بعضی از مکانهایی که قبلا در آنجا قرار گرفتید، هرگز از یادتان نمیرود، مثل اولین مدرسه، اولین کلیسا و خیابانی که اولین بار معشوقهتان را دیدهاید. به نظر میرسد علاقهی شما به آن فرد باعث شده تا آن خیابان، دوستداشتنی تر باشد! گاها، نگرش و طرز دیدگاه شما نسبت به اطراف، به طور ناگهانی عوض میشود که در این خصوص، تصویر سازی ذهنی بیشتر از تجربیات واقعی، تاثیرگذار است.
رولاند بنویت و فیلیپ پالوس از مرکز علوم اعصاب مکس پلانک و دنیل شاکتر از دانشگاه هاروارد، این سوال را در ژورنال Nature Communications مطرح کردند که آیا رفتار ما فقط تحت تاثیر تجربیات شخصی ماست یا نه.علاوه بر این، پدیدهی تصویر سازی ذهنی به بخش خاصی از مغز به نام قشر ونترومدیال پریفرونتال مربوط است.
از افراد شرکت کننده در این مطالعه خواسته شد که نام اشخاص مورد علاقه و نفرتانگیز و مکانهای خنثی را بیان کنند. سپس در زیر دستگاه MRI از آنها خواستند تاکه افراد مورد علاقهشان را در آن مکان خنثی تصور کنند. رونالد بنویت که بر روی خودش اینکار را انجام داده بود، میگوید:
من آسانسور محل کارم را تصور میکنم که در آن، دخترم مدام تمام دکمههای آسانسور را فشار میدهد. در نهایت ما به سقف تراس میرسیم و منظرهی بسیار زیبایی روبهروی ما قرار میگیرد.
بعد از انجام MRI، او و همکارانش دریافتند که نگرش افراد نسبت به آن مکانهای خنثی تغییر کرده است؛ به طوری که در مقایسه با قبل، دارای انرژی مثبت زیادی هستند. تصور فرد مورد علاقه در یک مکان، ارزش معنوی خاصی به آن میدهد که تجربهی واقعی از ایجاد آن عاجز است. با استفاده از دادههای بدست آمده از MRI، محققان مکانیسمهای مغزی مرتبط را کشف کردند. قشر ونترومدیال پریفرونتال نقش مهمی در شکلگیری دیدگاه و طرز تفکرمان دارد. این ناحیه، اهمیت و ارزش حوادث و اشخاص را تعیین کرده و با استفاده از اطلاعات بدست آمده از کل مغز، دیدگاهی را نسبت به چیزی تعریف میکند. به طور مثال:
ذهن من اطلاعات کافی از دخترم را دارد و چهره، صدا و واکنشهای مختلف او را میداند. این اطلاعات ارزیابی میشود و نتیجه این است که من دخترم را بسیار دوست دارم و ارزش زیادی برایش قائل هستم.
رونالد بنویت
درواقع، وقتی انسان به فرد ارزشمندی فکر میکند، آن ناحیه از مغزش فعالیت بیشتری از خود نشان میدهد. وقتی بنویت دختر خود را در آسانسور تصور میکند، حضور دخترش در آسانسور، در قشر ونترومدیال فعال شده و تمام احساسات مثبت او به مکانی خنثی که دخترش حضور دارد، یا همان آسانسور، منتقل میشود.
چرا محققان به پدیدهی تصویر سازی ذهنی علاقه دارند؟
محققان میخواهند به درک بهتر توانایی انسان برای دستیابی به تجربیات احتمالی از طریق این پدیده و چگونگی یادگیری از آنها پی ببرند. این مکانیسم میتواند قدرت تصمیمگیری را تقویت کرده و از بروز اشتباهات جلوگیری کند.
با توجه به اظهارات بنویت، باید از افکار منفی هم دوری شود. در این مطالعات، مشخص شد که افکار مثبت چقدر میتواند نگرش انسانها را تحت تاثیر قرار دهد. بیمارانی که به افسردگی مبتلا هستند، به تصویر سازی ذهنی منفی خود دامن میزنند که به طور ناخودآگاه، آیندهشان را به خطر میاندازد. “آیا نشخوار چنین افکاری منجر به کاهش ارزش جنبههای مثبت و خنثی زندگی آنها می شود؟” این سوالی است که احتمالا محققان در آینده بپرسند!