مکانیسم مولکولی جدیدی کشف شده است که چرایی تهاجمی بودن و مقاومت به شیمیدرمانی برخی از فرمهای سرطان سینه را آشکار میکند. ممکن است این یافتهها در آیندهای نزدیک به کشف استراتژیهای جدید پیشگیری و درمان منجر شود.
با توجه به پیشرفتهای بزرگی که اخیراً در پیشگیری و درمان سرطان سینه صورت گرفته است، میزان بقای این بیماران بسیار افزایش یافته است.
طبق آخرین آمار، نزدیک به ۹۰ درصد از بیماران مبتلا به سرطان سینه، میزان بقای ۵ ساله دارند و تعداد مرگ و میرهای این سرطان در سالهای اخیر کاهش یافته است.
مقاله مرتبط:سرطان سینه؛ تغییرات ژنی ناشی از آن، عمر زنان جوان را کوتاهتر میکند!
با این حال، بر اساس گفتههای National Cancer Institute (NCI) در سال ۲۰۱۷ میلادی، ۴۰۶۱۰ زن از این بیماری جان باختند.
عوامل موثر بر آیندهی بیماران مبتلا به سرطان سینه بسیار متغیر هستند و به مرحلهی بیماری، درجهی تومور و وضعیت گیرندهی هورمون بستگی دارند.
مطالعات قبلی نشان داده است که بیان پروتئین خاصی به نام Numb بر میزان تهاجمی بودن سرطان تاثیر میگذارد. Numb در مبارزه با تشکیل تومور بسیار مهم است و فقدان یا بیان کم آن، سرطان سینه را تهاجمیتر و مقاومت به شیمیدرمانی را بیشتر میکند. پروتئین Numb با جلوگیری از تخریب یکی دیگر از سرکوبکنندههای تومور به نامp53، محافظت جادویی خود را اعمال میکند.
مطالعهی جدید، مکانیسم مولکولی محافظتی Numb را که مانع از تشکیل سرطان سینهی تهاجمی میشود، تشریح میکند. یافتههای این تحقیق که در Journal of Cell Biology منتشر شده است، راه را برای درمانهای جدید و موثرتر که آیندهی بیماران مبتلا به سرطان را بهبود میبخشد، هموار میکند.
کشف یک تعامل مولکولی پیچیده
در داخل سلولهای بدن پروتئینی به نام P53 وجود دارد که از ایجاد تومور جلوگیری میکند. هنگامی که سلول p53 را از دست میدهد، بدخیم میشود. پروتئین دیگری که MDM2 نامیده میشود، میتواند p53 را از بین ببرد. در نهایت، پروتئین سومی به نام Numb میتواند MDM2 را بلوکه کند و مانع تخریب p53 شود. در اصل، زمانی که Numb کافی در اطراف وجود دارد، سطح p53 بالا است و سلولها محافظت میشوند. این مطالعه از چگونگی انجام این کار توسط Numb پرده برداشته است.
Numb دارای چهار شکل مختلف است که به هر کدام یک ایزوفرم میگوییم. فقط ایزوفرمهای Numb-1 و Numb-2 میتوانند Mdm2 را بلاک کنند. در واقع، هنگام مقایسهی سلولهای توموری بیماران مختلف مبتلا به سرطان سینه، مشخص شد که سلولهای کم Numb-1 و Numb-2 نسبت به cisplatin (نوعی داروی شیمیدرمانی) مقاوم هستند.
علاوه بر این، زمانی که محققان این سلولهای سرطانی را با مهارکنندهی Mdm2 درمان کردند، سطح p53 افزایش یافت. این افزایش منجر به حساسیت بیشتر تومور به داروهای شیمیدرمانی گردید.
بنابراین اینگونه به نظر میرسد که کاهش Numb-1 و Numb-2 باعث مقاومت به درمانهای تخریبکنندهی ژن میشود و در نهایت درمان مشکل خواهد شد. محققان با آنالیز دقیق دادههای ۸۹۰ بیمار مبتلا به سرطان سینه متوجه شدند که ارتباطی قوی بین سطح پایین این دو ایزوفرم و تهاجمی بودن سرطان سینه وجود دارد. این فرم از سرطان به راحتی متاستاز میدهد و مقاوم به شیمیدرمانی است.
مقاله مرتبط:ایمونوتراپی سرطان ممکن است در بیماران دارای ژنهای خاص بهتر عمل کند
راه برای داروهای جدید هموارتر میشود!
این یافتهها میتوانند اثرات بالینی بسیار مهمی داشته باشند. مثلاً تولید داروهایی که اثری مشابه با Numb روی MDM2دارند. این کار آسان نیست، اما با این وجود برخی از گامهای اولیه برای رسیدن به این هدف در توضیحات این مقاله وجود دارد. مثلاً شناسایی قطعهای از Numb که بتوان بر اساس آن این داروهای فرضی را مدلسازی کرد. امکان دیگر، بهرهبرداری از تلاشهای موجود برای تولید دروهایی است که Mdm2 را بلاک میکنند.
با این حال دانشمندان هنوز به دنبال دلیل کاهش Numb-1 و Numb-2 در سرطانهای سینه هستند.