آزمایش خون | آزمایش cbc | تفسیر آزمایش cbc | آشنایی با علائم اختصاری آزمایش خون
آزمایش خون یکی از رایج ترین آزمایشات بالینی برای بررسی وضعیت سلامت بدن و بیماری ها است. آزمایش CBC تنها یکی از آزمایش های خون بوده و علاوه بر آن تست های زیاد دیگری نیز وجود دارند که سایر اجزای موجود در خون را اندازه گیری میکنند. آزمایش bun و cr و یا آزمایش esr و crp از جمله این آزمایش ها هستند. در این مقاله به طور کامل با تفسیر آزمایش خون و خواندن جواب آزمایش خون آشنا خواهید شد. در پایان میتوانید سوالات خود را مطرح کنید تا پزشکان ما در سریع ترین زمان ممکن جواب شما را بدهند.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
|
|
|
آزمایش cbc
آزمایش cbc چیست؟
آزمایش cbc یا شمارش کامل خون یک تست آزمایشگاهی خونی است که برای ارزیابی سلامت کلی فرد میباشد. با این حال، نباید از یاد برد که این آزمایش هیچ وقت چیزی را با قطعیت نشان نمیدهد و باید توسط پزشک متخصص جواب این آزمایش تفسیر شده و همراه با شواهد و آزمایشهای دیگر بررسی گردد.
آشنایی کامل با جزئیات آزمایش cbc
آزمایش سی بی سی چه بیماریهایی را نشان میدهد
به وسیله این آزمایش میتوان طیف گستردهای از بیماریها، مثل انواع کمخونی ها، عفونت و لوسمی یا همان سرطان خون را تشخیص داد. برای این که پزشک متوجه شود آزمایش cbc چه بیماریهایی را نشان میدهد به بالا یا پایین بودن اعداد از طیف نرمال آنها در یک آزمایش کامل خون نگاه میکند. این تست عناصر سلولی را در خون بررسی میکند که شامل گلبول قرمز و سفید مختلف و پلاکتها است. در ادامه لیستی از علائم اختصاری آزمایش خون را میبینید که برای خواندن این که آزمایش cbc چه بیماریهایی را نشان میدهد دانستن آنها ضروری است.
اگر پزشکتان به شما گفت که مشکلی وجود ندارد ولی اعداد متفاوتی را در تست خود در مقایسه با رنجهای زیر دیدید، نگران نباشید. برخی آزمایشگاهها تستها را به نوعی متفاوت انجام میدهند؛ بنابراین فکر نکنید که اعداد پایین قطعی هستند!
WBC در آزمایش خون
wbc به گلبولهای سفید بدن که جزوی از سیستم دفاعی بدن هستند گفته میشود. بنابراین wbc بالا میتواند در تشخیص عفونتها کمککننده باشد. همچنین این آزمایش میتواند لوسمی یا همان سرطان خون را نیز نشان دهد که در آن تعداد سلولهای خونی و پیشسازهای آنها در خون افزایش مییابد. در طرف دیگر کاهش wbc در آزمایش خون میتواند نشاندهنده تاثیر مصرف داروهای خاص یا ناهنجاریها باشد. در کل تعداد نرمال wbc در آزمایش cbc ۴ تا ۱۰ هزار عدد است.
نوتروفیل – Neutrophils در آزمایش خون
نوتروفیلها ۴۰-۶۰٪ از کل wbc آزمایش خون را تشکیل میدهند و افزایش آنها معمولاً با وجود عفونت باکتریایی یا التهابی مثل آپاندیسیت در بدن ارتباط مستقیم دارد.
لنفوسیتوز – Lymphocytes در cbc
لنفوسیتوز یا لنفوسیت بالا در علم پزشکی به افزایش تعداد سلولهایی خاص از سیستم ایمنی به نام لنفوسیتها گفته میشود. در حالت کلی، وجود تعداد بیش از ۳۰۰۰ لنفوسیت در هر میکرولیتر خون برای تعریف لنفوسیتوز به کار میرود. در کودکان آستانه لنفوسیت بالا تنوع فراوانی با توجه به سن خواهد داشت. اندازه لنفوسیت در بزرگسالان ممکن است تا ۹۰۰۰ عدد در هر میکرولیتر نیز افزایش یابد. محدوده نرمال لنفوسیتوز ممکن است در هر آزمایشگاه تشخیصی عددی مخصوص به خود باشد.
آشنایی کامل با جزئیات لنفوسیتوز
مونوسیت – Monocytes
مونوسیتها ۲-۸٪ کل گلبول های سفید در آزمایش خون را تشکیل میدهند.
ائوزینوفیل – Eosinophils در آزمایش خون
ائوزینوفیلی به وجود میزان بالاتر از حد نرمال ائوزینوفیلها گفته میشود. این سلولها یکی از انواع گلبولهای سفید هستند. این بیماری در بیشتر موارد، نشاندهندهی عفونت انگلی، واکنش آلرژیک یا سرطان است. این حالت میتواند در خون یا بافت محل عفونت یا التهاب رخ دهد. وجود بیشتر از ۵۰۰ ائوزینوفیل در هر میکرولیتر از خون به طور عمومی در بزرگسالان ائوزینوفیلی در نظر گرفته میشود.
