همۀ ما راجع به تأثیرات زیان‌بار مصرف تنقلات (Junk Food) شنیده‌ایم و خوانده‌ایم؛ ولی هر غذای مضری لزوماً جزو تنقلات محسوب نمی‌شود.
در این مجموعه به معرفی ۲۹ مادۀ غذایی خواهیم پرداخت که عمرمان را به تاراج می‌برند و ما شاید بدون دانستن این مسئله روزانه تعداد قابل توجهی از این مواد غذایی را وارد رژیم غذایی خود می‌کنیم.
نوشیدنی‌های انرژی‌زا
نوشیدنی‌های انرژی‌زا با داشتن مقادیر هنگفتی از شکر و کافئین، تقریباً به گسترۀ قابل توجهی از مشکلات سلامت ارتباط دارند. مصرف یک‌بارۀ مقدار زیادی از نوشیدنی‌های انرژی‌زا می‌تواند به “ایست قلبی” (Cardiac Arrest) بینجامد؛ خصوصاً در افرادی که مشکلات قلبی-عروقی دارند. لیست خطرات مصرف این دسته از نوشیدنی‌ها صرفاً به ایست قلبی ختم نمی‌شود، بلکه موارد زیر را نیز پوشش می‌دهد:
- اضطراب (Anxiety)
- انواع سردرد (Headaches)
- دیابت (Diabetes)
- استفراغ (Vomiting)
- بی‌خوابی (Insomnia)
- فشار خون بالا (High Blood Pressure)
اگر این موارد برای تغییر نظرتان کافی نیست، “اعتیاد به مصرف” (Addiction) شاید بتواند دل‌تان را کمی به رحم آورد!
بستنی
مثل هر غذای دیگر، مصرف زیاد بستنی به هیچ وجه خوب نیست. میزان شیر کامل استفاده شده در بستنی با سطح چربی‌های اشباع و غیراشباع آن ارتباط مستقیم دارد (توجه داشته باشید که مراد بستنی طبیعی است؛ نه انواع پاستوریزه و صنعتی که معایب خاص خود را دارند). چربی اشباع با خطر “افزایش وزن” و بروز مشکلات قلبی-عروقی ارتباط مستقیم دارد. از آن گذشته، بستنی حاوی مقادیر بالایی از شکر و کلسترول نیز می‌باشد.
اسموتی (Smoothie)
اسموتی‌های غیرخانگی اغلب از شکر اشباع می‌شوند! بهترین راه تهیۀ اسموتی در خانه و عدم استفاده از ترکیبات پرکالری در آن است.
غذاهای یخ‌زده
البته این غذاهای یخ‌زده صنعتی هستند و جهت تسهیل در فرآیند تهیۀ غذا طراحی و به بازار عرضه شده‌اند. متأسفانه مانند هر غذای صنعتی دیگر، این مورد نیز حاوی سدیم و انواع نگهدارنده‌ها است.
پرتزل (Pretzels)
به عقیدۀ عده‌ای، پرتزل (نوعی نان که به شکل طناب گره‌خورده در فر آماده می‌شود) جایگزینی مناسب برای انواع چیپس و پفک است. شاید این فرضیه درست باشد؛ ولی پرتزل نیز حاوی مقدار بالایی از سدیم است. به علاوه، طعم‌دهنده‌ای که در آن استفاده می‌کنند در بدن به شکر (گلوکز) تبدیل شده و وارد جریان خون می‌شود و به دنبال آن فرد حریص‌تر شده و تعداد بیشتری مصرف می‌کند. افزایش سطح قند خون طبعاً خطرناک است.
کیک برنج
یکی دیگر از تنقلات سبک و جانشین احتمالی چیپس با باطن ترسناک! کیک برنج غنی از انواع نگهدارنده‌ها و طعم‌دهنده‌ها می‌باشد. مطلبی که باعث ترسناک‌تر شدن چهرۀ این کیک می‌شود میزان بالای سدیم آن است که ممکن است تا ۵ درصد نیاز مصرف روزانه به سدیم (Reference Daily Intake) به ازای هر یک تکه کیک برسد.
مارگارین
این جانشین کره ممکن است آن‌قدرها هم که ما فکر می‌کنیم سالم نباشد؛ چرا که حتی این گزینه نیز فارغ از وجود چربی‌های ترانس (Trans Fats) نیست. هر چند در بسیاری از کشورها استفاده از این نوع چربی‌ها در صنعت محدود شده است؛ با این وجود رگه‌هایی از آن هم‌چنان به قوت خود در مارگارین حضور دارد. به‌علاوه هیچ‌گونه شواهد علمی در دست نیست که اثبات نماید در دوزهای کم و معقول، مارگارین سالم‌تر از کره است.
گرانولا (Granola)
این عذای صبحانه نیز به عنوان یک محصول سالم شناخته شده است ولی همانطور که از سردۀ محصول (غذای صبحانه!) برمی‌آید، گرانولا نیز لاجرم حاوی شکر و طعم‌دهنده است. گرانولا باید در حجم‌های کم استفاده شود و ممکن است حتی محتوای شکر بیشتری نسبت به سایر غذاهای صبحانۀ موجود در بازار داشته باشد.
نان گندم ناخالص
اگر نان گندم از آرد گندم کامل (۱۰۰ درصد) تهیه نشده باشد؛ طبیعی است که در تهیۀ آن از سایر آردهای غنی‌شده استفاده شده است. این نوع آردها ارزش غذایی نان را تحت‌الشعاع قرار می‌دهند.
نوشابۀ رژیمی
نسخۀ کم‌شکر نوشابۀ معمول – که تحت عنوان نوشابۀ رژیمی (Diet Soda) وارد بازار شده است – کمبود شکر خود را با آسپارتام (Aspartame، شیرین‌کنندۀ مصنوعی) جبران می‌کند؛ که خود همین شیرین‌کننده به گلوکز تبدیل شده و سطح قند خون را بالا می‌برد. می‌دانیم که بخشی از گلوکز اضافی در بدن به چربی تبدیل و ذخیره می‌شود. این قضیۀ می‌تواند باعث بروز سردرد و حتی دیابت نوع دوم (Type 2 Diabetes) شود.
