اسهال می‌تواند بسیار ناراحت‌کننده باشد؛ ولی اکثر افراد می‌توانند با استراحت و درمان‌های خانگی، به طور موثری آن را برطرف کنند.
اسهال یک مشکل گوارشی است که باعث ایجاد مدفوع شل و آبکی می‌شود. این وضعیت می‌تواند برای چند ساعت یا چند روز مشکل‌ساز باشد که پس از آن، علائم باید برطرف شود. در برخی موارد، اسهال به مدت طولانی‌تری ادامه می‌یابد.
معمولا اسهال به خودی خود برطرف می‌شود؛ ولی درمان‌های خانگی متعددی وجود دارد که باعث تسهیل علائم و سرعت بخشیدن به بهبودی می‌شود.
۱- افزودن آب
افزودن آب به بدن برای بهبودی اسهال ضروری است.
اسهال باعث کمبود مایعات، از جمله آب می‌شود. این وضعیت باعث می‌شود بدن الکترولیت‌هایی مثل سدیم و کلر را از دست بدهد.
بسیار ضروری است که برای بهبودی اسهال، مایعات را دوباره ذخیره و جایگزین کنیم. در غیر این صورت، فرد ممکن است دچار کم‌آبی شود.
کم‌آبی می‌تواند برای کودکان و افراد مسن خطرناک باشد؛ بنابراین در صورتی که این افراد دچار اسهال هستند، حتما باید آن‌ها را به نوشیدن آب تشویق کنیم.
نوشید آب اولین قدم برای جایگزین کردن آب از دست رفته است. هم‌چنین افراد می‌توانند برای جایگزین کردن آب، یک محلول خوراکی تهیه کنند؛ به این ترتیب که ۱ لیتر آب را با یک قاشق سوپ‌خوری نمک و ۶ قاشق سوپ‌خوری شکر مخلوط کنند.
مصرف نمک و شکر با آب، به روده‌ها کمک می‌کند تا به طور موثرتری مایعات را جذب کنند. پس از اسهال، این محلول برای جایگزین کردن آب بدن نسبت به آب خالی موثرتر است.
سایر نوشیدنی‌ها نیز می‌توانند مفید باشند. برای مثال، مصرف نوشیدنی‌های ورزشی می‌تواند باعث افزودن آب از دست رفته و ذخیره‌ی مجدد پتاسیم و سدیم شود. آبمیوه‌ها نیز می‌توانند باعث ذخیره‌ی مجدد پتاسیم شوند.
از نوشیدن هر چیزی که لوله‌ی گوارش را بیشتر تحریک می‌کند، بپرهیزید؛ از جمله:
• نوشیدنی‌های کافئین‌دار
• الکل
• نوشابه‌های کربنی
• نوشیدنی‌های بسیار داغ
۲- خوردن یک رژیم غذایی ترمیمی
در دوره‌ی بهبودی پس از اسهال، خوردن وعده‌های کوچک و مکرر می‌تواند بهتر از خوردن ۳ وعده‌ی بزرگ در روز باشد. یک رژیم خوب برای فرد دارای اسهال می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
• غذاهای سرشار از پکتین؛ مانند میوه‌ها
• غذاهای سرشار از پتاسیم؛ مثل سیب‌زمینی و سیب‌زمینی شیرین
• غذاهای حاوی الکترولیت؛ مثل سوپ میسو (خوراک ژاپنی شامل خمیر سویا، نمک و غلات تخمیرشده) و نوشیدنی‌های ورزشی
• سبزیجات نرم و پخته‌شده
• مقادیر کافی از پروتئین
برخی افراد معتقدند که خوردن یک رژیم غذایی مایع در ۲۴ ساعت ابتدایی پس از اسهال، می‌تواند به تصفیه شدن دستگاه گوارش کمک کند. این رژیم می‌تواند حاوی آبگوشت‌های نمکی، سوپ‌های ملایم و نوشیدنی‌ها باشد.
مقاله مرتبط: آنچه شما باید در مورد رژیم مایعات رقیق بدانید!
سازگار شدن با این رژیم در ۲۴ ساعت ابتدایی پس از اسهال، می‌تواند باعث جلوگیری روده‌ها از حرکات شدید شود.