آشنایی کامل با جزئیات ائوزینوفیلی
بازوفیل – Basophils در آزمایش خون
در افراد سالم، بازوفیل ها حداقل جمعیت سلولهای بدن را تشکیل میدهند. با این حال، در افراد مبتلا به بازوفیلی تعداد بازوفیلها به طور غیر طبیعی بالا میرود.
آشنایی کامل با جزئیات افزایش بازوفیل
RBC در آزمایش
هر کدام از ما میلیونها گلبول قرمز در بدن خود داریم و این آزمایش تعداد این سلولها را در مقدار مشخصی از خون به ما نشان میدهد که با آن میتوان مقدار کل و طول عمر این سلولها را محاسبه کرد. با این حال این آزمایش نشان نمیدهد که مشکل دقیقاً از کجاست؛ بنابراین در صورتی که مشکلی در این تست دیده شود، تستها دیگری نیز پیشنهاد میشوند. در افراد سالم تعداد RBC در آزمایش خون بین ۴.۲ – ۵.۹ میلیون در میکرولیتر است.
Hct یا هماتوکریت در آزمایش CBC
Hct برای تشخیص آنمی بسیار مفید است. این درصد نشان میدهد که چه مقدار از کل حجم خون را گلبول قرمز تشکیل میدهند. این درصد معمولاً برای مردان ۴۵٪-۵۲٪ و برای زنان ۳۷٪-۴۸٪ است.
هماتوکریت (Hct) کمتر از نرمال میتواند نشان دهنده موارد زیر باشد:
- کمبود سلولهای قرمز سالم خون (کمخونی)
- بالا بودن میزان سلولهای سفید خون به علت بیماری طولانیمدت، عفونت و یا یک اختلال در سلولهای سفید خون مانند لوسمی یا لنفوم
- کمبود ویتامین یا مواد معدنی
- از دست دادن خون
هماتوکریت (Hct) بالاتر از حد نرمال میتواند نشانگر موارد زیر باشد:
- کم شدن آب بدن
- یک اختلال، مانند پلیسیتمی ورا، که باعث تولید تعداد زیادی سلول قرمز خون می شود
- بیماریهای قلبی یا ریوی
آشنایی دقیق با جزئیات مقاله Hct در آزمایش خون
Hgb هموگلوبین آزمایش خون
این پروتئین که درون گلبولهای قرمز است و آنها را قرمز رنگ نشان میدهد و انتقال گازهای تنفسی کار اصلی آن میباشد. میزان نرمال این پروتئین در جنسیتهای مختلف متفاوت است (۱۳-۱۸ g/dL برای مردان و ۱۲-۱۶ g/dL برای زنان) ولی میتواند در تشخیص کمخونی به پزشک کمک کند.
هموگلوبین پایین عموماً به کمتر از ۱۳.۵ گرم از این پروتئین در هر دسیلیتر برای مردان و ۱۲ گرم برای زنان گفته میشود. در کودکان این تعریف بسته به سن و جنس متفاوت است و در عمل، این حد نرمال متغیر میباشد.
آشنایی کامل با جزئیات علل و درمان هموگلوبین پایین
آشنایی کامل با جزئیات علل و درمان هموگلوبین بالا
MCV در آزمایش خون (متوسط حجم گلبولی)
MCV حجم متوسط گلبولهای قرمز را اندازه میگیرد. به عبارت دیگر میتوان گفت افزایش یا کاهش اندازه گلبول های قرمز خون را نشان میدهد. اعداد خارج از رنج میتوانند نشانهای از آنمی یا سندرم خستگی باشد ولی اگر ۸۰ -۱۰۰ فمتولیتر بود مشکل خاصی نیست.
MCH در آزمایش خون (متوسط هموگلوبین گلبولی)
این تست به میانگین مقدار هموگلوبین در گلبول قرمز معمول فرد مربوط است. MCH معادل ۲۷-۳۲ پیکوگرم، مقدار نرمال نشانداده شده در این آزمایش است.
MCHC در آزمایش خون (متوسط غلظت هموگلوبین هر گلبول قرمز)
غلظت میانگین هموگلوبین در مقدار مخصوصی از گلبولهای قرمز با این تست معلوم میشود. هدف از انجام این آزمایش و آزمایش قبلی تشخیص آنمیها و یا سوءتغذیههاست. ۲۸٪-۳۶٪ درصد معمول این کمیت است.
RDW (پهنای توزیعی گلبول قرمز)
با این تست ما میتوانیم ایدهای از شکل و اندازهی سلولها داشته باشیم. معیار RDW نشان میدهد که RBC ها در نمونه خون شما چقدر با هم اختلاف سایز دارند. بیماری کبدی، آنمی هایی مثل تالاسمی، سوءتغذیه و شماری دیگر از ناهنجاریها میتوانند نتیجهی این آزمایش را که معمولاً ۱۱٪-۱۵٪ است تحت تأثیر قرار دهند.
Plt یا پلاکت در آزمایش خون
تعداد پلاکت plt آزمایش خون خون برای عمل انعقاد بسیاری حیاتیاند. معمولاً ۱۵۰,۰۰۰-۴۰۰,۰۰۰ پلاکت در هر میلیلیتر از خون وجود دارد. به پلاکت زیر ۱۰۰ هزار عدد ترومبوسیتوپنی یا کاهش تعداد پلاکت خون گفته میشود.
