سردی پاها تجربه‌ای بسیار عادی می‌باشد. تغییرات دمایی، سلامتی و ارجحیت‌های مربوط به سبک زندگی برخی از علل رایج سردی پاها می‌باشند. تنظیم این عوامل معمولاً به کاهش علائم ناشی از سردی پاها کمک می‌کند.
در این مقاله به دلایلِ ذکر شده و برخی از علل پزشکی سردی پاها اشاره خواهد شد و درمان‌های خانگی که نیز می‌تواند در بالا بردن دمای پای افراد مؤثر باشد، ذکر می‌شود.
علل سردی پاها
عوامل مختلف، از آب‌وهوای زمستانی گرفته تا گردش خون و آسیب‌های عصبی، می‌تواند دلیلی برای سردی پاها باشد که در زیر به آن‌ها اشاره می‌شود:
آب‌وهوای سرد
سردی پاها یکی از واکنش‌های طبیعی بدن نسبت به آب‌وهوای سرد می‌باشد. در مواقعی که بدن در یک محیط سرد قرار می‌گیرد، رگ‌های خونی اندام‌های انتهایی بدن مثل دست و پاها، منقبض می‌شوند. این انقباض باعث می‌شود جریان خون در این مناطق کاهش یابد که در این صورت مقدار گرمایی که بدن از دست می‌دهد نیز کاهش می‌یابد.
اندام‌های انتهایی بدن بخش‌هایی از بدن می‌باشند که از اندام‌های حیاتی بدن دور می‌باشند. بنابراین کاهش جریان خون به این مناطق موجب می‌شود خون در اندام‌های مهم‌تر بدن تجمع یافته و این اندام‌ها را گرم نگه دارد. با گذشت زمان این کاهش جریان خون باعث کاهش اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها شده که می‌تواند موجب تغییر رنگ بافت‌ها به آبی مایل به بنفش شود.
برخی از مردم دچار عارضه‌ی رینود می‌باشند که با قرار گرفتن در معرض هوای سرد یا استرس بالا، با مشکلاتی در گردش خون مواجه می‌شوند که به سردی انگشتان دست و پا می‌انجامد.
مقالهٔ مرتبط: دست‌های سرد
استرس و اضطراب بالا
قرار گرفتن در شرایط استرس و اضطراب نیز می‌تواند از دلایل سردی پاها باشد. یکی از واکنش‌های طبیعی بدن در مقابل استرس و یا نگرانی، آزاد شدن آدرنالین به جریان خون می‌باشد. با گردش خون، آدرنالین باعث انقباض رگ‌های خونی در برخی از بخش‌های بدن می‌شود که در این صورت جریان خون به مناطق انتهایی بدن کاهش می‌یابد. این واکنش انرژی را ذخیره کرده و بدن را نسبت به آسیب‌های احتمالی ناشی از نتایج استرس آماده نگه می‌دارد.
زندگی‌های مدرن پر از عوامل استرس‌زا می‌باشند. اما تعداد معدودی از این عوامل بدن را تحت شرایط خطر قرار می‌دهند. بنابراین این واکنش حفاظتی ذکر شده، به دلیل سرد نگه داشتن دست و پا می‌تواند بیشتر از اثرات مفید، اثرات مضری برای بدن داشته باشد. کاهش استرس و تنش می‌تواند به کاهش علائم این مورد از دلایل سردی پاها کمک کند.
مسائل مرتبط با گردش خون
گردش خون یکی از عوامل بسیار رایج سردی پاها می‌باشد. فردی که گردش خون ضعیفی دارد، اغلب در تلاش برای برای گرم کردن نواحی انتهایی بدن خود می‌باشد. گردش خون ضعیف دلایل متفاوتی می‌تواند داشته باشد. زندگی در شرایطی که تحرک کمتر داشته یا در طول روز به حالت نشسته باشید، می‌تواند جریان خون را به پاها کاهش داده و موجب سردی آن‌ها شود.
