۲۷ ژوئیه امسال، ۲۰۱۷، به عنوان روز جهانی سرطانهای سر و گردن، Head and Neck Cancers Day، می‌باشد. سرطان‌هایی که مجموعاً سرطانهای سر و گردن نامیده می‌شوند از سلول‌های سنگفرشی پوشاننده‌ی سطح داخلی مرطوب و موکوسی نواحی سر و گردن، از جمله سطح داخلی دهان، بینی و حلق، آغاز شده و اغلب کارسینومای سلول‌های سنگفرشی سر و گردن، HNSCCa،[۱] خوانده می‌شوند. همچون سایر سرطان‌ها، اجتناب یا کنترل ریسک فاکتور‌ها و تشخیص زودهنگام ابتلا، تا حدود زیادی می‌تواند از مرگ و میر ناشی از این سرطان‌ها بکاهد. روز جهانی سرطانهای سر و گردن برای جلب توجه جهانی به این سرطانهای کمتر مطرح شده می‌باشد که دکتر مجازی در این راستا، اقدام به انتشار مقاله‌ای جهت معرفی اجمالی این سرطان‌ها و پیوند مقالات تفصیلی و دیتابیس، برای آگاهی بیشتر، نموده است.
مقاله‌ی مرتبط: سرطانهای سر و گردن
سرطانهای سر و گردن
سرطانهای سر و گردن با نواحی‌ای که در آن آغاز شده‌اند طبقه بندی می‌شوند. این نواحی شامل موارد زیر است:
حفره‌ی دهان: شامل لب‌ها، دو سوم قدامی زبان، لثه‌ها، سطح داخلی لپ‌ها و لب‌ها، کف دهان در زیر زبان، کام سخت (قسمت استخوانی سقف دهان) و ناحیه‌ی کوچکی از لثه در پشت دندان‌های عقل
حلق: حلق لوله‌ی خالی ۱۲-۱۳ سانتی‌متری است که از پشت بینی شروع شده و به مری منتهی می‌شود. حلق خود سه بخش حلق‌بینی، حلق‌دهانی و حلق‌حنجره می‌باشد. حلق‌بینی (Nasopharynx) بخش بالایی حلق، در پشت بینی؛ حلق‌دهانی (Oropharynx) بخش میانی حلق شامل کام نرم، قاعده‌ی زبان و لوزه‌ها؛ و حلق‌حنجره (Laryngopharynx or Hypopharyngeal) بخش پایینی حلق است.
حنجره: حنجره مسیر کوتاه تشکیل شده از غضروف می‌باشد که زیر حلق در گردن قرار دارد. حنجره محتوی طناب‌های صوتی و اپیگلوت می‌باشد که ساختار دوم، قطعه‌ی کوچک بافتی غضروفی است که با جا‌به‌جایی خود حنجره را پوشانده و از ورود غذا به راه هوایی جلوگیری می‌کند. در حنجره، سرطان گلوتیک در طناب‌های صوتی، سرطانهای سوپراگلوتیک در نواحی فوقانی حنجره، در اپیگلوت و سرطان ساب‌گلوتیک در نواحی تحتانی حنجره، در زیر طناب‌های صوتی شروع می‌شوند.
سرطان لوزه نوع دیگر از سرطانهای ناحیه‌ی گلو (حلق و حنجره) می‌باشد که لوزه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.[۲]
حفره‌ی بینی و سینوس‌های پارانازال: سینوس‌های پارانازال فضاهای کوچکی در استخوان سر، در اطراف بینی، می‌باشد. حفره‌ی بینی فضای خالی درون بینی است.
غدد بزاقی: بخش عمده‌ی غدد بزاقی، تولید کننده‌ی بزاق، در کف دهان در نزدیکی استخوان آواره می‌باشند. لازم به ذکر است که سرطانهای غدد بزاقی نسبتا ناشایع هستند. غده‌های بزاقی محتوی انواع متفاوت زیادی از سلول‌ها هستند که می‌توانند سرطانی بشوند، به همین دلیل انواع مختلفی از سرطانهای عقده‌های بزاقی وجود دارد.[۳]
آمار بروز سرطانهای سر و گردن در ایران و جهان
این سرطان‌ها در مردان دو برابر زنان می باشد.
بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت، در سال ۲۰۱۲ در سراسر جهان ۳۰۰ ۳۷۳ مورد بروز سرطان دهان و لب، ۱۵۶ ۸۷۷ مورد بروز سرطان حنجره و ۲۲۹۰۷۸ مورد بروز سرطان حلق ثبت شده است. [۴]
این آمار برای ایران بر اساس متدهای تخمینی این سازمان، در سال ۲۰۱۲، [۵] ۴۴۹ مورد سرطان حفره‌ی دهان و لب، ۵۵۰ مورد سرطان حنجره و ۳۶۶ مورد سرطان حلق تخمین زده شده است.[۶] همچنین بر اساس مطالعه‌ای که به بررسی بروز و شیوع سرطانهای سر و گردن در ایران، در طول سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۹ پرداخته، نرخ سن استاندارد شده‌ی بروز سرطانهای سر و گردن در ایران روندی افزایشی را نشان می‌دهد که نشان‌گر لزوم افزایش آگاهی بیشتر در مورد این سرطان‌ها می‌باشد. [۷]
مقاله‌ی مرتبط: واکسن سرطان
ریسک فاکتورهای احتمالی سرطانهای سر و گردن
سرطان حفره‌ی دهان [۸]
- مصرف تنباکو به اشکال مختلف: سیگارت، سیگار، پیپ، جویدن تنباکو یا انفیه کشیدن
- مصرف سنگین الکل
- تابش زیاد خورشید به لب‌ها
- ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) که یک بیماری مقاربتی است
- سیستم ایمنی تضعیف شده
مقاله‌ی مرتبط: واکسن درمانی جدید برای سرطانهای سر و گردن مرتبط با HPV
سرطانهای حلق و حنجره [۹]
- استعامل یا جویدن تنباکو
- مصرف زیاد الکل
- ویروس پاپیلومای انسانی
- رژیم‌غذایی فاقد میوه و سبزیجات
- بیماری اسید ریفلاکس (ریفلاکس گاستروازوفاژیال یا بازگشت اسید به مری)
مقاله‌ی مرتبط: سرطان حنجره
سرطانهای حفره‌ی بینی و سینوس‌های پارانازل [۱۰]
- در تماس بودن با مواد شیمیایی صنایع یا در محل کار به ويژه صنایع و شغل‌هایی نظیر ساخت مبلمان، اره‌کاری، نجاری، کفش‌زنی، فلزکاری، آسیاب آرد یا نانوایی
- ویروس پاپیلومای انسانی
- استعمال دخانیات
علایم و نشانه‌های سرطانهای سر و گردن
علایم و نشانه‌های سرطان دهان [۱۱]
- زخم بهبود نیافته
- زخم‌های خون‌ریزی کننده
- غده، توده و سفتی پوست و لایه‌ی پوشاننده‌ی دهان
- شل شدن دندان‌ها
- فیت نبودن پروتزهای دندانی
- درد زبان
- درد یا سفتی آرواره
- درد یا مشکل هنگام جویدن
- درد یا مشکل در بلع
- زخم گلو
مقاله‌ی مرتبط: سرطان کف دهان
علایم و نشانه‌های سرطانهای حلق و حنجره [۱۲]
- سرفه
- تغییر در صدا، از جمله خشن شدن صدا یا صحبت غیر واضح
- بلع مشکل
- درد گوش
- توده یا زخمی که بهبود نیابد
- گلوی زخم شده
- کاهش وزن
علایم و نشانه‌های سرطانهای حفره‌ی بینی و سینوس‌های پارانازال [۱۳]
- گرفتگی سینوس که رفع نشود یا فشار سینوس‌ها
- سر درد یا درد نواحی سینوس
- آبریزش بینی
- خون‌ریزی بینی
- توده یا زخم بهبود نیافته در داخل بینی
- توده در صورت یا سقف دهان
- بی‌حسی صورت یا مورمور دهان
- تورم یا مشکلات بینایی نظیر دوبینی
- درد دندان‌های فوقانی، شل شدن دندان‌ها یا فیت نبودن پروتزهای دندانی
- درد یا فشار در گوش
مقاله‌ی مرتبط: هر آنچه باید درباره‌ی انواع سرطان‌ها بدانید
مصرف سیگار و الکل را ترک کنید
سرطانهای ناحیه‌ی دهان و گلو ارتباط نزدیکی با مصرف و استعمال تنباکو دارند.
- مصرف تنباکو و استعمال دخانیات تأثیر درمان را کم می‌کند.
- بعد از جراحی بهبود سخت‌تر می‌شود.
- احتمال عود دوباره یا ابتلا به سرطان دوم را افزایش می‌دهد.
همچنین مصرف سنگین و زیاد الکل نیز عاملی مؤثر در ابتلا می‌باشد، که اگر با مصرف و استعمال تنباکو همراه باشد، ریسک سرطان دهان و گلو را به میزان زیادی افزایش می‌دهد.
مقالات مرتبط با سرطان را در دکتر مجازی بخوانید: زیرشاخه‌ی سرطان
پانویس:
- Head and Neck Squamous Cell Carcinomas
- [پیوند به بیرون]
- [پیوند به بیرون]
- مشاهده‌ی آمار
- [پیوند به بیرون]
- مشاهده‌ی آمار
- [پیوند به بیرون]
- [پیوند به بیرون]
- [پیوند به بیرون]
- [پیوند به بیرون]
- [پیوند به بیرون]
- [پیوند به بیرون]
- [پیوند به بیرون]
