در بدن ما دو نوع چربی بد و خوب وجود دارد. چربی خوب به سوزاندن کالریها کمک میکند. درحالیکه چربی بد کالریها را انباشته کرده و باعث افزایش وزن و چاقی میشود. مطالعهی اخیر راهی برای تبدیل چربی بد (سفید) به چربی خوب (قهوه ای)، حداقل در موشها، یافته است. این اطلاعات احتمال یافتن درمانهای مؤثرتر برای چاقی و دیابت مرتبط با افزایش وزن را در انسان افزایش میدهند. چربی سفید با ذخیرهی کالریها، باعث افزایش لایههای چربی در شکم، ران و باسن می شود. درحالیکه چربی قهوهای در گردن و شانه وجود داشته و موجب تولید حرارت از طریق سوزاندن چربیها میگردد.
مقاله ی مرتبط: بحران چاقی، خطرناکتر از همیشه
محققان دانشکدهی پزشکی واشینگتون در سنت لوئیس، با مطالعه بر روی موشها، مؤفق به کشف راهی برای تبدیل چربی سفید (ذخیرهکنندهی کالری) به چربی قهوهای (سوزانندهی کالری) شدهاند. در سمت چپ تصویر بالا، سلولهای چربی سفید موش سالم و در سمت راست، همین سلولها در موش فاقد پروتئین PexRAP دیده میشوند. این پروتئین در تبدیل سلولهای ذخیرهکنندهی کالری به سلول های سوزاننده نقش دارد. سلولهای چربی سفید فاقد PexRAP، از لحاظ ظاهری به سلولهای چربی قهوهای شباهت داشته و کالری کمتری ذخیره میکنند.
چربی بژ
محققان پی بردند که متوقف کردن فعالیت پروتئین خاصی در سلولهای چربی سفید، محرک تبدیل چربی سفید به نوعی چربی حدواسط یعنی چربی بژ (beige fat) است. توقف فعالیت این پروتئین باعث سوزاندن کالریها و تولید حرارت میشود. Irfan J.Lodhi، مؤلف اول مطالعه، میگوید:
هدف ما یافتن راهی برای پیشگیری یا درمان چاقی است. بر اساس تحقیقات، با هدف گرفتن پروتئینی در چربی سفید میتوان چربی بد را به نوعی چربی مبارزهکننده با چاقی تبدیل کرد.
چربی بژ در انسان بالغ در سال ۲۰۱۵ کشف شد. با این که این چربی، حدواسطی بین دو نوع چربی سفید و قهوهای است؛ ولی طبق گفتهی Lodhi، استادیار پزشکی در شاخهی غدد درونریز، متابولیسم و لیپیدها، عملکرد چربی بژ بیشتر شبیه چربی قهوهای بوده و میتواند با چاقی مبارزه کند.
پروتئین PexRAP
این تیم با انجام آزمایشهایی، گروهی از موشهای تغییریافته ایجاد کرد. موشها فاقد توانایی ساختن پروتئینی کلیدی (PexRAP) در سلولهای چربی سفید خود بوده، چربی بژ بیشتری داشته و لاغرتر بودند. حتی زمانی که مقدار غذای مصرفی آنها با موش های دیگر یکسان بود، کالری بیشتری میسوزاندند. به گفتهی Lodhi، در حالت عادی موشها مقدار خیلی کمی پروتئین PexRAP در چربی قهوهای خود دارند. با قرار دادن موشها محیطی با دمای کم، مقادیر این پروتئین در چربی سفید نیز کاهش مییابد. همچنین سرما باعث شباهت بیشتر عملکرد چربی سفید به چربی قهوهای می شود. سرما چربی قهوهای و بژ را تحریک میکند تا انرژی ذخیرهشده را سوزانده و حرارت تولید کنند.
بیش از دو سوم افراد بالغ در ایالات متحدهی آمریکا، مبتلا به اضافه وزن یا چاقی بوده و ۳۰ میلیون نفر مبتلا به دیابت هستند. اگر این درمانها بتوانند به تبدیل چربی بد به چربی خوب کمک کنند، آمار مذکور نیز ممکن است کاهش یابد.
مقاله ی مرتبط: آنچه بیمارهای دیابتی باید از نکات پزشکی که در نسخه ها ذکر نمی شود ، بدانند!
طبق گفته ی Lodhi، اگر بتوان با روشهایی ایمن فعالیت پروتئین PexRAP را در سلولهای چربی سفید متوقف کرد، کاهش وزن در افراد نیز راحتتر خواهد بود. او می گوید:
مشکل اصلی یافتن راههای ایمن برای انجام این کار است؛ طوری که دمای بدن شخص خیلی بالا نرفته یا فرد دچار تب نشود. این موضوع میتواند هدف جدیدی برای تولیدکنندگان داروها باشد.