تست کلسترول

 کاربردها

بالا بودن سطح کلسترول معمولاً فاقد علامت است. آزمایش کامل کلسترول برای تعیین بالا بودن کلسترول و تعیین خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی انجام می‌شود.

آزمایش کامل کلسترول، شامل محاسبۀ چهار نوع چربی (لیپید) در خون بیمار می‌باشد:

• كلسترول كل. نشان‌دهندۀ مقدار کل کلسترول خون است.
• HDL (کلسترول با تراکم بالا). HDL به کلسترول خوب معروف است، زیرا به جابه‌جا کردن کلسترول LDL و باز نگه داشتن سرخرگ‌ها و در نتیجه، به حفظ جریان آزادانۀ خون کمک می‌کند.
• LDL (کلسترول با تراکم کم). LDL عمدتاً کلسترول بد نامیده می‌شود، چراکه افزایش سطح آن در خون سبب ایجاد ذخایر چربی (پلاک) در شریان‌ها (آترواسکلروز) می‌شود و جریان خون را کاهش می‌دهد. این پلاک‌ها گاهی جدا شده و منجر به حملۀ قلبی یا سکتۀ مغزی می‌شوند.
• تری‌گلیسرید. تری‌گلیسرید یکی از انواع چربی‌های خون است. بدن، کالری‌های غذایی مازاد را به شکل تری‌گلیسیرید در سلول‌های چربی ذخیره می‌کند. سطوح بالای تری‌گلیسیرید مرتبط با عوامل متعددی از قبیل اضافه‌وزن، مصرف بیش از حد شیرینی یا الکل، استعمال سیگار، کم‌تحرکی یا دیابت با افزایش سطح قند خون است.

چه کسانی باید تست کلسترول را انجام دهند؟

بزرگسالان در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی باید از سالگی، هر پنج سال یک‌بار سطح کلسترول خود را بررسی کنند.

اگر نتایج تست اولیه غیر‌طبیعی بوده یا فرد در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی قرار داشته‌باشد، ممکن است نیاز به انجام تست‌های مکرر باشد. فاکتورهایی مانند موارد زیر می‌تواند در این امر دخیل باشند:

• سابقۀ خانوادگی کلسترول بالا یا حملۀ قلبی
• اضافه‌وزن
• کم‌تحرکی جسمی
• دیابت
• رژیم غذایی پُرچرب
• سیگار کشیدن
• سن؛ بالای ۴۵ سال برای آقایان و بالای ۵۵ سال برای خانم‌ها

افراد دارای سابقۀ حملات قلبی یا سکتۀ مغزی نیاز به انجام آزمایش‌های کلسترول منظم برای نظارت بر اثربخشی درمان خود دارند.

کودکان و تست کلسترول

موسسه ملی قلب، ریه، و خون ایالات متحدۀ آمریکا برای اکثر کودکان یک آزمایش غربالگری کلسترول در محدودۀ سنی ۹ تا ۱۱ سال و آزمایشی دیگر را در محدودۀ ۱۷ تا ۲۱ سال توصیه می‌کند.

معمولاً از انجام تست کلسترول در محدودۀ سنی ۱۲ تا ۱۶ سال خودداری می‌شود، زیرا هورمون‌هایی که در دوران بلوغ ترشح شایعی دارند، اغلب منجر به نتایج منفی کاذب می‌شوند.

اگر فرزند شما سابقۀ خانوادگی بیماری‌های قلبی-عروقی یا سابقۀ شخصی چاقی یا دیابت را داشته‌باشد، ممکن است پزشک تست کلسترول را زودتر، یا به دفعات بیشتری توصیه کند.

خطرات

آزمایش کلسترول خطر کمی به همراه دارد. ممکن است بیمار پیرامون محل دریافت خون، احساس درد یا حساسیت داشته‌باشد. به‌ندرت ممکن است محل خونگیری عفونت کند.

اقدامات اولیه

اساساً بیمار از ۹ تا ۱۲ ساعت پیش از تست نباید غذا یا مایعاتی جز آب مصرف کند. البته در برخی از آزمایشات کلسترول نیازی به رعایت این مورد نیست، بنابراین باید دستورالعمل‌های ارائه‌شده توسط پزشک خود را دنبال کنید.

روند انجام آزمایش

در طول آزمایش

آزمایش کلسترول آزمایش خونی است که با توجه به ضرورت “ناشتا” بودن، معمولاً صبح انجام می‌شود. خون معمولا ً از رگی در دست گرفته می‌شود. پیش از قرار دادن سوزن، محل دریافت خون ضدعفونی شده و باند الاستیک در اطراف بازو پیچیده می‌شود. نتیجۀ این کار، پُر شدن رگ‌های دست برای خون‌گیری است.

پس از قرار دادن سوزن، مقدار کمی خون در ویال یا سرنگ جمع‌آوری می‌شود. سپس باند برداشته می‌شود تا گردش خون به حالت عادی خود برگردد و در عین حال، جریان خون به ویال هم‌چنان ادامه می‌یابد. هنگامی که خون کافی جمع‌آوری می‌شود، سوزن برداشته شده و محل خونگیری با پانسمان پوشیده خواهدشد.

تمام پروسۀ خونگیری چند دقیقه به طول می‌انجامد و نسبتاً بدون درد است.

پس از آزمایش

پس از آزمایش کلسترول به هیچ اقدام احتیاطی خاصی نیاز نیست. می‌توانید تا خانه رانندگی کنید و تمام فعالیت‌های روزمرۀ خود را انجام دهید. با توجه به ناشتا بودن پیش از آزمایش، می‌توانید پس از انجام تست کلسترول، میان‌وعده مصرف کنید.

نتایج

در ایالات متحده، میزان کلسترول به میلی‌گرم (mg) کلسترول در دسی‌لیتر (dL) خون اندازه‌گیری می‌شود. در کانادا و بسیاری از کشورهای اروپایی، میزان کلسترول به میلی‌مول در لیتر (mmol / L) اندازه‌گیری می‌شود. [در ایران نیز عمدتاً گزارش کلسترول برحسب میلی‌گرم آن در دسی‌لیتر خون است.] برای تفسیر نتایج تست، می‌توانید از گایدلاین(Guideline/دستورالعمل)های کلی ایالات متحده [که در ایران نیز رایج هستند] استفاده کنید. لازم به ذکر است که گایدلاین کانادا و کشورهای اروپایی اندکی متفاوت با این گایدلاین هستند.

کلسترول کل

کلسترول LDL

کلسترول HDL

تری‌گلیسیرید

اگر نتایج حاکی از بالا بودن سطح کلسترول باشند، ناامید نشوید؛ چراکه می‌توانید سطح کلسترول را با تغییراتی در سبک زندگی، مانند ترک سیگار، ورزش و مصرف رژیم غذایی سالم کاهش دهید. اگر تغییر در سبک زندگی کافی نیست، می‌توانید از داروهای کاهش کلسترول نیز استفاده کنید. در مورد بهترین راه برای کاهش سطح کلسترول، با پزشک خود مشورت کنید.