مصرف محصولات مرتبط با تنباکو نیز می‌تواند خون‌رسانی به برخی از نواحی بدن را با مشکل مواجه کند. بنابراین افرادی که از سیگار استفاده می‌کنند، بیشتر در معرض عارضه‌ی سردی پاها می‌باشند.
کلسترول بالا می‌تواند منجر به تشکیل پلاک‌هایی درون شریان شود که می‌تواند با کاهش خون‌رسانی به ناحیه‌ی پا، باعث سردی پا شود.
برخی از مشکلات قلبی نیز می‌توانند موجب سردی پاها شوند، بنابراین باید پزشک را در رابطه با هرگونه مشکل قلبی یا عوامل پرخطر در جریان گذاشت.
کم‌خونی
کم‌خونی زمانی رخ می‌دهد که سطح گلبول‌های قرمز خون بسیار پایین باشد. این مورد می‌تواند دلایل بسیاری مثل کمبود آهن، ویتامین B12، فولات یا بیماری مزمن کلیوی، داشته باشد.
کم‌خونی در حد متوسط تا شدید می‌تواند باعث سردی پاها شود. کم‌خونی معمولاً در برابر تغییرات رژیم غذایی و مکمل‌ها واکنش نشان می‌دهد.
مقالهٔ مرتبط: استرس مزمن چگونه بر مدار عصبی تاثیر می‌گذارد؟
دیابت شیرین
افراد مبتلا به دیابت ممکن است در معرض خطر مشکلات ناشی از گردش خون مثل سردی دست و پا باشند. سطح بالای قند خون می‌تواند منجر به تنگ شدن سرخرگ‌ها و کاهش خون‌رسانی به بافت‌ها شده که منجر به سردی پاها می‌شود.
در برخی از افراد، دیابت می‌تواند باعث نوروپاتی محیطی دیابتی، نوعی از آسیب‌های عصبی، شود. آسیب‌های عصبی دیابتی در افرادی رخ می‌دهد که سطح قند خون‌شان به مدت زیادی کنترل نشده باشد. از دیگر علائم آسیب عصبی دیابتی می‌توان به سوزش و مور مور شدن بدن، بی‌حسی و درد سوزشی در نواحی پا اشاره کرد. این علائم و نشانه‌ها معمولاً شب هنگام تشدید می‌یابند.
مشکلات عصبی دیگری نیز می‌توانند از دلایل سردی پاها باشند. آسیب‌های عصبی می‌توانند ناشی از آسیب‌هایی هم‌چون یخ‌زدگی شدید بافت‌ها در اثر سرما یا یک عارضه‌ی اساسی پزشکی باشند.
نوروپاتی محیطی نیز می‌تواند ناشی از بیماری‌های کلیوی و کبدی، عفونت یا ژنتیکی باشد که ممکن است علائم فرعی نیز مانند بی‌حسی و سوزش به دنبال داشته باشد.
هیپوتیروئیدیسم
هیپوتروئیدیسم (کم‌کاری غده‌ی تیروئید) ناشی از فعالیت پایین غده‌ی تیروئید می‌باشد که در این گونه موارد هورمون تیروئید کم‌تری تولید می‌شود و اثرات منفی بر روی سوخت‌وساز بدن دارد.
متابولیسم بدن بر روی گردش خون، ضربان قلب و دمای بدن تأثیر می‌گذارد. بنابراین هر موردی بر روی عملکرد تیروئید اثر داشته باشد و باعث هیپوتیروئیدیسم شود، می‌تواند منجر به سردی پا گردد. افراد مبتلا به هیپوتروئیدیسم به طور کلی نسبت به سرما حساس می‌باشند و علايم دیگری نیز مثل خستگی، افزایش وزن و مشکلات مربوط به حافظه را تجربه می‌کنند.
مقالهٔ مرتبط: اختلالات مسیر سنتز هورمون‌های تیروئید
درمان‌های خانگی
ارتباط مستقیم با پزشک برای تشخیص هر گونه دلیل اساسی سردی پاها تا جای ممکن بهترین راه برای جلوگیری از تشدید علائم می‌باشد؛ اگر چه درمان خانگی نیز می‌تواند در گرم کردن پاها برای احساس راحتی مؤثر باشد.
