ماساژ درمانی فقط ماساژ نیست؛ بلکه سطح بالایی از هماهنگی میان فشار، ضربه و کشش وجود دارد. در طول تاریخ، ماساژ به عنوان یک روش پزشکی و درمانی با ارزش بوده به طوری که هر بیماری خاص، ماساژ مخصوص به خود را داشته است. در اینجا اصول ۷ نوع ماساژ پرطرفدار شرح داده میشود.
۱-ماساژ سوئدی
ماساژ سوئدی شاید پرطرفدارترین نوع ماساژ درمانی است. این نوع ماساژ از ۵ ضربهی اساسی تشکیل میشود:
- حرکات دایرهای با کف دست یا Effleurage
- ورز آوردن بدن یا پتریساژ (Petrissage)
- کوبیدن ریتمیک با کنار دست یا Tapotement
- مالیدن یا Friction
- لرزاندن یا Vibration
جان جورج مزگر (John George Mezger) به عنوان بنیانگذار ماساژ سوئدی شناخته میشود که این نوع ماساژ فقط در کشورهای انگلیسی و آلمانی زبان به این نام خوانده میشود و در بقیهی نقاط دنیا با نام ماساژ کلاسیک شناخته میشود.
۲-ماساژ لنفاتیک
هدف این ماساژ تحریک سیستم لنفی بدن با استفاده از ضربات سبک، آرام و مکرر است. لازمهی داشتن یک سیستم لنفی سالم آن است که سلولهای عضلانی در دیوارهی رگهای لنفی به نرمی منقبض شوند تا عضلات بتوانند مایع لنفی را از طریق رگها، گرههای لنفی و سایر قسمتهای بدن هدایت کنند.
این ماساژ توسط دو پزشک دانمارکی به نامهای اِمی و استرید وُدِر (Emi & Estrid Vodder) بنیانگذاری شده است و این روش برای کسانی که به دنبال ماساژ محکم و شدید هستند، مناسب نیست؛ در عوض، برای افرادی مناسب است که میخواهند بدنشان را سمزدایی کنند یا تورم پس از آسیب یا جراحی را کاهش دهند.
۳-ماساژ تایلندی
نوعی ماساژ و کشش که ریشههای پیدایش آن به خارج از تایلند بازمیگردد؛ شیواگو کومارپاج (Shivago Komarpaj) بنا به روایاتی بنیانگذار این ماساژ در حدود ۲۵۰۰ سال پیش است ولی این ماساژ به قدری پیچیده و بغرنج است که ایجاد آن را نمیتوان به یک نفر نسبت داد. همچنین این ماساژ تحت تأثیر طب سنتی هند، چین و آسیای جنوب شرقی قرار گرفته است.
در ماساژ تایلندی، از هیچ روغنی استفاده نمیشود و روند ماساژ به طور عجیبی از یک ناحیهی بدن به ناحیهای دیگر تغییر پیدا میکند و در نتیجه هیچ چاچوب بینالمللی برای آن وجود ندارد. به هر حال، ایدهی کلی موضوع فراتر از تمامی تفاسیر قرار دارد؛ افرادی که ماساژ دریافت میکنند، با پوشیدن لباسی شل روی یک حصیر دراز میکشند و ماساژور آنها را در وضعیتهایی شبیه یوگا قرار میدهد و در این موقعیتها فشارهایی را به صورت ریتمیک و مننظم روی بدن شخص اعمال میکند.
۴-ماساژ بافتهای عمقی و نقاط قوت
در این ماساژ از مالش آرام و فشار عمیق انگشتان بر نواحی از بدن استفاده میشود که مرتبط با فشار مزمن عضلانی یا درد باشند. این روش برای افرادی مفید است که در نواحی مختلف بدنشان مانند گردن یا شانهها، فشار خون بالایی دارند. این روش میتواند در ترکیب با سایر انواع ماساژها به کار برده شود تا موجب افزایش تجربهی ماساژور شود.
۵-متد آزادسازی میوفاسیال(Myofascial Release)
نوعی درمان با استفاده از بافتهای نرم بدن است که موجب بهبود عملکرد سیستمهای مختلف بدن مانند اسکلتی، مفصلی و همچنین ساختارهای میوفاسیال که از عناصر عروقی، لنفی و عصبی حمایت میکنند، میگردد.
فاسیا (Fascia) لایهی نازکی از بافت همبند است که عضلات را میپوشاند و اگر گیر کند یا سفت شود، میتواند از شل شدن کامل ماهیچه جلوگیری کند. متد آزادسازی میوفاسیال با این پدیده مقابله میکند و موجب درجات گستردهتری از حرکت، افزایش قدرت عضلانی، افزایش استراحت عمومی ماهیچه و بهبود وضع ایستادن و نشستن میشود.
این روش برای اولین بار به یک مقالهی پزشکی که توسط ژانت تراول (Janet G. Travell) در سال ۱۹۴۰ نگاشته شده بود، نسبت داده میشود. آزادسازی میوفاسیال شامل یک سری از تکنیکهایی است که موجب شل شدن عضله میشوند؛ این تکنیکها شامل:
- مشت زدن به بدن
- وارد کردن فشار آرام به بافت نرم
- تماس با اولین مانع و ماساژ خطوط انقباض (خطوطی که به مبدا فیبرهای کلاژن مرتبط هستند و با مبدا عضلات موازی میباشند)
- گرفتن قسمت نرم و شل بافت
- کشیدن فاسیای در امتداد پوست به سمت بالا
۶-رِیکی (Reiki)
یک درمان روحانی و معنوی با استفاده از انرژی است و با استفاده از سری تکنیکهایی انجام میشود که مرتبط با اندامهای حیاتی و شبکههای عصبی هستند. در نهایت، این درمان به بدن کمک میکند تا تعادل خود را هم از لحاظ جسمی و هم از لحاظ ذهنی بازگرداند. همچنین این ماساژ یک درمان استثنایی برای افرادی است که با استرس زیادی مواجهاند. این روش در سال ۱۹۲۲ توسط ذاهب بودایی ژاپنی به نام میکائو اوسوی(Mikao Usui) پایهگذاری شد. ریکی سنتی ژاپنی مبتنی بر حرکات بصری دست است در حالی که در غرب جابهجایی دستها سازماندهی و طبقهبندی شدهاند.
۷-انعکاس شناسی یا رفلکسولوژی(Reflexology)
یک نوع درمان متمرکز بر پا است. با توجه به اصول رفلکسولوژی، نقشهی تمامی ارگانهای بدن در پا قرار دارد. با وارد کردن فشار بر پا، دست یا گوشها، هر یک از نقاط فشار به دستگاههای داخلی مختلف بدن ارتباط پیدا میکند. رفلکسولوژی در سال ۱۹۱۳ در آمریکا توسط دکتر ویلیام فیتزجرالد (William H. Fitzgerald) معرفی شد.