نوعی نوشيدنى به نام آب ويتامينه، در سال هاى اخير بسيار معروف شده است. ولی آیا ایدۀ خوبی است؟
آب ويتامينه، در سال هاى اخير بسيار معروف شده است. حاوى افزوده ى ويتامين و مواد طبيعى است و به عنوان نوشيدنى سالم به فروش مى رسد. به هر حال، آنچه از ادعاهاى بازاريابى برمى‌آيد، اين است كه آب ويتامينه از افزودن شكر حاصل مى‌شود. همانطور كه احتمالا شنيده‌ايد، شكر در صورت مصرف اضافى مى‌تواند آسيب هاى جدى‌اى را ايجاد كند. علاوه بر اين، تقريبا هيچ كس در حقيقت به ميزان بيشترى از مواد مغذى افزوده شده به آب ويتامينه، نياز ندارد. اين مقاله ٥ علت را كه چرا آب ويتامينه براى سلامتى مضر است، ذكر مى كند.
آب ويتامينه چيست؟
آب ويتامينه، يك نوشيدنى با نام تجارى متعلق به كوكا كولا می‌باشد. انواع متعددى وجود دارد، كه هر كدام داراى يك نام جذاب هستند، مانند ” توجه”، “استقامت”، ” تازه”، “دفاع”، “ضرورى”. همانطور كه نامش اشاره مى كند، آبى است كه به وسيله ى ويتامين ها و موادطبيعى غنى شده است.اغلب ادعا شده است كه حاوى رنگ ها و طعم دهنده هاى طبيعى است.
به هرحال، آب ويتامينه اغلب با افزودن شكر تولید مى‌شود، به ويژه فروكتوز، كه درصورت مصرف به ميزان اضافى با انواع مشكلات سلامتى مرتبط است. آب ويتامينه، يك خط توليد “صفر” بدون افزودن شكر نیز دارد. در عوض، با اريتريتول و يك تركيب شيرين تصفيه شده استخراج شده از گياه استويا، شيرين مى شود. سه علت اول براى آب ويتامينه‌ى صفر، دلالت نمى كند.
نتيجه ى كلى: آب ويتامينه برند نوشيدنى متعلق به شركت كوكا كولا است. حاوى افزوده ى ويتامين ها و موادطبيعى بوده و به طور كلى با شكر شيرين مى‌شود. همچنين يك خط توليد “صفر” بدون افزوده‌ى شكر وجود دارد.
١. آب ويتامينه شكر مايع بالايى دارد و مى تواند حداقل به اندازه ى كوكا كولا حاوى فروكتوز باشد
يك بطرى ٢٠ اونسى (٥٩١ گرمى) آب ويتامينه، حاوى حدود ١٢٠ كالرى و ٣٢ گرم شكر است كه فقط حدود ٥٠ درصد كمتر از كوكا كولاى معمولى است. با این حال، بين كشورهاى مختلف از نظر “نوع” شكر مورد استفاده، متفاوت است. در آمريكا، آب ويتامينه با فروكتوز كريستالى و قند نيشكر شيرين مى‌شود. اما در كشورهاى ديگر به طور عمده از قند نيشكر استفاده مى‌شود (نامی فانتزى براى شكر). فروكتوز كريستالى بدترين نوع است، فروكتوز تقريبا خالص بيشتر از ٩٨درصد، درحالى كه شكر نيشكر ٥٠/٥٠ گلوكز و فروكتوز است.
اگر دقيق تر شويم، مى بينيم كه يك بطرى آب ويتامينه (در آمريكا) ممكن است به همان اندازه ى يك بطرى كوكا كولاى معمولى حاوى فروكتوز باشد. این به این علت است که اکثریت قند آب‌های ویتامینۀ آمریکا به فرم شکر، و یا فروکتوز خالص است. درحالی که فروکتوز تنها نیمی از محتوای قند كوكاكولا را تشکیل می‌دهد. بسیاری از مطالعات نشان داده اند که، فروکتوز اصلی ترین ترکیب مضر ناشی از افزودن قند است، نه گلوکز.
نتیجه‌ی کلی: یک بطرى آب ویتامینه حاوی ١٢٠ کالری و ٣٢ گرم شکر است. در کشورهایی که با فروکتوز کریستالی شیرین می‌شود (مانند آمریکا)،به اندازه‌ی یک نوشیدنی شیرین مانند كوكا كولا، حاوی فروکتوز است.