تحرک
به نظر بسیار ساده می‌آید که برخاستن و راه رفتن می‌تواند یکی از راحت‌ترین روش‌ها برای گرم کردن بدن و خون‌رسانی به پاها باشد. افرادی که سردی پای ناشی از نشستن طولانی مدت در محیط کار را تجربه کرده باشند، می‌توانند از برخاستن و قدم زدن در محل کار خود بهره‌مند شوند. به جریان انداختن خون با فعالیت‌های قلبی مثل پیاده‌روی یا پریدن، می‌تواند برای گرم کردن پاها در طول روز کافی باشد.
جوراب و دمپایی
استفاده از جوراب گرم برای سردی پاها مهم می‌باشد. هنگام حضور در محیط خانه، استفاده از دمپایی عایق شده مخصوصاً در صورت عدم وجود فرش یا کفِ گرم، می‌تواند چاره‌ساز باشد.
پاشویی
یکی از سریع‌ترین راه‌ها برای گرم کردن پاها، پاشویی با آب گرم می‌باشد. پر کردن وان حمام یا تشتک از آب گرم و قرار دادن پاها به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در روز در آن می‌تواند برای برقراری جریان خون در پاها، کافی باشد. این راه مخصوصاً قبل از خواب مفیدتر می‌باشد تا جایی که می‌تواند تنش بدن را کاهش داده و ماهیچه‌ها را آرام کند.
از آن جا که افراد مبتلا به آسیب‌های عصبی دیابتی قادر به تشخیص دمای آب به طور دقیق نمی‌باشند، استفاده از آب گرم برای گرم کردن پاها برای این افراد توصیه نمی‌شود.
پدهای گرمایشی یا کیسه‌های آب گرم
برای افرادی که دچار مشکلات خواب ناشی از سردی پاها می‌باشند، قرار دادن پد گرمایشی یا کیسه‌ی آب گرم بر روی پاها می‌تواند نواحی اطراف پا را قبل از خواب گرم کند. پدهای گرمایشی می‌توانند در تسکین عضلات پس از ایستادن بلند مدت نیز مؤثر باشند.
مقالهٔ مرتبط: پیاده‌روی؛ آسان‌ترین ورزش برای داشتن زندگی طولانی
زمان مراجعه به پزشک
اگر چه داشتن پاهای سرد برای مدت زمان موقت عادی می‌باشد اما در مواقعی نیز ممکن است در جریان قرار گرفتن پزشک ضرورت پیدا کند. افرادی که به طور مکرر سردی پاها را تجربه می‌کنند، باید با پزشک در رابطه با دلایل احتمالی مشورت کنند. مخصوصاً در صورتی که سردی پاها همراه با علائم دیگر مانند موارد زیر باشد:
- خستگی
- کاهش یا افزایش وزن
- تب
- درد مفاصل
- زخم‌هایی روی انگشت یا پا با التیام‌بخشی طولانی مدت
- تغییرات پوستی مثل آکنه‌ها، پوسته پوسته شدن یا ضخیم شدن پوست
چنان‌چه احساس سردی پاها از درون بدن باشد و پوست پا دمای پایینی داشته باشد، باید موضوع را با پزشک در میان گذاشت. چرا که این نشانه‌ها می‌توانند از علائم آسیب‌های عصبی یا دیگر مشکلات عصبی باشند.
چشم انداز کلی
سردی گاه به گاه پاها کاملاً عادی می‌باشد. نشانه‌های مداوم آن می‌تواند بحث برانگیز باشد. اما درمان دلایل اصلی می‌تواند به برگشت پاها به یک دمای متعادل کمک کند. در عین حال استفاده از جوراب‌های ضخیم یا پاشویی داغ نیز می‌تواند در گرم کردن پاها سریع عمل کند.
