محققان دریافتند که ویتامین A ممکن است برای عملکرد ترشحی سلول‌های بتای پانکراس مهم باشد. کشفی که می تواند راه را برای درمان های جدید دیابت باز کند!
طبق برآورد‌ها بیش از ۲۹ میلیون نفر در ایالات‌متحده مبتلا به دیابت هستند. دیابت نوع دو حدود ۹۰ تا ۹۵ درصد از موارد تشخیصی را تشکیل می‌دهد و این نوع از دیابت زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های بتای پانکراس قادر به تولید انسولین کافی نیستند – هورمون تنظیم‌کننده قند خون – یا زمانی که بدن دیگر قادر به استفاده موثر از انسولین نیست. دیابت نوع یک که مربوط به ۵ درصد باقی مانده است، زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن سلول های بتا را از بین می‌برد و مانع از تولید انسولین می‌شود.
در یک مطالعۀ جدید که اخیرا در مجله Endoctrine منتشر شده است، محققان انگلستان و سوئد کشف‌کردند که مقدار زیادی از گیرنده‌های ویتامینA در سطح سلول‌های بتا به نام گیرنده GPRC5C وجود دارد.
نویسنده مقاله، آلبرت صالحی، از دانشگاه لند در سوئد می‌گوید:
“هنگامی که ما گیرنده‌های ویتامینA را در سطح سلول‌های بتا یافتیم، به دنبال این بودیم که بدانیم چرا و به چه هدفی این گیرنده‌ها یک واکنش سریع را با ویتامین A ایجاد می‌کنند.”
در بلاک نسبی گيرنده‌هاي ويتامينA در سلول‌هاي بتای موش، آن‌ها متوجه شدند كه توانايي موش‌ها براي ترشح انسولين در پاسخ به قند كاهش مي‌يابد.
کمبود ویتامینA می تواند سلول های بتا را از بین ببرد!
صالحی و همکارانش برای مطالعه خود، سلول‌های بتای مشتق‌شده از انسان را با و بدون دیابت نوع دو آزمایش کردند.
باز هم محققان به طور جزئی GPRC5C را در این سلول‌های بتا مسدود کردند. هنگامی‌که شکر به این سلول‌ها اعمال‌شد، تیم متوجه شد که توانایی ترشح انسولین آن‌ها تقریبا ۳۰ درصد کاهش یافته‌است.
از آنجا که اختلال ترشح انسولین یکی از علل عمده دیابت نوع دو است، محققان بر این باورند که این یافته نشانگر این است که کمبود ویتامین A در کبد، روغن‌ماهی و میوه‌ها و سبزی‌های مختلف ممکن است در این بیماری نقش داشته باشد.
علاوه بر این، تیم کشف کرد که فقدان ویتامینA منجر به کاهش توانایی سلول‌های بتا در جلوگیری از التهاب می شود، و کمبود کامل این ویتامین موجب مرگ سلول‌های بتا می شود.
این یافته نشان می‌دهد که کمبود ویتامین A ممکن است در دیابت نوع یک هم دخالت داشته باشد، که ناشی از تخریب سلول های بتا است.
در آزمایشات حیوانی، مشخص‌شده‌است که موش‌های تازه متولد شده برای تولید طبیعی سلول‌های بتا به ویتامینA نیاز دارند. به احتمال زیاد، همین امر برای انسان نیز صادق است. کودکان باید مقدار کافی ویتامین A از طریق رژیم خود جذب کنند. ترکیبات محرک GPRC5C ممکن است منجر به کشف درمان جدید برای دیابت شود!
محققان تأکید می کنند، با اینکه یافته‌ها حاکی از مفید بودن ویتامینA برای دیابت است، اما افزایش بیش‌از‌حد این ویتامین، به‌ویژه از طریق مکمل‌ها، ممکن است خطرناک باشد. سطح بالای ویتامین با استئوپروز و سایر مشکلات سلامت همراه است ولی بعید است که تنها با مصرف مواد‌غذایی، فردی به مسمومیت با این ویتامین دچار شود.
با این حال، تیم در حال حاضر در حال جستجو برای مولکول های کوچک و یا پپتید است که می توانند GPRC5C را در سلول های بتای سطحی فعال‌کند، اما عوارض جانبی ناشی از ویتامین را ایجاد نمی کنند.
نتیجه‌گیری
این مشاهدات این احتمال هیجان انگیز را افزایش می دهد که عوامل تحریک‌کننده GPRC5C ممکن است نشان‌دهنده یک روش جدید درمان برای افزایش توده سلولی کاربردی بتا باشد و باعث افزایش ترشح انسولین شود.
