یک مطالعه‌ی متاآنالیز جدید نتیجه گرفته است که بین سطح ویتامین D زنان و میزان موفقیت درمان ناباروری رابطه‌ای وجود دارد.
ناباروری یک مساله‌ی رایج و ناراحت‌کننده است که ۶.۱ میلیون زوج را در ایالات متحده درگیر کرده است؛ این میزان شامل ۱۰ درصد از کل زوج‌هایی است که در سنین باروری هستند.
در طول سال‌ها، روش‌های درمان ناباروری از جمله لقاح آزمایشگاهی یا داروهای ناباروری، بسیار گسترده‌تر شده‌اند و میزان موفقیت آن‌ها نیز افزایش یافته است.
به عنوان مثال، بسته به سن خانم یا کلینیک مربوطه، میزان موفقیت روش لقاح آزمایشگاهی در ایالات متحده بین ۱۳ تا ۴۳ درصد است.
افزایش اولیه در نرخ موفقیت روش‌های درمان ناباروری، به علت متودهای پیشرفته‌ی برداشتن جنین با بالاترین شانس زنده ماندن است. اما اخیرا میزان موفقیت این روش‌ها شروع به رکود کرده است.
ویتامین D و باروری
محققان باور دارند که امکان پیشرفت در نرخ موفقیت روش‌های باروری وجود دارد. طیف وسیعی از عوامل بالقوه در حال بررسی است و برخی دانشمندان توجه‌شان را به نقش بالقوه‌ی ویتامین D جلب کرده‌اند.
بخش اعظمی از ذخیره‌ی ویتامین D در بدن ما، پس از مواجه با نور خورشید در زیر پوست ساخته می‌شود. این بدان معناست افرادی که در محیط‌های سردتر و تاریک‌تر زندگی می‌کنند، افرادی که مرتبا لباس‌هایی می‌پوشند که بیشتر پوست‌شان را می‌پوشاند یا به ندرت به محیط خارج از خانه می‌روند، بیشتر مستعد ابتلا به سطوح پایین ویتامین D هستند.
بر اساس تعدادی از شواهد، نظریه‌ای در مورد ارتباط ویتامین D و باروری مطرح شده است. برای مثال، گیرنده‌ها و آنزیم‌های مربوط به ویتامین D در اندومتریوم (پوشش داخلی رحم) یافت شده است. هم‌چنین مطالعات حیوانی نشان داده است که کمبود ویتامین D باعث باروری ضعیف‌تر و کاهش عملکرد ارگان‌ها تولیدمثلی می‌شود.
در انسان‌ها کمبود ویتامین D باعث افزایش ریسک ابتلا به preeclampsia (فشار خون مرتبط با حاملگی)، دیابت حاملگی و کاهش وزن نوزاد در هنگام تولد می‌شود.
محققان دانشگاه Birmingham و بنیاد ملی بهداشت زنان و کودکان Birmingham در بریتانیا، تصمیم گرفتند برای درک ارتباطات بیشتر، داده‌های موجود را بررسی کنند.
آن‌ها با بررسی ۱۱ مطالعه شامل ۲۷۰۰ زن که تحت درمان روش‌های باروری بودند، یک مطالعه‌ی متاآنالیز انجام دادند. یافته‌های آن‌ها در مجله‌ی Human Reproduction به چاپ رسیده است.
کمبود ویتامین D و میزان موفقیت کم‌تر در بارداری
مطالعات ویژه در این زمینه روی زنانی صورت گرفت که تحت درمان‌های مقابل بودند: لقاح آزمایشگاهی، تزریق اسپرم درون سیتوپلاسمی و انتقال جنین منجمد.
سطح ویتامین D همه‌ی شرکت‌کنندگان با آزمایش خون اندازه‌گیری شد. در صورتی که غلظت ویتامین D بالاتر از ۷۵ نانومول بر لیتر خون باشد، کافی در نظر گرفته می‌شود. اگر زیر ۷۵ نانومول بر لیتر خون باشد ناکافی و در صورتی که زیر ۵۰ نانومول بر لیتر خون باشد، کمبود محسوب می‌شود.
تجزیه و تحلیل‌ها نشان داد روش‌های درمان ناباروری در زنانی با ویتامین D کافی در مقایسه با زنانی با کمبود ویتامین D، به احتمال یک سوم بیشتر به تولد نوزادی زنده منجر می‌شود.
محققان این مطالعات را علاوه بر تولد نوزادی زنده، در تست حاملگی مثبت (حاملگی شیمیایی) و حاملگی بالینی نیز بررسی کردند و نتایج مشابه بود. (حاملگی بالینی به این معناست که علاوه بر تشخیص هورمون hCG در خون، جنین با سونوگرافی یا شنیدن ضربان قلب در رحم تشخیص داده شود؛ زیرا برخی حاملگی‌ها به مرحله‌ی تشکیل جنین در رحم نمی‌رسند. بنابراین حضور hCG در خون لزوما به معنای یک حاملگی موفق نیست.)
زنانی با ویتامین D کافی در مقایسه با زنانی با ویتامین D ناکافی، به احتمال ۴۶ درصد بیشتر دچار حاملگی بالینی و به احتمال ۳۴ درصد بیشتر دچار حاملگی شیمیایی مثبت می‌شوند.
تجزیه و تحلیل‌ها نشان داد که بین غلظت ویتامین D و سقط جنین ارتباطی وجود ندارد.
یکی از نویسندگان مطالعه، دکتر Ioannis Gallos می‌گوید:
یکی از یافته‌های شگفت انگیز ما، شیوع بالای کمبود ویتامین D در میان این زنان بود. ما دریافتیم تنها ۲۶ درصد از زنان این مطالعه دارای سطوح کافی ویتامین D بودند؛ ۳۵ درصد آن‌ها دارای کمبود ویتامین D و ۴۵ درصدشان دارای سطوح ناکافی ویتامین D بودند.
محققان سریعا محدودیت‌های این مطالعه را توضیح می‌دهند.
رهبر تیم، دکتر Justin Chu می‌گوید:
ارتباطی بین ویتامین D و باروری شناسایی شده است؛ ولی اثر سودمند اصلاح کمبود یا ناکافی بودن ویتامین D، باید از طریق یک کارآزمایی بالینی مورد آزمایش قرار گیرد.
او هم‌چنین گوشزد می‌کند:
در حال حاضر زنانی که می‌خواهند یک بارداری موفق داشته باشند، تا زمانی که ما اطلاعات بیشتری در مورد اثرات ویتامین D کشف نکرده ایم، نباید برای خرید مکمل ویتامین D به داروخانه‌ی خود مراجعه کنند!
ممکن است در اثر مصرف بیش از حد ویتامین D، کلسیم به مقدار زیاد در بدن ساخته شود؛ این امر منجر به ضعیف شدن استخوان‌ها و آسیب به قلب و کلیه‌ها می‌شود.
این آنالیز جدید نشان می‌دهد که ویتامین D نقش مهمی در باروری و حاملگی دارد. نقش دقیق و غلظت بهینه‌ی ویتامین D در خون هنوز مشخص نشده است. با این حال، آزمایش ویتامین D نسبتا ساده و مقرون به صرفه است؛ بنابراین مطالعات بیشتری باید انجام شود.
