خواب تنها یک استراحت ساده نیست. بدن ما از زمانی که در شبانه‌روز صرف خواب می‌کنیم، برای انجام پاره‌ای از عملکردهای حیاتی، نظیر رشد و ترمیم، استفاده می‌کند. کاهش مدت زمان خواب در شبانه‌روز و عدم دریافت خواب کافی ممکن است مشکلات جدی برای سلامت به همراه داشته باشد. در این مقاله کوتاه با عوارض کم خوابی آشنا می‌شویم.
مقاله مرتبط: کمبود خواب می‌تواند به آرامی شما را بکشد! فوایدی از خواب کافی که باید بدانید
مطابق با نتایج آخرین مطالعات، کمبود خواب مزمن خطر ابتلا به بیماری‌های قلب و عروق را تا ۲ برابر افزایش می‌دهد، عملکرد دستگاه ایمنی را سرکوب می‌کند، و احتمال بروز چاقی را نیز تا ۳۰ درصد بالاتر می‌برد. در مجموع، افرادی که کم‌تر از ۵ ساعت در شب می‌خوابند، با ۱۵ درصد احتمال بیشتر نسبت به یک فرد عادی جان خود را از دست می‌دهند.
چشمان پف‌آلود
کم خوابی باعث افزایش سطح هورمون استرس یا کورتیزول می‌شود. بالا رفتن سطح کورتیزول، جریان خون پوست را نیز افزایش می‌دهد. این افزایش در جریان خون، به صورت نواحی پف‌آلود و تیره در زیر چشم ظاهر می‌شود. پوست زیر چشم به دلیل ضخامت کم‌تری که نسبت به پوست سایر قیمت‌های بدن دارد، در برابر عوارض ناشی از افزایش سطح کورتیزول آسیب‌پذیرتر است.
تضعیف بینش و پرخاشگری
نتایج تصویربرداری‌های MRI که از آمیگدال یا بادامه مغز به عمل آمده، نشان می‌دهد که این منطقه از مغز در افرادی که از خواب کافی محروم‌اند، به رویدادهای منفی واکنش بیش از حد نشان می‌دهد. آمیگدال (amygdala) دسته‌ای از هسته‌های مغزی در لوب گیج‌گاهی مغز است که بادامی‌شکل بوده و در تنظیم هیجان نقش دارد. اختلال دوقطبی نیز از دیگر عوارض کم خوابی به حساب می‌آید که با اختلال در عملکرد آمیگدال مرتبط است.
مقاله مرتبط: چگونه کم‌خوابی باعث کاهش یادگیری می‌شود؟
دیابت
متابولیسم گلوکز در حالت کم خوابی و خستگی، کندتر از حالت عادی صورت می‌گیرد. این مسئله می‌تواند به بروز دیابت نوع ۲ منجر شود. و باور کنید دیابت مشکل ساده‌ای نیست.
بیماری قلب و عروق
سلسله تأثیرات پیچیده‌ای که هورمون استرس (کورتیزول) بر دستگاه‌های مختلف بدن اعمال می‌کند، به همراه فشار خون افزایش یافته و متابولیسم سرکوب شدۀ گلوکز، خطر ابتلا به بیماری‌های قلب و عروق را به شکل قابل توجهی بالا می‌برد.
چاقی
پرخوری یکی دیگر از عوارض نامطلوب کم خوابی است. افزایش سطح گرلین (ghrelin) در پی دریافت خواب ناکافی، با بالا بردن میزان اشتها باعث می‌شود افراد تا ۲۵ درصد غذای بیش‌تری مصرف می‌کنند. قسمت بد ماجرا این است که این اشتهای تقویت‌شده بیشتر غذاهای حاوی کربوهیدرات (یا غذاهای قندی) را نشانه می‌گیرد. بنابراین می‌توان گفت که کم خوابی باعث افزایش دریافت قندها می‌شود.
مقاله مرتبط: آیا کم خوابی باعث چاقی می شود؟
درد و پرش عضلانی
در پایان یک روز کاری سخت (لازم نیست خیلی هم سخت باشد!)، نوروترنسمیترها یا انتقال‌دهنده‌های عصبیدر پایانه‌های سیناپسی تجمع پیدا می‌کنند. عدم دریافت خواب کافی با مختل‌سازی تنظیم سطح انتقال‌دهنده‌های عصبی در پایانه‌های سیناپسی، به عدم پاک‌سازی مناسب این ترکیبات می‌انجامد. انباشه شدن نوروترنسمیترها در فضای باریک بین پایانه عصبی و سلول عضلانی به بروز انقباض غیرارادی عضلات اسکلتی منجر می‌شود. در نتیجه، ممکن است در طول روز متوجه پرش‌های عضلانی در قسمت‌های مختلف بدن خود شوید.