یک رژیم دیگر برای افراد مبتلا به اسهال، رژیم BRAT است که شامل موارد زیر است:
• موز (Banana)
• برنج (Rice)
• سس سیب (Apple sauce)
• نان تست (Toast)
این رژیم، غذاهای ملایمی را با هم ترکیب می‌کند که فیبر کم و نشاسته‌ی بالا دارند که باعث ایجاد حرکات روده‌ای سخت‌تر می‌شوند. هم‌چنین این رژیم حاوی مواد غذایی مهم از جمله پتاسیم و پکتین است.
ضروری است بدانیم که رژیم BRAT بسیار محدود کننده است و یک تغذیه‌ی متعادل را ایجاد نمی‌کند. افراد تنها تا زمانی که احساس بهبودی کنند می‌توانند این رژیم را دنبال کنند؛ مصرف بیش از ۲ روز این رژیم توصیه نمی‌شود.
۳- خودداری از مصرف برخی غذاهای خاص
خودداری از مصرف غذاهایی که باعث تحریک و فشارآوردن بر دستگاه گوارش می‌شوند، می‌تواند کمک‌کننده باشد؛ از جمله:
• غذاهای پرچرب
• غذاهای روغنی
• غذاهای ادویه‌دار
• غذاهای حاوی شیرین‌کننده‌های مصنوعی
• غذاهایی با مقادیر بالای فروکتوز
برخی پزشکان پیشنهاد می‌کنند از فرآورده‌های لبنی استفاده نشود؛ زیرا این فرآورده‌ها در برخی افراد باعث بدتر شدن اسهال می‌شود. شواهد عمومی این ادعا محدود است؛ ولی افراد که عدم تحمل لاکتوز دارند، باید مصرف از این فرآورده‌ها خودداری کنند.
۴- مصرف پروبیوتیک‌ها
پروبیوتیک‌ها میکروارگانیسم‌هایی هستند که باعث سود رساندن به دستگاه گوارش می‌شوند. آن‌ها می‌توانند به عملکرد روده و مبارزه با عفونت‌ها کمک کنند.
پروبیوتیک‌ها باکتری‌های زنده و مخمرهایی هستند که در برخی ماست‌ها و سایر غذاهای تخمیری وجود دارند. هم‌چنین افراد می‌توانند مکمل‌های پروبیوتیک را از داروخانه‌ها یا فروشگاه‌های آنلاین خریداری کنند.
در سال ۲۰۱۰ محققان یک مرور سیتماتیک از ۶۳ مطالعه را در مورد پروبیوتیک‌ها انجام دادند که شامل بیش از ۸۰۰۰ شرکت‌کننده بود.
آن‌ها دریافتند که پروبیوتیک‌ها به طرز چشمگیری باعث کاهش دوره‌ی ریکاوری پس از اسهال می‌شوند. هم‌چنین آن‌ها دریافتند که پروبیوتیک‌ها ایمن و بدون هیچ‌گونه اثرات جانبی هستند.
۵- مصرف داروها
داروهای OTC (خودسرانه) متعددی برای درمان اسهال وجود دارد.
داروهای ضد حرکات روده می‌تواند باعث کمک به کاهش علائم و کوتاه شدن دوره‌ی ریکاوری شود. یک مثال رایج از این دسته از داروها، (loperamide (Imodium است.
با این حال، این داروها همواره گزینه‌های مناسبی نیستند. افراد دارای اسهال خونی یا تب، باید از این داروها خودداری کنند و در عوض به پزشک مراجعه کنند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در بیشتر موارد، می‌توان اسهال را در خانه درمان کرد؛ بدون آن که نیاز به مشورت با پزشک باشد. با این حال، اگر اسهال بیش از ۲ روز طول کشید، برای جلوگیری از عوارض باید به پزشک مراجعه کنیم.
سایر دلایلی که باعث مراجعه به پزشک در هنگام اسهال می‌شود، شامل موارد زیر است:
• وجود خون یا چرک در مدفوع
• تب
• علائم کم‌آبی؛ از جمله عطش شدید یا خشکی دهان
• اسهال مزمن (طولانی مدت)
• اسهال در طول خواب
• کاهش وزن قابل توجه
• درد شکمی شدید
افرادی که در خطر ابتلا به عوارض ناشی از اسهال هستند، از جمله کودکان و بزرگسالان، اگر وضعیت آن‌ها با گذشت زمان و درمان‌های خانگی بهبود نیافت، باید به پزشک مراجعه کنند.
