تب بهاره یک وضعیت غیر پزشکی می‌باشد که به مجموعه‌ای از تغییرات روانی و فیزیکی اطلاق میشود که همراه با پایان فصل زمستان و آغاز بهار است. تصور میشود که این تغییرات، واکنشی به تغییرات دما باشد و می‌توان آن را به عنوان مکانیسم تطابقی بدن در برابر تغییرات دما توجیه کرد.
تجربه‌ی این وضعیت می‌تواند به همراه افزایش ناگهانی و قابل‌توجه انرژی و سرزندگی، همراه با بی‌قراری و تمایل به گذران اوقات در فضای باز و یا به‌صورت خستگی بدون دلیل، بی‌رغبتی و بی‌انگیزگی، درد مفاصل و ماهیچه‌ها، خواب‌آلودگی، یا خلق و خوی بد باشد.
تب بهاره چیست ؟
تب بهاره نامیست که به مجموعه‌ای از تغییرات روانی و گاها فیزیکی اطلاق میشود که در اثر واکنش به افزایش دمای هوا ایجاد میشود. تب بهاره به عنوان یک حالت ناخوشی و یا به عنوان بیماری در نظر گرفته نشده است. این پدیده در اوایل بهار آغاز میشود و علایم آن در اولین روزهای گرم آغاز میشود. علی‌رغم شدت علایمی که توسط برخی گزارش شده است؛ تب بهاره وضعیت خطرناکی نیست. در برخی از موارد تب بهاره به عنوان واکنش طبیعی و بنابراین نرمال نسبت به تغییرات فصلی، از جمله گرمتر شدن هوا و طولانی‌تر شدن روزها و در نتیجه، افزایش مواجهه با نور خورشید، و همچنین تغییر در عادات غذایی و خواب و … در نظر گرفته میشود.
برخی از افراد با شروع روزهای گرم دچار خستگی و بی‌حالی و بی‌رغبتی می‌شوند در حالی که برای برخی دیگر بهار به معنای افزایش انرژی و افزایش قابل توجه خلق و خوی است.
برخلاف نام «غیر مبهم» تب بهاره، دو سری از علایم برای این وضعیت وجود دارد:
- تب بهاره که با افزایش انرژی و سرزندگی و به همراه تطبیق‌‌شرایطِ خوب مشخص میشود.
- تب بهاره، یا خستگی بهاری یا بی‌حالی بهاری؛ که با خستگی، بی‌حالی و حتی ناراحتی مشخص میشود.
علائم و نشانه‌های تب بهاره شامل موارد زیر است:
- بی‌قراری و تمایل به فعالیت
- افزایش سطح انرژی
- سرزندگی
- خلق و خوی افزایش یافته
- علاقمندی به حضور در فضای باز
- خوشحال بودن
علایم و نشانه‌های خستگی در بهار
- کاهش نشاط و سرزندگی
- بی‌علاقگی و بی‌حالی
- کمبود انگیزه
- خستگی
- خلق و خوی بد
- تحریک‌پذیری
- خواب‌آلودگی، احساس عصبانیت یا افسردگی
- سردرد، سبکی سر، سرگیجه
- درد مفاصل و ماهیچه‌ها
- آبریزش بینی و علایم شبیه سرماخوردگی
علایم تب بهاره موقتی و گذراست که برای برخی از فرودین و یا از اردیبشهت شروع شده و تا خرداد ادامه دارد. دلیل این وضعیت به طور قطعی مشخص نشده است اما تئوری‌هایی در این زمینه ارائه شده‌اند:
آلرژی: آلرژی‌های مربوط به گرده‌های گیاهان علايم بسیار مشابهی به تب بهاره دارد. علایم مشترک شامل سردرد‌ها، سبکی سر، سطح انرژی پایین، خستگی و احساس نیاز به خواب که بیشتر از حد معمول باشد. با در نظر گرفتن ابهام این شرایط، احتمال دارد آلرژی پولن یکی از علت‌های تب بهاره باشد، همانطور که احتمال دارد که تب بهاره و آلرژی پولن فقط علایم مشابهی داشته باشند.