٢. نوشیدنی های شیرین شده با شکر شدیدا چاق کننده هستند
اگر به دنبال افزایش یا کاهش وزن هستید، آن چه می نوشید به اندازه ی چیزهایی که میخورید، اهمیت دارد. زمانی که کالری شیرین مصرف می‌کنید، بدن نمی‌تواند با وادار کردن شما به کمتر خوردن سایر غذاها، این را جبران کند. کالری هایی که از این نوشیدنی‌های شیرین شده با شکر می‌آیند، روی هر غذای دیگری که میخورید اضافه می‌شود. در طول زمان، این می تواند منجر به افزایش وزن شده و خطر چاقی و بیماری های مرتبط را افزایش دهد. مصرف نوشیدنی‌های شیرین شده با شکر، قوی‌ترین فاکتور خطر چاقی در سرتاسر جهان است. برخی مطالعات، بیش از ٦٠ درصد افزایش خطر چاقی در کودکان را به ازای هر مصرف روزانه، نشان داده‌اند. دلیلی مبنی بر این که چرا آب ویتامینه باید متفاوت باشد، وجود ندارد. این صرفاً یک نوشیدنی شیرین دیگر است.
نتیجه‌ی کلی: بدن نمی‌تواند مصرف کالری‌های شیرین را جبران کند، بلکه باعث می‌شود روی هم رفته کالری بیشتری مصرف شود. نوشیدنی های شیرین‌شده با شکر مانند آب ویتامینه، ارتباط محکمی با افزایش وزن و چاقی دارند.
٣. نوشیدنی های شیرین‌شده با شکر خطر ابتلا به انواع بیماری‌ها را افزایش می دهند
تقریبا تمام کارشناسان بهداشتی با این موافقند که افزودن شکر، نقش کلیدی در همه گیری چاقی و بیماری های مزمن دارد. از همین رو، توصیه می‌شود که دریافت افزودنی شکر را پایین‌تر از ١٠ درصد کل کالری‌ها نگه داریم ، ترجیحا پایین‌تر از ٥ درصد. برای یک رژیم غذایی با ٢٥٠٠ کالری، ١٠ درصد کالری به ٦٢ گرم شکر رسیده و متعاقباً ٥ درصد آن نیز به ٣١ گرم شکر تعلق می یابد. همان طور که پیش‌تر مطرح شد، یک بطری آب ویتامینه، حاوی ٣٢ گرم شکر افزوده می‌باشد که ٥٠ الی ١٠٠ درصد حد بالای توصیه شده را تشکیل می‌دهد.
افزودن شکر می تواند ارتباط قوی با دیابت نوع ٢، پوسیدگی دندان، بیماری های قلبی، سندرم متابولیک و حتی سرطان داشته باشد. این مسئله به طور عمده متوجه فروکتوز می‌شود که فقط می‌تواند در مقدار قابل توجه در کبد متابولیزه شود. مصرف اضافی فروکتوز، ممکن است منجر به میزان بالای کلسترول و تری‌گلیسیرید در خون، افزایش فشار خون، افزایش مقاومت به انسولین، پرشدن دور اندام‌ها با چربی و افزایش خطر بیماری‌های کبد چرب شود.
موارد ذکر شده اصلی‌ترین فاکتورهای خطر برای بیماری های قلبی، دیابت و چاقی می‌باشند. باید به این نکته نیز توجه کنیم که فروکتوز دریافت‌شده از میوه‌ها، مشمول این قانون نمی‌شود. میوه‌ها حاوی آب و فیبر بوده و دانسیته‌ی انرژی پایینی دارند. بنابراین بسیار مشکل است که بتوانیم میزان خیلی زیادی از آن ها را مصرف کنیم.
نتیجه‌ی کلی: یک بطرى آب ویتامینه ٥٠ الی ١٠٠ درصد حد بالای توصیه شده افزودنی شکر را فراهم می کند. افزودنی شکر، به ویژه فروکتوز، با انواع مختلف بیماری‌ها و مشکلات سلامتی ارتباط دارد.
٤. آب ويتامينه حاوى موادمغذى است كه اكثر افراد از نظر آن غنى هستند
تمام انواع آب ويتامينه، حاوى ويتامين‌هاى گروه B( ٥٠ الى ١٢٠ درصد مقدار دریافت روزانۀ توصیه‌شده) و ويتامين C (٥٠ الى ١٥٠ درصد مقدار دریافت روزانۀ توصیه‌شده) مى باشند. همچنين برخى انواع حاوى ميزان جزئى ويتامين A و E و مواد طبيعى پتاسيم، منيزيم، منگنز، روى و كروم هم مى‌باشد.
