معتادان به ماریجوانا ممکن است آنگونه که تعریف کلیشهای از فراموشی وجود دارد، فراموشکار نباشند. براساس مطالعات جدید مصرف کنندگان قدر ماریجوانا درست همانند افراد معمولی قادر به یادآوری وظایف خود در آینده هستند.
به این قابلیت حافظهی آیندهنگر میگویند. حافظهی آیندهنگر به تقویم درونی مغزی گفته میشود که به فرد این قابلیت را میدهد که فهرستی از کارها را دنبال کند از جمله: قرار ملاقاتهای روز، توقف در مسیر بازگشت به خانه به دلیل مد نظر، داروهایی که هر روز باید مصرف کند و … . اما زمانی که یادتان میرود که شیر را بردارید، آزار دهنده است. هنگامی که حافظهی آیندهنگر ضعیف میشود، اشتباهات زیادی ممکن است روی بدهد از جمله اینکه جراح در اتاق جراحی یادش میرود که پس از جراحی بخیه بزند یا والدین یادشان میرود که فرزندشان را در هوای گرم در ماشین جا گذاشتهاند.
استفادهی زیاد از مواد اعتیادآوری چون الکل و اپیوئیدها ممکن است باعث نابودی حافظهی آیندهنگر شود. اما به عقیدهی David Diamond مطالعات کافی برای بررسی اثرات مشابه ماریجوانا وجود ندارد. وی میگوید:
این تحقیق یک بحث گسترده است که ممکن است باعث شود ماریجوانا قانونی شود.
بیشتر بخوانید: ماریجوانا و ارتباط آن با روانپریشی
بر طبق لیست چه کارهایی باید انجام میدادم؟
برای فهمیدن اینکه اعتیاد به ماریجوانا باعث کاهش حافظهی کوتاه مدت میشود، محققان دانشگاهی در بریتانیا ۳۶ نفر از افراد معتاد به ماریجوانا و ۱۸ نفر افراد معمولی و سالم را بررسی کردند.
افراد حاضر در تحقیق براساس یک بازی به نام هفتهی مجازی عمل کرده و برنامههایش را تقلید میکردند. در طی هر روز مجازی، شرکت کنندگان بایستی وظایفی را که قرار بود انجام دهند، معین کنند.
بر اساس نتایج هر دو گروه در ۸۰ درصد موارد امتیازات مشابهی در طی بازی کسب کردند. مطالعات دیگر نیز هیچ تفاوتی بین این افراد و افراد سالم در حافظهی اپزودیک (حافظهای که مربوط به یادآوری گذشته است) وجود ندارد.
هنوز اطلاعات کسب شده به همهی مصرف کنندگان ماریجوانا تعمیم داده نشده است. افراد شرکتکننده در این مطالعه اغلب جوان و با میانگین سنی ۲۴ سال بودهاند. اغلب این افراد تحصیل کرده و نصف بیشتر آنها تحصیلات دانشگاهی داشتند.
محققان در مجلهای اظهار کردند:
ما نمیتوانیم نتایج مشابه با این آزمایشها را هنگام بررسی مصرفکنندگان مسنتر، با تحصیلات کمتر و یا افرادی که به منظور دارو از ماده استفاده میکنند، داشته باشیم.
بر اساس گفتهی محققان اندازهگیری حافظه در محیط آزمایشگاهی برای این افراد، نتایج چندان مطلوب نبود.
Diamond میگوید:
حافظهی آینده نگر نسبت به استرس و حواس پرتی بسیار آسیبپذیر است. پس در دنیای واقعی به راحتی آسیب میبیند.
حافظهی آیندهنگر توسط سیستم عادت مغزی در کشمکش است. ممکن است شما قصد داشته باشید یک روز از کودکتان مراقبت کنید اما برطبق عادت همیشه ممکن است ناخودآگاه به سمت محل کارتان به راه بیفتید. داشتن استرس یا چندین مسئولیت باهم باعث میشود ناخودآگاه اقدام به کارهایی کنید که بهشان عادت دارید.
بیشتر بخوانید: احساس سردرگمی میکنید؟ حتی یک کلمه هم میتواند کمک کند راه را پیدا کنید!
چگونه حافظهی خود را حفظ کنیم؟
هنوز مشخص نیست که ماریجوانا چگونه بر قسمتهای دیگر حافظه (انواع حافظه) اثر میگذارد. براساس تحقیقات اثرات متفاوت و mix بر حافظه میگذارد.
در مقالهای که سال گذشته در Nature Medicine منتشر شد، محققان یافتند که موشهایی سالخوردهای که از مادهی THC حاصل از ماریجوانا استفاده میکردند، در حافظه و یادگیریشان بهبود حاصل شد. اما هنوز معلوم نیست که در انسان نیز این نتایج حاصل شود.
مصرف طولانی مدت ماریجوانا اثرات متفاوتی دارد. در مطالعهای گسترده که در سال ۲۰۱۶ در مجلهی JAMA Internal Medicine منتشر شد، محققان ۳۴۰۰ بزرگسال را در مدت ۲۵ سال استفاده از ماریجوانا مطالعه کردند. آنها فهمیدند که استفاده از این ماده تنها در حافظهی کلامی افراد اختلال ایجاد کردهاست. بدین معنی که افراد مصرفکنندهی ماریجوانا نسبت به سایر همسالان خود کلمات کمتری برای صحبت کرد به یاد میآورند.
سنی که فرد در آن شروع به استفاده از ماریجوانا میکند، بسیار مهم است. براساس مقالهای که در سال ۲۰۱۵ در مجلهی Hippocampus چاپ شد، دریافتند که در افرادی که در جوانی شروع به استفاده از این ماده کردند، ۱۸% ضعیفتر از افرادی سالم عمل کردند. این افراد قادر نبودند جزئیات داستانی که ۲۰ دقیقه قبل برایشان تعریف شده بود، بیان کنند.
بر اساس تحقیقات موسسه ملی سوء مصرف مواد مخدر در آمریکا، اثرات طولانی مدت مصرف ماریجوانا بر مغز در افرادی که از سنین کمتر شروع به مصرف این ماده کردهاند، بیشتر است.
حافظهی آیندهنگر یک موضوع کاملا جدید در طی این تحقیقات است و بایستی مطالعات بیشتری در این زمینه صورت بگیرد تا اثرات مصرف این ماده بر آن به طور کامل اثبات شود. دانشمندان اظهار داشتهاند که دو مکانیسم متفاوت برای زمان به یادآوری وجود دارد. یکی از آنها یک مکانیسم ناشناختهی غیر فعال است که بدون جلب توجه عمل میکند و دیگری، نظارت دقیق و تلاش فعال برای یادآوری در هنگام ضرورت است.
و حال استراتژی سومی وجود دارد: استفاده از تقویم یا چیزی مشابه آن همانند برچسب یادداشت روزانه برای یادآوری.
Diamond میگوید:
من از نشانهها برای یادآوری اتفاقات مهم استفاده میکنم. بدین منظور از تقویم یا برچسب یادداشت استفاده میکنم. ما باید از نشانهها و تکنولوژی استفاده کنیم. زیرا در نهایت مغز خیلی مشغول و حافظه اندکی کند است.