سرطان پوست شایع‌ترین نوع از بدخیمی‌های انسان است. این بیماری در ایالات متحده، سالانه در بیش از یک میلیون نفر تشخیص داده می‌شود. سرطان پوست زمانی بروز می‌یابد که ضایعات پوستی ناشی از تابش نور آفتاب، به شکل غیرقابل کنترل تقسیم شده و در نهایت تومور تشکیل می‌دهند.
کارسینوم سلول قاعده‌ای و کارسینوم سلول‌های سنگ‌فرشی دو مورد از شایع‌ترین سرطان‌های پوست به شمار می‌آیند. کارسینوم‌های سلول قاعده‌ای و سنگ‌فرشی برخلاف نام وحشت‌آوری که دارند، به ندرت به بخش‌های دیگر بدن انتشار پیدا کرده، و به سادگی نیز درمان می‌گردند.
هر سال بیش از ۱۴۰ هزار مورد جدید از ابتلا به این دو نوع سرطان در بریتانیا گزارش می‌شود. اما متأسفانه، گروه کوچک‌تری از افراد نیز به نوع بدخیمی از سرطان پوست گرفتار می‌شوند که ملانوم نام دارد. ملانوم برخلاف کارسینوم‌های سلول قاعده‌ای و سنگ‌فرشی، بسیار مهاجم بوده و به سرعت در بدن انتشار پیدا می‌کند. این مسئله باعث شده درمان ملانوم با چالش جدی روبه‌رو گردد، به طوری که در صورت عدم درمان زودهنگام، ملانوم با پیامدهای ناخوشایندی همراه خواهد بود.
مقاله مرتبط: محققان آسیب DNA عامل ایجاد ملانوما را شناسایی کرده‌اند
می‌دانیم که سلول‌های پوستی با قرار گرفتن در معرض نور آفتاب (پرتو فرابنفش) جهش‌های متعددی را کسب می‌کنند، اما از سوی دیگر، هر کسی که در مقابل خورشید قرار بگیرد لزوماً به ملانوم مبتلا نمی‌شود. پوست انسان در گذر زمان به منزلگاه انواع متنوعی از کلنی‌های سلولی جهش یافته تبدیل می‌گردد، اما تعداد بسیار کمی از این سلول‌ها حالت بدخیم به خود می‌گیرند. این که چرا بعضی از جهش‌ها به سرطان منجر شده و بقیه اثر چندانی بروز نمی‌دهند، تاکنون مجهول باقی مانده بود.
مقاله مرتبط: تابش مکرر نور خورشید می‌تواند منجر به پیدایش ژن دورگه مسبب سرطان پوست شود
اخیراً گروهی از پژوهشگران دانشگاه کمبریج با انجام مطالعه‌ای بر روی موش‌های مهندسی شده، علت بی‌اثر (یا کم‌اثر) بودن بعضی از انواع جهش‌های پوستی را توضیح داده‌اند. این محققان توانستند برای اولین بار نشان دهند که سلول‌های جهش یافتۀ پوست، کلون‌هایی را تشکیل می‌دهند که در ادامه به رقابت با یک‌دیگر می‌پردازند.
رقابت بین کلون‌های جهش یافته از قوانین تئوری تکامل تبعیت می‌کند؛ تنها شایسته‌ترین کلون می‌تواند زنده بماند. به بیان دیگر، کلون‌های جهش یافته یکی پس از دیگری توسط کلون‌های قدرتمندتر از پیش رو برداشته می‌شوند. نکتۀ جالب این‌جاست که پوست در گیر و دار این نبرد بین کلونی، عملکرد طبیعی خود را حفظ می‌کند.
جهش ژن p53 لزوماً با سرطان پوست همراه نیست!
بر اساس یافته‌های این مطالعه، بروز جهش در ژن p53 با تولید شکلی غیرطبیعی از این پروتئین، به ظهور کلون‌هایی می‌انجامد که نسبت به انواع دیگر مقاوم‌ترند. ژن p53 را می‌توان اصلی‌ترین ژن سرکوبگر تومور به شمار آورد. بروز جهش در این ژن، اغلب با بروز انواعی از سرطان‌های پوست غیرملانومی همراه است.
سلول‌های جهش یافته در پوست موش‌های مورد مطالعه، به سرعت به رشد خود ادامه داده و بخش وسیعی از سطح پوست را اشغال نمودند. علی‌رغم این پدیده، پوست این موش‌ها پس از ۶ ماه عملکرد طبیعی خود را دوباره به دست آورد و اثری از تفاوت عملکردی بین پوست نرمال و پوست جهش یافته مشاهده نگردید.
پژوهشگران در بخشی از مطالعه، موش‌های جهش یافته را در برابر پرتو فرابنفش قرار دادند. این مسئله باعث افزایش قابل توجهی در سرعت رشد سلول‌های جهش یافته شد، به طوری که این سلول‌ها در مدت تنها چند هفته به همان رشدی دست پیدا کردند که در طی ۶ ماه در موش‌های تماس نیافته با پرتو فرابنفش، گزارش شده بود. علی‌رغم سرعت افزایش یافتۀ در رشد، جهش ژن p53 باز هم نتوانست به بروز سرطان بینجامد.
نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که پوست انسان در برابر سرطان، مقاوم‌تر از آن چیزی است که تا کنون تصور می‌شد. یافته‌های مطالعۀ فوق در ژورنال Cell Stem Cell منتشر شده است.
