار (مانند نان، پاستا و سیب‌زمینی) زیاد باشد.
به طور به خصوص مردم باید از چربی‌های اشباع شده حاصل از گوشت قرمز و لبنیات پرهیز کنند چرا که گفته می‌شود منجر به بالا رفتن کلسترول می‌شوند. این چیزی است که سرویس ملی سلامت بریتانیا و اغلب کشورهای غربی توصیه می‌کنند. با قبول این نظر، وزن به تعادل میان کالری دریافتی و مصرفی دارد. اگر شما خواهان کاهش وزن باشید، گزینه‌ای وجود ندارد اما با پرهیز از چربی‌ها به طور دو برابری این کاهش صورت می‌گیرند چرا که چربی نسبت به دو گروه عمده غذایی دیگر یعنی کربوهیدرات و پروتئین به ازای هر گرم بیش از دو برابر کالری دارد.
مقاله مرتبط: غلات در رژیم غذایی شما چه جایگاهی دارند؟
اگر مردم یک رژیم کم چرب و کم کالری داشته باشند وزن کم می‌کنند و اگر دیابت نوع ۲ نیز همراه آن باشد، مقدار قند خونشان نیز ممکن است به سطح طبیعی برگردد. اما یک راز کثیف پزشکی این است که این تنها راه نیست.
روش جایگزین واتسون راه جدیدی نبود: این روش دنباله‌رو مد بوده که به صورت‌های مختلف مثل رژیمهای Banting، Atkins یا کتو شناخته شده است. در این روش تمام کربوهیدرات‌ها مثل قند، نشاسته و غلات کامل مانند برنج قهوه‌ای به حداقل رسانده می‌شود و در عوض غذاهای پرچرب و با پروتئین زیاد مانند گوشت، ماهی، خامه و کره بیشتر مصرف می‌شوند. با این که سبزیجات باعث حجیم کردن وعده‌های غذایی می‌شوند حتی از خوردن میوه نیز به دلیل قندشان پرهیز می‌شود. به همین دلیل است که قفسه فروشگاه‌ها گل کلم ریز شده به جای برنج و کدو رشته شده به جای اسپاگتی را پیشنهاد می‌دهند. یکی از امتیازاتش این است که لازم نیست مردم کالری بشمارند.
این روش واقعا نباید کاربردی باشد اما هنوز هست. آزمایشات تصادفی نشان می‌دهد که این روش حداقل به اندازه رژیمهای غذایی کم چربی به افراد برای کاهش وزن کمک می‌کند و در واقع بعضی آزمایشات این روش را بهتر نیز می‌دانند. حتی همه‌ی آن چربی‌های اشباع نیز کلسترول افراد با بالا نمی‌برد. توضیح این مسئله روشن نیست. بعضی از طرفداران آن می‌گویند این بدین دلیل است که بدن دیگر نیازی به تولید آن همه انسولین (هورمونی در بدن که با ورود قند مقابله می‌کند) ندارد. مطمئنا روش کم کربوهیدرات در میان افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ (بیماری قند خون بالا) محبوب‌تر است. تئوری دیگر این است که مصرف کم کربوهیدرات بدن را مجبور می‌کند تا به جای قند، چربی بسوزاند که این کار متابولیسم بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. مخالفان این مسئله می‌گویند رژیم کم کربوهیدرات تنها به این علت عمل می‌کند که یکنواختی باعث می‌شود افراد در مجموع کالری کمتری بخورند گرچه آن را نشمارند. اما زمانی که به سمت مصرف رژیم کم کالری می‌روند عموما گرسنه می‌شوند و یک چیز که رژیم کم کالری می‌تواند به آن افتخار کند این است که افراد گرسنه نمی‌شوند.
مقاله مرتبط: چگونه رژیم غذایی چرب می‌تواند سرطان پروستات را گسترش دهد؟
در حال حاضر توضیح این موفقیت رژیم بدون کربوهیدرات روشن نیست اما مطمئنا به نظر می‌رسد زمان آن رسیده تا پزشکی رایج اعتراف کند که بیش از یک راه برای کاهش وزن وجود دارد. واتسون گفته است که یک پنل حرفه‌ای برای بررسی راه‌های پاسخ به اپیدمی فزاینده‌ی دیابت در بریتانیا ایجاد خواهد کرد. اگر این طور باشد دوران جالبی پیش روی علم تغذیه است.
