در یک مطالعه‌ی بالینی کوچک، محققان گزارش کرده‌اند بزرگسالان مسنی که روزانه و به مدت ۱۲ هفته آب گیلاس می‌نوشیدند، شاهد بهبودهایی در عملکردهای شناختی خود بودند.
سلامت شناختی به معنای توانایی برای فکر کردن شفاف، به خاطر آوردن و یاد گرفتن چیزهای جدید است.
زوال عقل یکی از نشانه‌های پیر شدن است. سایر عواملی که در ایجاد این زوال دخیل هستند، عبارتند از رژیم غذایی ناسالم، کمبود فعالیت فیزیکی، مصرف داروهای خاص و برخی بیماری‌ها از جمله فشار خون بالا، دیابت و سکته‌ی مغزی.
موسسه‌ی ملی سالمندی برای حفظ سلامت شناختی در سنین پیری توصیه می‌کند رژیم غذایی سالمی را دنبال کنیم، از لحاظ فیزیکی و ذهنی فعال باشیم و از سلامت خود مراقبت کنیم.
ولی دقیقا چه چیزی یک رژیم غذایی سالم را برای مغز ما فراهم می‌کند؟ دانشمندان ادعاهای جسورانه‌ی مختلفی در مورد آن چه باید بخوریم بیان می‌کنند؛ از مصرف فیبر یا قارچ بیشتر تا روزه گرفتن یا اتخاذ کردن یک رژیم مدیترانه‌ای.
امروزه گیلاس‌ها وارد این رژیم غذایی شده‌اند و محققان دانشگاه Delaware در Newark، در حال آزمایش کردن آب میوه هستند.
گیلاس‌ها منبع غنی از فلاونوئیدها هستند؛ فلاونوئیدها نوعی پلی‌فنول هستند. این مواد شیمیایی به طور طبیعی در گیاه ساخته می‌شوند و خواص آنتی‌اکسیدانی قوی دارند؛ در نتیجه برخی معتقدند که این مواد می‌توانند از ما در برابر زوال عقل محافظت کنند.
بهبود حس رضایت و حافظه
Sheau Ching Chai، استادیار سلامت رفتاری و تغذیه، رهبری مطالعه را بر عهده داشت و تیم پژوهشی یافته‌های خود را در مجله‌ی Food & Function منتشر کرد.
مطالعه‌ی Chai شامل ۳۷ داوطلب از سنین ۶۵ تا ۸۰ سال بود که عملکرد شناختی نرمالی داشتند. شرکت‌کنندگان مطالعه هیچ دارویی که بر عملکرد مغز تاثیر بگذارد، مصرف نمی‌کردند یا سابقه‌ی بیماری‌هایی از جمله دیابت، بیماری قلبی، سکته مغزی، سرطان یا آسیب ضربه‌ای مغز نداشتند.
محققان، داوطالبان را به دو گروه تقسیم کردند. آن‌ها از ۲۰ شرکت‌کننده خواستند تا روزانه و به مدت ۱۲ هفته، ۲ فنجان آب گیلاس بنوشند (یک فنجان در صبح و یک فنجان در شب). آن‌ها به ۱۷ شرکت‌کننده‌ی دیگر، نوشیدنی پلاسبو دادند که از لحاظ طعم، رنگ و میزان شکر با آب‌میوه یکسان بود ولی شامل گیلاس نبود. شرکت‌کنندگان نمی‌دانستند که کدام نوشیدنی را مصرف می‌کنند.
Chai در مقاله‌ی خود بیان می‌کند که پس از ۱۲ هفته، نتایج چشمگیری در گروه آب گیلاس مشاهده شد:
- ۵ درصد افزایش رضایت ذهنی و حافظه
- ۴ درصد کاهش زمان حرکت
- ۲۳ درصد کاهش خطاهای مربوط به حافظه‌ی دیداری دوره‌ای
- ۳ درصد بهبود توجه دیداری پایدار
- ۱۸ درصد کاهش در خطاهای حافظه‌ی مکانی در حین وظایف کاری
Chai در مورد یافته‌ها می‌گوید:
عملکرد شناختی، یک شاخص کلیدی در مورد استقلال و کیفیت زندگی بزرگسالان مسن است.
او ادامه می‌دهد:
اثرات مفید و احتمالی گیلاس، ممکن است به خاطر ترکیبات زیستی فعالی باشد که در آن‌ها وجود دارد؛ این ترکیبات شامل پلی‌فنول‌ها، آنتوسیانین‌ها و ملانین است. هم‌چنین این اثرات ممکن است مربوط به توانایی گیلاس در کاهش فشار خون باشد؛ این اثر در مطالعه‌ی قبلی که ما بر روی همین جمعیت انجام دادیم، ترسیم شده است. زیرا فشار خون می‌تواند بر مقدار خون جریان یافته به سمت مغز تاثیر داشته باشد.
بودجه‌ی صنعتی و محتوای شکر
Chai و همکارانش بودجه‌ای را از کمیته‌ی تحقیقات گیلاس، زیر نظر موسسه‌ی بازاریابی گیلاس دریافت کردند. هم‌چنین این موسسه، کنستانتره گیلاس را در اختیار این تیم پژوهشی قرار داد تا در مطالعه‌ی خود از آن استفاده کنند.
Chai در مصحبه با Medical News Today بیان کرد:
سرمایه‌گذاران هیچ نقشی در طراحی مطالعه، جمع‌آوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل اطلاعات، تفسیر اطلاعات یا نوشتن نسخه‌های خطی نداشتند. آن‌ها نسخه‌های خطی را قبل از ارسال بررسی نکردند. من و مؤلفان هیچ موضعی با این سازمان نداریم.
Chai در این مصاحبه گفت راه‌های مختلفی در نظر دارد که به کمک آن‌ها افراد می‌توانند آب گیلاس را در رژیم غذایی خود بگنجانند:
راه‌های جایگزین متنوعی برای افزودن کنستانتره به غذا وجود دارد. برای مثال، افراد می‌توانند آن را به سس سالاد، ماست، نوشابه‌ها و … اضافه کنند.
در این مصاحبه، از Chai در مورد شکر اضافه شده به آب گیلاس سوال شد که وارد رژیم غذایی شرکت‌کنندگان شده است؛ او توضیح داد که در بسیاری از موراد، خود داوطلبان این میزان شکر را جبران می‌کردند.
او گفت:
بررسی‌های سه روزه‌ی ما از غذای شرکت‌کنندگان نشان می‌دهد که عمده‌ی آن‌ها میزان متوسط نوشیدنی‌های شکری روزانه‌ی خود را با آب گیلاس یا نوشیدنی پلاسبو جایگزین کردند. به علاوه، برخی شرکت‌کنندگان رژیم غذایی خود را تغییر دادند تا مصرف آب گیلاس یا نوشیدنی پلاسبو را جبران کنند. بنابراین روی هم رفته، افزایشی در میزان مصرف انرژی یا وزن شرکت‌کنندگان وجود نداشت.
این مطالعه نتایج جالبی داشت که نشان‌دهنده‌ی اثرات مفید احتمالی آب گیلاس است؛ ولی مقیاس آن بسیار کوچک است. Chai موافق است که یک مطالعه‌ی طولانی‌تر با تعداد شرکت‌کننده‌های بیشتر باید انجام شود.
مطالعات بیشتری باید انجام شود تا مکانیزم عمل و فراهمی زیستی مصرف گیلاس را در دوزهای کمتر بررسی کند.
Sheau Ching Chai