ALT در آزمایش خون
ALT در آزمایش کبد چرب شامل سطح آنزیم کبدی آلانینآمینوترنسفراز میشود. در شخص سالم رنج آنIU/L 8-37 است و هر گونه افزایش در مقدار آن میتواند منجر به آسیب کبدی شود.
افزایش سطوح آنزیمهای کبدی بهکمک اندازهگیری توسط آزمایشات روتین خونی صورت میگیرد. در اغلب موارد آنزیمهای کبدی تنها بهطور موقتی و به میزان بسیار اندک افزایش مییابند. همچنین در بیشتر مواقع افزایش آنزیمهای کبدی نشانهای مبنی بر بیماریهای جدی و مزمن کبدی نخواهند بود. با این حال ریشهیابی و برطرفسازی علت زمینهای اجباریست.
Alkaline phosphatase (آلکالین فسفاتاز)
این آنزیم هم در کبد و هم در استخوانها فعالیت دارد، بنابراین بالا رفتن مقدار این آنزیم با بیماریهای کبدی یا استخوانی ارتباط دارد. رنج نرمال برای این آنزیم ۴۴-۱۴۷ IU/L است.
AST در آزمایش خون (آسپارات آمینوترنسفراز)
این آنزیم در قلب و بافت کبدی یافت میشود، بنابراین بالا رفتن مقادیر آن میتواند سبب بروز مشکلاتی در یکی از این نواحی یا هر دو شود. رنج نرمال AST در آزمایش کبد در تست خون ۱۰-۳۴ IU/L است.
Bilirubin یا بیلی روبین در آزمایش خون
این تست اطلاعاتی از عملکرد کبد و کلیه در اختیار ما قرار میدهد؛ مشکلاتی در مجاری صفراوی و یا کمخونی. رنج نرمال این ماده ۰.۱-۱.۹ mg/dL است.
آشنایی کامل با جزئیات افزایش آنزیم های کبدی
Calcium (کلسیم) در آزمایش cbc
مقادیر بالای کلسیم در جریان خون میتواند بیانگر مشکلات کلیوی باشد. علاوه بر این غدد تیروئید و پاراتیروئیدی که بیش از حد فعال اند، انواعی از سرطانها که شامل لنفوم نیز میشود، مشکلاتی در پانکراس و یا کمبود ویتامین D همگی از اختلالاتی هستند که میزان کلسیم بدن را تحت تأثیر قرار میدهند. میزان نرمال این مادهی معدنی در بدن ۹.۰-۱۰.۵ mg/dL میباشد که بالطبع در بزرگسالان کمی کمتر است.
واژه هیپرکلسمی به داشتن کلسیم بیش از حد در خون اشاره دارد. برای برخی علت، پرکاری غده پاراتیرویید، داروهای خاص، ویتامین Dبیش از حد، و یا شرایط بیماری، از جمله سرطان است.
کلر (Cl) در آزمایش الکترولیت ها
این یون معمولاً جزئی از قسمت الکترولیتها در نظر گرفته میشود. خوردن غذهایی که نمک زیادی دارند و داروهایی ویژه اغلب اوقات مسئول بالا رفتن میزان این یون اند. همچنین میزان بالای این ماده از اسیدی بودن محیط بدن نیز خبر میدهد و نشانهای میتواند باشد از آب کم بدن، میلوما، بیماریهای کلیوی و مشکلات غدهای. رنج مناسب این یون ۹۸-۱۰۶ mEq/L است.
قند خون ناشتا یا FBS
قند خون میتواند توسط غذاها و نوشیدنیهایی که به تازگی مصرف کردهاید، سطح استرستان و داروها تحت تأثیر قرار بگیرد. به همین دلیل برای درست انجام شدن این آزمایش حداقل ۶ ساعت قبل از آن نباید چیزی خورده باشید. رنج مناسب ۷۰-۹۹ mg/dL برای میانگین بزرگسالان است. در افراد مسنتر این مقدار میتواند افزایش پیدا کند، حتی اگر مشکلی وجود نداشته باشد.
در آزمایش خون Phosphorus چیست
phosphorus چیست؟ phosphorus در آزمایش خون همان فسفات مادهی شیمیایی است که در بدن یافت میشود و داری عنصری به نام فسفر است. فسفر در بسیاری از غذاها به طور طبیعی وجود دارد و در محافظت از استخوانها و کمک به رشد دندانها ضروری است همچنین باعث تبدیل مواد غذایی مصرف شده به انرژی میشود.
آشنایی با جزئیات رنج نرمال فسفر در بدن
منیزیم بالا در بدن
آزمایش mg مقدار منیزیم خون را اندازه میگیرد و میتواند منیزیم بالا در بدن را نشان دهد. منیزیم، یک ماده معدنی مهم در بدن تک تک ماست که نقش الکترولیتی داشته و به صورت محلول در خون وجود دارد. منیزیم نقش مهمی در سلامت استخوانی، سیستم قلب و عروق، عملکرد انتقال دهندههای عصبی وغیره ایفا میکند. بیشتر منیزیم بدن داخل استخوانها قرار دارد. در یک بدن سالم میزان منیزیم در آزمایش منیزیم باید همیشه در بازه ی ۱.۷ تا ۲.۳ (mg/dL) میلیگرم به ازای هر دسیلیتر خون باشد. منیزیم بالا در بدن به میزان ۲.۶ mg/dL یا بالاتر از آن اطلاق میگردد.
