محققانی از دانشگاه بریستول روش درمانی جدیدی را پیشنهاد دادهاند که میتواند به بیمارانی که از آسیب های نخاعی رنج میبرند کمک کند. در این روش، سلولهای غلاف بویایی (olfactory ensheathing cells) که از لحاظ ژنتیکی تغییر یافتهاند پیوند زده میشود تا تولید سلولهای عصبی جدید را موجب شود. با این کار به طور بالقوه کیفیت زندگی بیماران افزایش مییابد. نتایج این مطالعه در ژورنال PLoS ONE منتشر شده است.
این روش، یک روش درمانی ترکیبی است
در این روش درمانی جدید، سلولهایی به نخاع پیوند زده میشود. سلولهای مذکور برای ترشح مولکولهایی که آسیبهای نخاعی را از بین میبرد، تخصص یافتهاند. این آسیب ها رشد دوباره سلولهای عصبی را محدود کرده و در نتیجه یرطرف نمودن آن کاملاً ضروری است.
مطالعات قبلی نشان دادهاند که آنزیم (chondroitinase ABC (ChABC در بهبود رشد دوباره سلولهای عصبی موثر است. این آنزیم به عنوان دارودرمانی در درمان آسیبهای نخاعی به کار میرود. متاسفانه آنزیم پس از تزریق به بدن زود از بین میرود. بنابراین بیماران باید آن را به صورت مداوم دریافت نمایند تا درمان موثر واقع شود.
سلولهای olfactory ensheathing (غلافکنند، سلولهای عصبی بویایی) این توانایی را دارند که در طول زندگی یک فرد، سلولزایی کرده و خود را ترمیم نمایند تا حس بویایی فرد از بین نرود. بنابراین به منظور افزایش عمر در سطح مولکولی، این سلولها گزینهای بسیار مناسب برای دستورزی ژنتیکی محسوب میشوند. محققان دانشگاه بریستول از این سلولها جهت افزایش دوام ترشح ChABC به عنوان درمانی برای آسیب های نخاعی، بهره گرفته است.
مقاله مرتبط: استفاده از سلولهای بنیادی برای ترمیم نخاع
اثبات درستی تئوری مطرح شده
دانشمندان سلولهای غلافکنندۀ بویایی گونهای سگ را به موش تزریق کردند. این سلولها برای ترشح ChABC تغییر ژنتیکی یافته بودند. بعد از انجام پیوند، ترشح ChABC و به دنبال آن بهبود آسیبهای نخاعی مشاهده شد. همچنین علائمی از سلولزایی در سلولهای عصبی نیز مشاهده گردید.
این مطالعه اثباتی مهم برای نتیجهبخش بودن روش درمانی فوق است؛ ولی مطالعات و آزمایشهایی بیشتری مورد نیاز است تا موثر بودن این روش را مشخص کند. Liang-Fong Wong از اساتید دانشکده پزشکی دانشگاه بریستول میگوید:
اگر چه نتایج اولیه بسیار امیدوار کننده است، اما برای دستیابی به دوام بیشتر در سلولهای تغییر یافته و ارزیابی بازیابی کارکرد این سلولها در بدن، مثل بازیابی راه رفتن یا بازیابی حفظ تعادل در افرادی که نخاع آسیبدیده دارند نیاز به مطالعات بیشتر و آژمایش پیوند این سلولها در نمونههای آسیب مزمن نخاعی میباشد.
اگر آزمایشهای آتی در موش طبق پیشبینی ها جلو برود، این روش درمانی میتواند در سایر حیوانها و در نهایت انسان مورد استفاده قرار گیرد.