ممکن است عفونت تعویض مفصل زانو پس از یک عمل جراحی آن ایجاد شود. علائم این عفونت چه بوده و چه کسی بیشتر در معرض خطر ابتلا به آن قرار دارد؟
جراحی تعویض مفصل زانو که با عنوان آتروپلاستی زانو نیز شناخته می‌شود، یک از انواع رایج جراحی انتخابی می‌باشد. تخمین زده می‌شود که تا سال ۲۰۳۰، ۳.۴۸ میلیون تعویض مفصل زانو در ایالات متحده انجام خواهد گرفت.
جراحی تعویض مفصل زانو در صورتی فردی که درد زانوی شدید و مداوم یا ورم آن را داشته باشد که بر روی توانایی انجام فعالیت‌های روزانه را از وی سلب کند، لازم می‌باشد.
اغلب افراد پس از جراحی دردی نداشته و تحرک لازم دوباره را به دست می‌آورند. با این حال، برخی از افرادی که این جراحی را پشت سر گذاشته‌اند ممکن است عفونت را را گسترش دهند.
در این مقاله نشانه‌ها، دلایل، عوامل خطر و درمان‌های عفونت تعویض مفصل زانو آورده می‌شود. از طرفی به چگونگی پیشگیری از رخ دادن آن نیز می‌پردازد.
عفونت تعویض مفصل زانو چیست؟
عفونت تعویض مفصل زانو در جراحت ناشی از بعد از جراحی به وقوع می‌پیوندد که می‌تواند در اطراف ایمپلنت مصنوعی که برای جایگزین کردن مفصل زانو از آن استفاده شده نیز ایجاد شود. ورود باکتری مضر به ناحیه‌ی جراحت باعث عفونت می‌کند.
عفونت تعویض مفصل دارو می‌تواند زمان‌های مختلفی پس از جراحی رخ دهد مثل:
- در طول بستری بودن در بیمارستان پس از جراحی
- پس از مرخص شدن از بیمارستان در خانه
- ماه‌ها یا سال‌ها پس از جراحی
مطابق آن چه که آکادمی جراحان ارتوپدی آمرکیا بیان دارد، تنها یک نفر از ۱۰۰ نفر به عفونت پس از جراحی تعویض مفصل زانو یا لگن مبتلا می‌شوند.
مقالۀ مرتبط: عمل تعویض مفصل زانو
علائم و نشانه‌ها
موارد زیر پس از عمل جراحی زانو عادی هستند:
- ورم خفیف در زانو یا مچ پا
- سرخی خفیف اطراف جراحت یا زانو
- گرمی اطراف جراحت یا زانو
این علائم پس از جراحی نشانه‌ی عفونت نبوده و دلیلی بر نگرانی وجود ندارد و در طول زمان بهتر می‌شود. در صورتی که علائم پس از جراحی در طول زمان بدتر شود، می‌تواند نشانه‌ای عفونت باشد.
فردی که یکی از علائم یا بیشتر زیر را تجربه نماید، مبتلا به عفونت تعویض مفصل زانو می‌باشد:
- ناتوانی در راه رفتن بدون درد پس از زمانی که به تشخیص پزشک باید بدون درد باشد
- افزایش درد و سفتی در مفصل مصنوعی
- گرمی، سرخی و حساسیت در اطراف جراحت یا کل زانو
- ترشح مایعی خاکستری رنگ از نقطه‌ی جراحی شده مخصوصاً اگر با بویی بد همراه باشد
- تب بالای ۳۷.۸ درجه سانتی‌گراد
- لرز یا عرق شبانه
- سرگیجه
دلایل
پس از جراحی تعویض مفصل زانو، احتمال ورود باکتری به بدن شخص از طریق جراحتی که پس از جراحی به وجود آمده، وجود دارد. در صورتی که باکتری به مفصل جدید شخص برسد، تکثیر شده و عفونت ایجاد می‌کند.
برخی از باکتری‌های بی‌ضرراند مثل آن دسته که که به طور طبیعی در معده وجود دارد، در حالی که سایر باکتری‌ها می‌تواند به انسان آسیب زده و باعث عفونت گردد. سیستم ایمنی انسان معمولاً با هرگونه باکتری مضر که به جریان خون وارد شود مقابله می‌کند.