پتاسیم بالا یا هیپرکالمی
پتاسیم در خون برای ایجاد جریانهای عصبی، عملکرد کارآمد ماهیچهها و تنظیم ضربان قلب ضروری است. دیورتیکها، داروهایی که اغلب برای کاهش فشار خون مصرف میشوند، میتوانند سطوح پایین این یون را موجب شوند. رنج نرمال ۳.۷-۵.۲ mEq/L میباشد.
Sodium (سدیم)
عضو دیگر خانوادهی الکترولیتها در حفظ میزان آب بدن، عملکرد نورونها و ماهیچهها نقشی ضروری دارد. کم شدن آب بدن، ناهنجاریهای غدد فوق کلیه، مصرف زیاد نمک، کورتیکوستروئید و یا مسکنها مثل بیماریهای کلیوی و کبدی میتواند سطوح این مادهی معدنی را از رنج نرمال خود، ۱۳۵-۱۴۵ mEq/L تغییر دهد.
HDL، LDL، VLDL و TG در آزمایش خون چربی علائم اختصاری چه چیزهایی هستند؟
کلسترول LDL در آزمایش
این نوع از کلسترول را با نام کلسترول بد میشناسیم؛ چون میتواند در دیوارهی شریانها انباشته شده و موجب بیماریهای قلبی و دیگر مشکلات جدی برای سلامتی گردد. این انسدادهای کلسترولی همچنین میتوانند از دیوارهی شریانها جدا شده و لختههای خونی به وجود بیاورند.
سطح بهینهی این کلسترول زیر ۱۰۰ میلیگرم بر دسیلیتر (mg/dL) از خون میباشد. بین ۱۰۰-۱۲۹ هم نرمال تلقی میشود. مرز بالا بودن آن در خون بین ۱۳۰-۱۵۹ میباشد، ۱۶۰-۱۸۹ بالا در نظر گرفته میشود و ۱۹۰ به بالا بسیار خطرناک است.
کلسترول HDL در آزمایش
این کلسترول همان کلسترول خوب است و کمک میکند تا کلسترول از جریان خون خارج شود و از بیماریهای قلبی نیز جلوگیری میکند. سطح بهینهی این کلسترول ۶۰ mg/dL یا کمی بالاتر است. کمتر از ۴۰ میتواند برای این نوع بسیار پائین تلقی شود.
کلسترول VLDL در آزمایش
VLDL نمایندهی چربیهایی است که در خون حمل میشوند و از غذاهای مصرفی حاصل شدهاند، به علاوهی کالریهای اضافهای که به تریگلیسرید تبدیل گشتهاند. مثل VLDL، LDL نیز با تشکیل پلاک در دیوارهی شریانها مرتبط است و خطر بیماری شریان کرونری، حملهی قلبی یا سکتهی مغزی را افزایش میدهد. VLDL نوعی ارزیابی برای تریگلیسریدی است که در بدن یافت میشود. سطح بهینهی VLDL زیر ۳۰ mg/dL است.
سطوح توتال کلسترول
سطح بهینهی کلسترول کل زیر ۲۰۰ mg/dL میباشد، مرز بالا بودن آن ۲۰۰-۲۳۹ است و >2۴۰ بالا در نظر گرفته میشود. هنگام تست سطوح کلسترول در آزمایش خون استاندارد، نمونهای از خون پس از دورهای ناشتا بودن از بازو تهیه میشود.
سطح کلسترول با اضافه کردن سطح HDL، LDL و ۲۰ درصد سطح تریگلیسرید تعیین میشود. این اعداد به پزشک خواهند گفت که کدام اشخاص در خطر بیماریهای قلبی، دیابت نوع ۲، بیماریهای عروقی و دیگر بیماریها هستند.
تفاوت بین LDL و VLDL
لیپوپروتئین کم چگالی (LDL) و لیپوپروتئین بس کم چگالی (VLDL) دو نوع از انواع لیپوپروتئینهای موجود در خون هستند. لیپوپروتئینها ترکیبی از پروتئینها و انواع مختلف چربیها هستند. این ترکیبات حاوی چربی و پروتئین، وظیفهی حمل کلسترول و تری گلیسریدها را در خون بر عهده دارند.
تفاوت بین LDL و VLDL این جاست که این دو لیپوپروتئین، درصد متفاوتی از کلسترول، پروتئین و تری گلیسیرید را شامل میشوند. VLDL حاوی تری گلیسیرید بیشتر است در حالی که LDL کلسترول بیشتری دارد.
آزمایش VLDL و LDL هر دو زیرمجموعهای از “کلسترول بد” هستند. بدن انسان برای عملکرد صحیح خود هم به کلسترول و هم به تری گلیسیرید نیاز دارد. اما میزان بالای این دو ترکیب در خون موجب رسوب آنها در دیوارهی عروق میشود. این پدیده ریسک بروز بیماریهای قلبی و سکته مغزی را در فرد افزایش میدهد.
