در این مقاله سعی بر آن داریم تا نگاهی بهتر به جوانب ابتلا به کبد چرب بیندازیم.
بیماری‌ها با محوریت کبد چرب غیرالکلی، امروزه بیش از پیش در حال رشد و گسترش در جوامع هستند. تقریباً در کشور‌های توسعه‌‌یافته و صنعتی، از میان هر سه نفر، یک نفر به کبد چربی کشنده مبتلاست! این موضوع فقط ریسک مزمن‌شدگی این بیماری را افزایش نمی‌دهد، بلکه در کنار آن خطر ابتلا به بیماری‌هایی چون هر دو نوع دیابت، بیماری‌های قلبی و عروقی و… را افزایش خواهد داد. علت ایجاد این احتمال ثانوی، تغییر رفتار‌ها و عادات ترشحی در کبد چرب و بیمار است. کبد چرب به طور بیش از اندازه‌ای دست تولید گلوکز، چربی‌ها و پروتئین‌های نامطلوب و نامناسب می‌زند، برای مثال موادی چون هپاتوکائین فیتوئین-A، که در درون جریان خون رها شده و جریان می‌یابند. موادی که از کبد چرب ترشح می‌شوند، وارد سایر ارگان‌ها شده و در آن‌جا باعث تولید بازخورد‌ها واکنش‌هایی خواهند شد. هرچند، تا به امروز، به درستی مشخص نشده است که این “تداخل بین ارگانی” چگونه عمل کرده و چه تأثیراتی دارد، این که برای مثال کدام ارگان‌ها بیشترین تأثیر را پذیرفته‌اند، و یا این که کدام یک از آسیب‌های وارده مربوط به اثر هپاتوکائین فیتوئین-Aمی‌باشد…
فیتوئین-A، به عنوان پروتئینی که توسط کبد چرب تولید می‌شود، چه اثری بر پانکراس خواهد گذاشت؟
برای روشن کردن مکانیسم‌های معمولی ای که در این روند دخیل هستند، محققان DZDکه در انجمن تحقیقات دیابت و بیماری‌های متابولیک (IDM)، در دانشگاه توبینگن، کار می‌کنند، بر روی تأثیر فیتوئین-Aبر بافت چربی پانکراتیک مطالعه انجام می‌دهند. در حدود یک‌سوّم از بافت چربی پانکراتیک را، سلول‌های پیش‌ساز چربی (که از انواع سلول‌های بنیادی محسوب می‌شوند)، تشکیل میدهد. اگر سلوهای چرب پانکراتیک با فیتوئین-A ، در شرایط کشت آزمایشگاهی، تحت‌تأثیر قرار گرفته باشند، سلول‌های چرب بالغ پانکراتیک، به طور فزاینده‌ای نشانه‌های التهاب را بروز داده و به شدت به تولید فاکتور جاذب سیستم ایمنی روی می‌آورند.
چربی انباشته‌شده در کبد چرب، عمکرد این ارگان حیاتی را به شدّت مختل می‌کند.
بر این اساس، محققان از نظر بافت‌شناسی به بررسی نمونه‌های بافتی ۹۰ بیمار پرداخته و دریافت که میزان چربی پانکراتیک در بین این افراد به شدت درحال نوسان بوده است. تعدد و شمار سلول‌های سیستم ایمنی (مونوسیت‌ها و ماکروفاژها)، در مناطقی که محل تجمع بسیاری از سلول‌های چربی بوده، به طور قابل توجه ای افزایش یافته است.
در گروهی با ۲۰۰ مورد از افرادی که در خود افزایش ریسک ابتلا به دیابت نوع دو را نشان می‌دادند، محتویات چربی پانکراسی توسط MRIاندازگیری شده و با پارامترهای موجود در مقوله‌ی دیابت، به طور مستقل، مقایسه شدند. محققان با از این مقایسه دریافتند که که در افرادی که میزان قند خون جاری آن‌ها بی‌نظمی‌های زیادی را تجربه کرده است، افزایش میزان چربی پانکراسی را در ارتباط با کاهش میزان ترشح انسولین نشان میدهد. این تحقیقات به رهبری و هدایت پروفسور هانس اولریچ هرینگ و گروه تحقیقاتی اندوکرینولوژی، به همراهی جمعی از دانشمندان دپارتمان رادیولوژی دانشگاه توبینگن انجام شد.
در کل، این بررسی‌‌‌‌‌ها که در ژورنال‌های Diabetogiaو diabets Metab Res Rev به چاپ رسیده‌اند، بیان می‌کنند که کبد چرب، به همراه چربی پانکراسی، باعث افزایش تعداد سلول‌های ایمنی و بیشتر شدن نفوذ آن‌ها و ایجاد التهاب شده و این دقیقاً همان چیزی است که رون بیماری را سرعت خواهد بخشید.
فیتوئین-A باعث ایجاد تغییرات پاتولوژیک در کلیه می‌شود
هرچند که ممکن است بافت چربی مضر باشد اما می‌تواند نفش حفاطتی هم داشته باشد. برای مثال، بافت چربی در اطراف عروق خونی یا کلیه تجمع یافته و خواص رجنراسیونی یا بازسازی‌کننده برای این بافت‌ها دارد. پروفسور دوروتی سیگل اکسل، رئیس کارگروه تحقیق بر “بافت چربی و عوارض جانبی” در توبینگن، در این برای چنین می‌گوید: “فاکتوری که تغییرات پاتولوژیکی را القا می‌کند، همان فیتوئین-A است، که توسط کبد چرب تولید می‌شود.”
در نتیجه، بافت چربی این بار بجای نقش قبلی و محافظت‌کننده خود، می‌آید و فرایندی ملتهب‌کننده را رقم می‌زند. این التهاب عملکرد کلیوی را با اختلال مواجه می‌کند. این قظیه توسط مطالعاتی که در زمینه عروق و کلیه صورت گرفته‌اند، نشان داده شده‌اند. این تحقیقات اخیراً در ژورنال Scientific reports، توسط این کار گروه به چاپ رسیده‌اند.
در آخر پروفسور هرینگ، که در DZDقعالیت می‌کند و مسئول بخش IDMاست، این گونه یافته‌ها و نتایج را برای ما جمع می‌‌‌‌بندد:
این که چربی در هر حالتی برای ما و سلامت ما مضر است، کلامی غلط و بی‌پایه و اساس است. حداقل نه تا آن جا که فاکتور های بیشتری وارد عمل شوند، فاکتور‌هایی چون کبد چرب و میزان هپاتوکائین‌ها، که بر اساس آن‌چه گفتیم می‌توانند بر سایر ارگان‌های بدن اثر سوء بگذارند، هنوز مسیر، برای یافتن سر‌نخ‌های دیگری که ما را در درک درست آسیب‌های احتمالی هدایت کنند، باز است و بسیار مانده که بیاموزیم.