اگر شخصی جراحی تعویض مفصل زانو انجام داده باشد، مفصل زانوی وی با یک نمونه‌ی مصنوعی فلزی یا پلاستیکی جایگزین می‌شود. از بین بردن باکتری‌های روی این مفاصل مصنوعی به دلیل طبیعی نبودن آن‌ها دشوار است.
عوامل خطر
در هر فردی احتمال ایجاد عفونت تعویض مفصل زانو پس از جراحی وجود دارد، اما برخی از گروه‌ها در معرض خطر بالایی برای عفونت قرار دارند.این گروه شامل افراد زیر می‌شود:
- دارای نقص ایمنی مثل HIV یا لنفوم
- مبتلا به دیابت
- دارای گردش خون ضغیف در نواحی دست و پا
- قرار گرفتن در معرض درمان‌هایی که باعث سرکوب سیستم ایمنی می‌شود، مثل شیمی درمانی یا کورتیکواستروئیدها
- مبتلا به عفونت‌های مکرر دستگاه ادراری
- داشتن شاخص توده‌ی بدنی بالای ۵۰
- دارای مشکلات دهانی
- مبتلا به بیماری‌های پوستی و پسوریازیس
- مبتلا به آرتریت روماتوئید
- استعمال دخانیات
- تجربه‌ی جراحی زانوی قبلی
- سابقه‌ی عفونت در زانوی مصنوعی
مقالۀ مرتبط: کاهش وزن می‌تواند تخریب مفصل زانو را آهسته‌تر نماید
تشخیص
پزشک قادر به تشخیص عفونت تعویض مفصل زانو با معاینات چشمی می‌باشد. برخی از اوقات پزشک نیاز به بررسی نوع باکتری که عفونت را به وجود آورده، با یک یا چند روش زیر دارد:
- آزمایش خون: این روش می‌تواند به مشخص کردن باکتری در خون کمک کند که خود نشان دهنده‌ی وجود باکتری است.
- آزمایش تصویری: این روش به تعیین وجود عفونت در مفصل مصنوعی کمک می‌کند. مثال‌هایی برای این روش: تصویربرداری با اشعه‌ی X، CT اسکن، MRI یا اسکن استخوان
- نمونه برداری از مایع مفصلی: مایعی که از سیال داخل زانو گرفته شده و برای باکتری و گلبول‌های سفید آزمایش می‌شود. وجود تعداد بالای گلبول سفید نشان‌دهنده‌ی درگیری بدن با یک عفونت است.
درمان
انواع مختلفی از درمان‌ها برای عفونت تعویض مفصل زانو وجود دارد که شامل روش‌های غیرجراحی و جراحی می‌شود.
روش‌های غیرجراحی
برخی از عفونت‌های تعویض مفصل زانو سطحی هستند، به این معنی که عفونت به پوست و بافت اطراف مفصل رسیده اما خود مفصل مصنوعی را آلوده نکرده است. عفونت سطحی با آنتی‌بیوتیک‌های وریدی یا خوراکی درمان می‌شوند.
روش جراحی
در صورتی که عفونت به اعماقی بیشتر از پوست و بافت نفوذ کرده باشد، نیاز به درمان با جراحی دارد. گزینه‌های درمان با جراحی شامل موارد زیر می‌شود:
- دبریدمان: این نوعی شست‌وشوی مفصل با جراحی است. قسمت باف نرم آلوده برداشته شده و مفصل مصنوعی پاک‌سازی می‌شود. خطوط پلاستیکی یا فواصل موجود در مفصل مصنوعی جایگزین می‌شود. پزشک با آنتی‌بیوتیک وریدی را برای بعد از جراحی تجویز می‌نماید.
- جراحی مرحله‌ای: این نوع چند مرحله جراحی برای برداشتن و جایگزین کردن مفصل مصنوعی می‌باشد. این روش در صورتی که عفونت ماه‌ها یا سال‌ها پس از جراحی ایجاد شده باشد، لازم است.