آشنایی با جزئیات مقادیر LDL و VLDL در آزمایش خون
تفسیر سطح cr در آزمایش خون
کراتینین به صورت میلیگرم در هر دسیلیتر خون (mg/dL) اندازهگیری میشود. افرادی که عضلات بیشتری دارند، سطح کراتینین بالاتری دارند. همچنین، نتایج بسته به سن و جنس ممکن است متفاوت باشد.
بهطور کلی، میزان طبیعی کراتینین در سنین ۱۸ تا ۶۰ سالگی در مردان mg/dL 0.9-1.3 و در زنان mg/dL 0.۶-۱.۱ میباشد. سطح طبیعی در افراد بالای ۶۰ سال نیز تقریبا همین میزان است.
اما آزمایش cr برای چیست؟ سطح بالای کراتینین در خون نشان میدهد که کلیهها بهدرستی کار نمیکنند. سطح کراتینین سرم ممکن است به دلایل زیر اندکی از سطح نرمال بالاتر باشد:
- انسداد دستگاه ادراری
- رژیم پر پروتئین
- دهیدراتاسیون (کمآبی بدن)
- مشکلات کلیوی مانند آسیب یا عفونت کلیوی
- کاهش جریان خون به کلیهها به دلیل شوک، نارسایی احتقانی قلبی یا عوارض دیابت
آزمایش bun برای چیست؟
آزمایش bun یا تست نیتروژن اوره خون برای ارزیابی عملکرد کلیهها درخواست میگردد. در این تست سطح نیتروژن اوره در خون سنجیده میشود. نیتروژن اوره مادهای زاید است که در کبد ضمن شکستن پروتئینها تولید میگردد. در حالت طبیعی کلیهها این ماده را دفع میکنند.
سطح bun خون در شرایط آسیب کبد یا کلیهها افزایش مییابد. پس سطح بالای bun در آزمایش خون میتواند بر مشکلات کبدی یا کلیوی دلالت داشته باشد.
کراتینین و اوره خون در آزمایش چه معنایی دارند
هر کلیه میلیونها واحد کوچک تصفیه خون به نام نفرون دارد. نفرونها بطور مداوم از طریق کلافهی عروق خونی بسیار ریز بهنام گلومرول، خون را تصفیه میکنند. این ساختارها مواد زائد، آب اضافی و سایر ناخالصیهای خون را تصفیه مینمایند. سپس سموم در مثانه تجمع مییابند و با ادرار کردن خارج میشوند.
کراتینین یکی از موادی است که کلیهها بهطور معمول آن را از بدن حذف میکنند. پزشکان برای بررسی عملکرد کلیهها سطح cr در آزمایش خون را بررسی میکنند. سطح بالای کراتینین ممکن است نشانگر آسیب و عملکرد ضعیف کلیهها باشد.
آزمایش کراتینین خون معمولا همراه با چندین آزمایش دیگر شامل آزمایش bun (تست نیتروژن اوره خون) و آزمایش bmp (پنل متابولیسم پایه) یا آزمایش cmp (پنل متابولیسم جامع) انجام میشود. این آزمایشها برای کمک به تشخیص بیماریهای خاص و بررسی هرگونه مشکل در عملکرد کلیهها در معاینات معمول انجام میگیرد.
آشنایی با جزئیات آزمایش bun و کراتینین
میزان نرمال ferritin خون
درک این موضوع که در خون یک فرد میزان نرمال ferritin وجود دارد، زیاد شده یا کم است، به پزشک سرنخهایی دربارهی وضعیت کلی سلامت میدهد. جواب ساده به علت بالا بودن فریتین خون چیست، افزایش ذخیره آهن بدن میباشد.
شک به پایین بودن فریتین خون
در صورت مشاهده هر یک علائم و نشانههای مرتبط با فریتین پایین زیر، پزشک آزمایش ferritin درخواست خواهد کرد:
- خستگی بدون دلیل
- سرگیجه
- سردردهای مزمن
- ضعف بدون دلیل
- صدای زنگ در گوش
- تحریکپذیری
- درد پاها
- تنگی نفس
شک به بالا بودن فریتین خون
در صورت مشاهده هر یک علائم و نشانههای مرتبط با فریتین بالای زیر، پزشک آزمایش ferritin درخواست خواهد کرد:
- معده درد
- تپش قلب یا درد قفسه سینه
- ضعف بدون دلیل
- درد مفصلی
- خستگی بدون دلیل
آشنایی بیشتر با آزمایش فریتین
بالا بودن ptt در آزمایش خون
بالا بودن ptt در آزمایش خون و یا عوارض بالا بودن pt از جمله مواردی هستند که فکر افراد را مشغول کرده و آنها را وادار به جستجو میکنند. برای جواب دادن به نگرانیها در این مورد باید ابتدا کمی دربارهی تست زمان پروترومبین (pt) و تست زمان ترومبوپلاستین نسبی (ptt) صحبت کنیم. در این مقاله سعی کردهایم راجع به هر دوی این تستهای انعقادی خون و خطرات بالا بودن pt و ptt بحث داشته باشیم.
ptt یا زمان ترومبوپلاستین نسبی یک آزمایش خونی است که به پزشکان کمک میکند تا توانایی لخته شدن خون بیمار را بسنجند.