ويتامين هاى B و C ويتامين هاى محلول در آب هستند، كه تقريبا هرگز رژيم غذايى معمول فرد، فاقد آن‌ها نيست. مصرف مقادير اضافى از اين ويتامين‌ها، هيچ‌گونه مزیتی برای سلامتی ندارد. آن‌ها ذخيره نمى‌شوند، اما به سادگى از طريق ادرار از بدن دفع مى‌گردند.
گفته مى شود كه گروهى از مردم ممکن است از نظر برخى از اين ويتامين ها و مواد طبيعى دچار كمبود باشند ( به ويژه B١٢ و فولات). ولی مصرف نوشیدنی‌های شیرین برای جبران این کمبود کاملاً بی‌معنی به نظر می‌رسد. بهتر است، از غذاهاى كامل مصرف کرده و در صورت كمبود واقعى در مواد مغذی، از مكمل‌ها استفاده كنيد.
نتيجه‌ى كلى: بيشتر مواد مغذى موجود در آب ويتامينه، حقيقتا مورد نياز نيستند، همانطور كه مردم بيشتر از ميزان مورد نيازشان آن‌ها را دريافت مى‌كنند. هر ميزان اضافى، به سادگى از طريق ادرار از بدن دفع مى‌شود.
٥. در برخى موارد، ميزان اضافى مواد مغذى در فرم مكمل، مى تواند مضر باشد
وقتى پای مواد مغذى به میان می‌آید، بيشتر هميشه بهتر نيست. ويتامين‌ها، مواد طبيعى و آنتى اكسيدان‌ها، به عنوان بخشى از يك رژيم غذايى سالم و واقعى مبتنى بر رژيم غذايى، كاملا ضرورى هستند. آن‌ها ممكن است سلامتى را بهبود بخشند و به جلوگيرى از طيفى از بيمارى‌ها مانند بيمارى هاى قلبى و سرطان، كمك كنند. اما، مصرف مكمل‌هاى ويتامين و آنتى اكسيدان، با همان مزاياى سلامتى ارتباطى ندارد. مصرف مكمل هاى برخى آنتى اكسيدان ها و ويتامين ها مثل ويتامين هاى A و E، در واقع با افزايش خطر مرگ زودرس در برخى مطالعات همراه است.
اغلب، آب ويتامينه به خودى خود نمى‌تواند ميزان اضافى از اين ويتامين‌ها را فراهم كند، اما مقادير قابل توجهى را شامل مى شود (٢٥ الى ٥٠ درصد دريافت روزانه‌ى توصيه شده). اگر شما این ٢٥ الى ٥٠ درصد دريافت روزانه‌ى توصيه شده‌ى را، با آن چه که در حال حاضر از غذا دريافت مى‌كنيد جمع بزنید، خواهید دید که نه تنها دریافت روزانه را پر کرده بلکه از مرز آن نیز تجاوز می‌کند. بنابراين مواد مغذى موجود در آب ويتامينه، نه تنها مفيد نيست بلكه ممكن است حتى به شدت مضر باشد، در صورتى كه دريافت شما را به سطوح مضر افزايش دهند.
نتيجه‌ى كلى: برخى انواع آب ويتامينه حاوى ويتامين هاى A و E مى‌باشند، كه مى توانند در صورت مصرف اضافى غير طبيعى، اثرات مضرى را اعمال كنند.
آب ويتامينه سالم نيست؛ فقط يك نوشيدنی قندى مضر دیگر است
مالکین (شركت كوكا كولا) به خاطر ادعاهاى فريبنده و غيرقابل اثبات آب ويتامينه درزمینۀ سلامت، مورد شكايت قرار گرفتند. پاسخ آن‌ها نیز در نوع خود جالب بود: “سالم بودن آب ویتامینه را نمی‌توان به خورد هیچ آدم عاقلی داد”.
آن‌ها در واقع تلاش مى‌كنند كه با ارائه چنین پاسخ‌هایی از خودشان دفاع كنند كه این ادعاهاى ارتقاء سلامتى به قدری دور از دسترسند که مردم اصلاٌ نمی‌توانند آن‌ها را باور کنند (اگر حتی بخواهند). مشكل اين است كه بسيارى از افراد، حقيقتاً به دام ادعاهاى بازاريابى مى‌افتند. اكثر مردم مشخصات موجود روی برچسب را نمى‌خوانند و نمى‌دانند كه شركت‌هاى مواد غذايى تا چه اندازه غير اخلاقى و بى رحم هستند.
علی‌رغم تمام تبلیغات پر زرق‌و‌برق، آب ویتامینه یک نوشیدنی مضر است که انبوهی از بیماری‌ها را با خود به همراه دارد. در بهترین حالت، آب ویتامینه صرفاً کمی بهتر از کوکا کولای معمولی است.