تغییر در میزان تولید هورمون ملاتونین: بهار یعنی روزها و روشنایی ناشی از نور خورشید طولانی‌تر. این شرایط باعث می‌شوند ملاتونین -هورمون خواب- کمتری تولید شود؛ و در نتیجه موجب میشود شب‌ها به دلیل کوتاهی شب کمتر بخوابیم. این تغییر می‌تواند باعث افزایش فشار و استرس وارده به بدن شده و علایم تب بهاری را، تا زمانی که بدن میزان تولید ملاتونین را به تعادل برساند منجر بشود. هر مقدار که بدن ما با روزهای بلند‌تر و روشناییِ بیشتر سازگار بشود؛ حال ما نیز بهتر شده و باانرژی‌تر و مثبت‌تر خواهیم بود. در برخی از افراد علایم تب بهاره فورا در اثر تغییرات فصلی ایجاد میشود در حالی که در برخی دیگر بروز علایم طول می‌کشد.
سایر تغییرات هورمونی: سیستم اندوکراینی ما توسط عوامل متعددی تحت‌تاثیرقرار می‌گیرد، از فصل و دمای هوا تا عادات غذایی و الگوی خواب، دارو‌ها و کمبود‌های تغذیه‌ای. از آنجایی که بهار با تغییرات زیادی همراه هست (گرمتر شدن هوا و طولانی شدن روزها، افزایش سطح فعالیت‌ها و …) به نظر می‌رسد سیستم اندوکراینی ما با این تغییرات سازگار میشود که نتیجه‌ی این سازگاری بروز علایم تب بهاره است.
تغییر در پارامتر‌های فشار خون: در برخی سال‌ها، فصل بهار با افزایش دمای زیادی آغاز میشود؛ وقتی هوا گرمتر میشود عروق خونی گشادتر شده و موجب کاهش فشار خون به پایین‌تر از حد طبیعی میشود. وقتی فشار خون کمتر از مقدار معمول بشود، موجب بروز علایمی شبیه عدم سرزندگی، بی‌حالی، سبکی سر، و خواب‌آلودگی میشود. این عامل باعث میشود که چند روز تا چند هفته طول بکشد تا افراد با دمای گرم سازگار بشوند، در حالی که برخی دیگر از افراد به خوبی از هوای گرم استقبال می‌کنند.
کمبود ویتامین یا مواد مغذی: به عنوان یک واقعیت شناخته شده، برخی از افراد درحالی زمستان را پشت سر میگذارند که دچار کمبود بعضی ویتامین‌ها و مواد معدنی شده‌اند. در زمستان، به دلیل سرمای هوا، مصرف مواد گرم، علی‌الخصوص گوشت، برای افزایش میزان دریافت کالری افزایش می‌یابد. همچنین ممکن است دسترسی به برخی میوه‌ها و انواع زیادی از سبزیجات محدود شود. برای همین این مواد کمتر استفاده شده و در نتیجه موجب کمبود برخی ویتامین و مواد معدنی از جمله ویتامین‌های A و C میشود. در روزهای گرم و شاد بهار که افراد تمایل دارند در هوای آزاد باشند و در نتیجه در معرض ویروس آنفلوانزا قرار می‌گیرند، بدن تاحدی استرس بیشتری برای به تعادل رساندن خود، به دلیل کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی احساس می‌کند و علایم تب بهاره ظاهر می‌شوند.
اختلالات خلقی فصلی: اختلالات خلقی فصلی شکلی از افسردگی فصلی است که در زمستان دیده میشود اما در فصل بهار و تابستان نیز بروز می‌کند. تصور میشود که این وضعیت به خاطر کمبود در قرارگیری در معرض نورخورشید در زمستان و تاثیر منفی آن بر سیستم اندوکراینی و میزان ترشح هورمون‌هایی مثل سروتونین، ملاتونین و دیگر هورمون‌ها باشد که در نتیجه؛ سطح انرژی و خلق و خوی را تغییر می‌دهد. اختلال خلقی فصلی با بی‌حالی، خواب‌آلودگی، احساس خستگی، کمبود کلی انرژی و نبود انگیزه، خلق و خوی بد، ناراحتی، افکار منفی یا اضطراب، و بسیاری علایم دیگر همراه است که با تب بهاره نیز تجربه می‌شوند.