آشنایی بیشتر با PTT و علت بالا بودن ptt در آزمایش خون
آزمایش پی تی (pt) چیست
زمان پروترومبین یا همان آزمایش پی تی یک آزمایش روی نمونهی خونی برای سنجش سرعت لختهشدن خون است. انجام تست زمان پروترومبین نیازمند اخذ نمونه خونی از فرد است.
پروترومبین چیست؟ پروترومبین یکی از پروتئینهای تولیدشده در کبد و یکی از عوامل متعدد موجود در خون است که به لخته شدن مناسب خون کمک میکند.
اگر در انجام تست زمان پروترومبین از یک داروی رقیقکنندۀ خون، مانند وارفارین (کومادین) استفاده شود، نتیجۀ آزمایش را به شکل یک نسبت بیان میشود که نسبت بین المللی (INR) نام دارد.
آشنایی با جزئیات عوارض بالا بودن pt
موارد استفاده از آزمایش آمیلاز چیست
آمیلاز آنزیمی میباشد که در هضم کربوهیدراتها به بدن کمک میکند. غدد بزاقی و پانکراس هر دو ترشح کنندهی آنزیم آمیلاز هستند. بیماریهای مختلف میتوانند مقدار نرمال آمیلاز خون را تحت تأثیر قرار دهند. پزشكان از آزمايش ادرار نيز برای بررسي ميزان آميلاز استفاده ميکنند. در این مقاله ما بیماریهایی را بررسی میکنیم که توسط آمیلاز خون تشخیص داده میشوند. همچنین بررسی میکنیم چگونه از این آزمایش استفاده کرده و چه انتظاراتی از نتایج این آزمایش داشته باشیم. در این مقاله در مورد بازهی نرمال، سطح بالا و پایین این آنزیم در خون نیز بحث خواهد شد.
بیماریهای مختلفی بر روی سطح آمیلاز سرم تأثیرگذار هستند. ارگانهای اصلی ترشح کنندهی آمیلاز، پانکراس و غدد بزاقی میباشند. حدود ۴۰ درصد آمیلاز خون توسط پانکراس تأمین میشود. این بدان معناست که تست آمیلاز خون میتواند ما را از وضعیت پانکراس باخبر سازد.
مقدار نرمال آمیلاز خون
میزان آمیلاز در افراد مختلف و در آزمایشگاههای مختلف، متفاوت است. با این حال مقدار نرمال آمیلاز خون در یک فرد نرمال بین ۸۶-۱۹ U/L است.
در یک فرد نرمال، مقدار طبیعی آمیلاز بین ۲۳-۸۵ واحد در هر لیتر (U/L) است. با این حال، رنج برخی آزمایشگاهها برای میزان نرمال آن تا ۱۴۰ میتواند بالا برود. مقدار طبیعی لیپاز چیزی بین ۰-۱۶۰ U/L است که بستگی به آزمایشگاه دارد.
با آسیب رسیدن به پانکراس، مقدار نرمال آمیلاز و لیپاز خون را دیگر باید فراموش کرد. اگر مقدار این آنزیمهای گوارشی به بیش از ۳ برابر حد طبیعی خود افزایش یابند، احتمال وجود پانکراتیت یا آسیب به پانکراس افزایش مییابد. اگرچه، در موارد نادری دیده شده که آسیب جدی پانکراس با مقدار طبیعی لیپاز و آمیلاز همراه بوده است. در این موارد، درد شکم رایجترین علامت بیماری است. در اوایل آسیب پانکراس نیز ممکن است سطح آمیلاز و لیپاز نرمال باقی بمانند.
آشنایی با جزئیات آمیلاز و آزمایش آمیلاز
ESR در آزمایش خون چیست
آزمایش esr میزان رسوب گلبول قرمز (اریتروسیت) را اندازه گیری میکند که نشان دهندهی سرعت ته نشین شدن سلولهای قرمز خون در پایین یک نمونه خون است. بیماریهای گوناگونی میتواند سبب بالا رفتن یا پایین آمدن ESR شود. با مطالعهی این مقاله میتوانید علل افزایش یا کاهش غیرطبیعی ESR را دریابید.
در این مقاله، روش انجام تست ESR و نتایج ممکن را بررسی میکنیم. ما همچنین خطرات احتمالی این روش را توضیح میدهیم.
رنج نرمال esr
محدوده مرجع طبیعی برای نتایج این تست، ۱-۱۳ میلی متر بر ساعت برای مردان و ۱-۲۰ میلی متر بر ساعت برای زنان است. این مقادیر همچنین میتواند بسته به سن فرد متفاوت باشد. افرادی که نتایج ESR آنها خارج از محدوده استاندارد است، ممکن است مشکلی داشته باشند.
مقاله اصلی: esr چیست
آزمایش TSH چیست
آزمایش TSH آزمایشی است که در آن سطح هورمون محرک تیروئید (TSH) در خون فرد سنجیده میشود. این آزمایش مشخص میکند که آیا تیروئید (غده کوچکی در گردن) به درستی عمل میکند یا خیر. در حالت طبیعی، غده تیروئید به منظور تنظیم سوخت و ساز و دیگر عملکردهای بدن، هورمونهایی تولید و ترشح میکند. طبق گزارش انجمن تیروئید آمریکا (ATA) مقدار TSH نرمال بین ۰.۴ تا ۴.۰ mU/L است.