مقالۀ مرتبط: درد زانو
مراحل مختلف جراحی مرحله‌ای:
- برداشت مفصل مصنوعی: اگر عفونت عمیق‌تر بوده و مدت زمان زیادی طول بکشد، نیاز به برداشت مفصل مصنوعی می‌باشد.
- شست‌وشوی مفصلی: شست‌وشو برای از بین بردن عفونت روی مفصل
- جای‌گذاری فاصله‌ی آنتی‌بیوتیک: این مرحله به حفظ فاصله در حین درمان عفونت کمک می‌کند.
- آنتی‌بیوتیک وریدی: این مرحله به از بین بردن عفونت کمک می‌کند، پزشک می‌تواند برای این مرحله را ۶ ماه را توصیه نماید.
- جراحی جایگزین مفصل جدید: پس از درمان عفونت، جراحی دیگری برای جایگزینی مفصل جدید انجام می‌گیرد. پزشک فاصله‌ی آنتی‌بیوتیک را برداشته و یک مفصل مصنوعی جدید را قرار می‌دهد.
پیشگیری:
قبل و در طول جراحی تعویض مفصل زانو گام‌های زیر می‌تواند مؤثر باشد:
- استفاده از آنتی‌بیوتیک برای پیشگیری: مطابق مطالعه‌ای انجام گرفته در ۲۰۱۳، داروهای پیشگیری در کاهش خطر عفونت تعویض مفصل زانو مؤثر می‌باشد.
- استفاده از آنتی‌بیوتیک: این مورد باید بلافاصله قبل، در طول جراحی و بعد از آن تا ۲۴ ساعت استفاده شود.
- جراحی کوتاه مدت: جراحی کوتاه مدت مدت زمانی که محل جراحی باز و آسیب‌پذیر است را برای ایجاد عفونت کاهش می‌دهد.
- کاهش تعداد افراد حاضر: کاهش تعداد افراد حاضر در کنار بیمار و کاهش زمان رفت‌وآمد می‌تواند مقدار باکتری موجود در محل و خطر عفونت را کاهش دهد.
- استفاده از وسایل استریل: محلی که بیمار در آن قرار دارد، وسایل و مفصل مصنوعی باید استریل شده باشد.
- غربال‌گری باکتری‌های موجود در بینی: در صورتی که فردی انواع خاصی از باکتری‌های مضر را در راه بینی داشته باشد، خطر عفونت افزایش می‌یابد. در برخی از بیمارستان‌ها قبل از عمل این باکتری‌ها را غربال‌گری می‌کنند. اگر باکتری مضر پیدا شود، از پماد آنتی‌بیوتیک برای بیمار استفاده می‌شود. برخی از مراکز پزشکی طبق روال عادی راه‌های بینی را با استفاده از موپیروسین چند روز قبل از جراحی پاک‌سازی می‌کنند.
- شست‌وشو با کلرهگزیدین: این مورد در کاهش تعداد باکتری‌های مضر بر روی پوست قبل از عمل کمک می‌کند.
پس از جراحی تعویض مفصل زانو، موارد زیر در کاهش خطر عفونت مؤثر می‌باشد:
- دنبال کردن توصیه‌های پزشک برای چگونگی درمان محل عمل
- پاک‌سازی وپوشاندن محل بریدگی، جراحت و سوختگی بلافاصله پس از رخ دادن
- حفظ بهداشت دهان و دندان، چرا که عفونت در دهان می‌تواند به مفصل مصنوعی نیز منتقل شود.
مقالۀ مرتبط: آیا دویدن برای زانوهای شما مضر است؟
چشم انداز کلی
عفونت‌های تعویض مفصل زانو حتی در صورت نیاز به جراحی، قابل درمانند. اگر که فردی درمان مناسب را دریافت کند، درد و ورم اطراف مفصل بهبود می‌یابد و توانایی حرکت مجدد را به دست می‌آورد.
دنبال کردن پیشگیری‌های قبل و بعد از جراحی خطر عفونت‌های احتمالی را کاهش می‌دهد.