در این مقاله به نحوه خواندن آزمایش تیروئید و جزئیات و چگونگی تفسیر آزمایش TSH پرداخته خواهد شد.
تفسیر آزمایش TSH
محدوده نرمال TSH خون، به دلیل عوامل متعددی از جمله آزمایشگاهی که آزمایش در آن صورت میگیرد، متفاوت است. محدوده TSH نرمال به طور کلی بین ۰.۴ تا ۴.۰ mU/L است، اما همچنان اختلافاتی میان متخصصان در این زمینه وجود دارد. برخی مطالعات از سال ۲۰۱۷ محدوده گستردهتری برای مقدار TSH نرمال در نظر گرفتهاند.
افرادی که قادر به تفسیر آزمایش TSH نیستند، باید با پزشک خود در این زمینه ملاقات کنند.
در صورتی که نتایج آزمایش فرد، پایین یا بالا بودن TSH را نشان دهد، نیاز است آزمایشات تکمیلی برای یافتن علت زمینهای این نتایج صورت گیرد.
آشنایی با تفسیر کامل جواب آزمایش تیروئید ناشتا TSH
چرا من به آزمایش albumin نیاز دارم
آزمایش آلبومین، مقدار این پروتئین خون را اندازهگیری میکند. آلبومین پروتئینی است که در کبد ساخته میشود. آلبومین چیست؟ این ماده به حفظ گردش خون و جلوگیری از نشت آن به خارج از رگها کمک میکند. همچنین پروتئین albumin مواد مختلفی را در سرتاسر بدن ما، از جمله هورمون، ویتامین و آنزیم جا به جا مینماید. عوارض پایین بودن آلبومین خون میتواند ناشی از بیماریهای کبد و کلیه باشد.
ممکن است پزشک برای ارزیابی وضعیت کلی سلامت بدن شما تستهای عملکرد کبد یا یک پنل متابولیکی جامعتر را درخواست کرده باشد که یکی از اجزای این آزمایشها، اندازهگیری مقدار آلبومین خون است. درخواست این آزمایش در مورد کسانی که بیماریهای کبدی و کلیوی دارند نیز انجام میشود.
- سطح آلبومین زیر ۳.۴ گرم در دسی لیتر (g / dL) میزان کم albumin در نظر گرفته میشود.
- طیف وسیعی از مسائل بهداشتی میتواند هیپوآلبومینمی ایجاد کند.
- تعیین علت هیپوآلبومینمی برای درمان موثر حیاتی است.
آشنایی با جزئیات albumin در آزمایش خون
اسید اوریک چیست
علائم اسید اوریک بالا در بدن میتواند با علائم بیماری نقرس همراه باشد. نقرس نوعی آرتریت است که باعث تورم مفاصل به خصوص در پاها و انگشتان پا میشود. یکی دیگر از دلایل هیپریوریسمی، افزایش مرگ سلولی، به علت سرطان یا درمانهای انجام شده برای سرطان است. این فرآیندها میتواند منجر به تجمع اسید اوریک در بدن شود.
همچنین ممکن است که با انجام آزمایشها متوجه شوید که اسید اوریک خونتان پایین است. علت کمبود اسید اوریک خون میتواند با بیماریهای کبدی یا کلیوی مرتبط باشد. همچنین اسید اوریک پایین خون یکی از علائم سندرم فانکونی (Fanconi) است که نوعی اختلال در توبولهای کلیوی است. در این بیماری جذب موادی مانند گلوکز و اسید اوریک مختل میشود و در نتیجه غلظت این مواد در ادرار افزایش مییابد.
تفسیر آزمایش اسید اوریک
از تفسیر آزمایش اسید اوریک در موارد زیر استفاده میشود:
- تشخیص و پیگیری مبتلایان به نقرس
- نظارت افرادی که تحت معالجه با شیمی درمانی یا پرتودرمانی قرار دارند
- بررسی عملکرد کلیه بعد از آسیب دیدگی
- پیدا کردن علت سنگ کلیه
- تشخیص اختلالات کلیوی
در صورت وجود هر یک از عوارض زیر نیز ممکن است به آزمایش اسید اوریک نیاز باشد:
- درد مفاصل یا تورم مفصلی که ممکن است مربوط به نقرس باشد
- در حال حاضر تحت شیمی درمانی هستید
- میخواهید شیمی درمانی را آغاز کنید
- مکرراً دچار سنگ کلیه میشوید
- در گذشته به نقرس مبتلا بودهاید
مقاله مرجع: برای اسید اوریک بالا چی بخوریم
در مورد گروه خونی بمبئی چه میدانید
بیشتر ما در مورد این گروه خونی اصلاً اطلاعی نداریم. گروه خونی بمبئی به این نام رایج است، چون برای اولین بار در شهر بمبئی (Bumbai) کشف شده است. این گروه خون بمبئی معمولاً با گروه خونی O اشتباه گرفته میشود و بارها به دلیل کمبود امکانات لازم در بانک خون، شناخته نشده است. این گروه خونی با گروه خونی O به دلیل نقص آنتی ژن H در گلبولهای قرمز خون، متفاوت است. گروه بمبئی میتواند Rh مثبت یا Rh منفی باشد و یکی از نادرترین گروههای خونی در هند و همچنین جهان است.
یک نفر از هر ۱۷۶۰۰ نفر در هند و یک نفر از هر ۲۵ هزار نفر در جهان دارای این گروه خونی است. هندیها خیلی خوش شانس هستند زیرا فراواني اين گروه در آن ناحیه بیشتر از کل جهان است.
باور بر این است که این گروه خونی ناشی از جهش ژنی در بین جمعیت هندو بوده و به آرامی در سراسر جهان پخش شده است. شهری مانند بمبئی تنها ۳۵ الی ۴۰ اهداکنندۀ خون با این گروه خونی دارد. در مجموع ۱۷۹ نفر در هند با این گروه خونی شناخته شده هستند.
آشنایی با جزئیات مشخصات و فواید گروه خونی بمبئی
تست خون آلرژی چیست؟
آلرژی ها وضعیتهای معمول و مزمنی هستند که سیستم ایمنی را درگیر میکنند. سیستم ایمنی به صورت طبیعی کار میکند تا با ویروسها، باکتریها و سایر عوامل عفونی مبارزه کند. زمانی که آلرژی دارید، سیستم ایمنی بدنتان با یک مادهی بی ضرر مانند گرد و غبار و گرده مشابه عوامل تهدید کننده رفتار میکند. برای مبارزه با تهدیدهای تشخیص دادهشده، سیستم ایمنی آنتیبادی هایی میسازد که ایمونوگلوبولین E یا IgE نام دارند.
موادی که آلرژي ایجاد میکنند، آلرژن نام دارند. بجز گرد و غبار و گرده، سایر آلرژن ها عبارتند از شورهی سر حیوانات، غذاها شامل آجیلها و نرمتنان صدفدار و برخی داروها مانند پنی سیلین. علائم آلرژی از عطسه و گرفتگی بینی تا عارضهای تهدید کنندهی حیات به نام شوک آنافیلاکتیک گسترش دارد. تست خونی آلرژی، میزان IgE موجود در خون را اندازهگیری میکند. سطح پایین Ig E نرمال محسوب میشود. سطح بالاتر IgE نشانگر وجود آلرژی است.
ادامه مطالعه دربارهی بالا بودن IgE در آزمایش خون
آزمایش آلفا فیتو پروتئین (AFP) چیست؟
آلفا فیتو پروتئین نوعی پروتئین میباشد که در کبد جنین درحال رشد تولید میشود. در حین تکامل جنین، مقداری AFP از جفت عبور کرده و وارد جریان خون مادر میشود. تست آلفا فیتو پروتئین، سطح این پروتئین را در خون مادر در سه ماههی دوم بارداری میسنجد. سطح بالا یا پایین AFP در خون مادر میتواند نشانهی نقص مادرزادی یا سایر وضعیتها باشد. این وضعیت ها میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- نقص لولهی عصبی (وضعیتی وخیم که باعث تکامل نامتعارف مغز و/یا نخاع جنین خواهد شد)
- سندرم داون (اختلالی ژنتیکی که باعث ناتوانیهای ذهنی و تأخیر در تکامل جنین خواهد شد)
- دوقلویی یا چندزایی (زیرا بیش از یک جنین AFP تولید میکند)
- اشتباه در محاسبهی ماههای بارداری
آشنایی با مقاله رنج نرمال آلفا فیتو پروتئین در زنان باردار
آزمایش تعیین فاکتور رزوس چرا انجام میشود
فاکتور رزوس (Rh) پروتئینی میباشد که در سطح گلبولهای قرمز بوده و به صورت ارثی منتقل میشود. اگر فرد این پروتئین را داشته باشد، فرد Rh مثبت و در صورت نبود این پروتئین، Rh منفی شناخته میشود.
Rh مثبت شایعتر از حالت منفی بوده ولی منفی بودن نتیجه آزمایش فاکتور رزوس نیز بیماری محسوب نشده و سلامتی فرد را تحت تاثیر قرار نمیدهد. با این حال میتواند بر روی بارداری تاثیرگذار باشد. اگر خانم باردار، ارهاش منفی بوده ولی نوزاد ارهاش مثبت در بارداری باشد، به دلیل عدم تطابق نمونه خونی مادر با فرزند، بارداری نیاز به مراقبتهای ویژه دارد. کودک ممکن است فاکتور ریزوس را از پدر خود به ارث برده باشد.
در طول بارداری، اگر در مادر این فاکتور منفی بوده ولی در کودک این فاکتور مثبت باشد، ممکن است اشتباهاتی پیش بیاید. معمولاً در طول بارداری خون مادر با خون جنین مخلوط نمیشود. با این حال ممکن است مقدار کمی از خون کودک در حین زایمان یا خونریزی و ترومای شکمی ممکن است به داخل شکم مادر وارد شود. اگر فاکتور رزوس مادر منفی بوده و فاکتور جنین مثبت باشد؛ بدن مادر بعد از اینکه در معرض گلبولهای قرمز کودک قرار گرفت، پروتئینهایی تولید میکند که آنتیبادیهای Rh خوانده میشوند.
آنتی بادیهای تولید شده در بارداری اول مشکلی به وجود نمیآورند. نگرانی اصلی پزشکان حاملگیهای بعدی میباشد. اگر فرزند بعدی نیز فاکتور رزوس مثبت باشد، این آنتیبادیها از جفت رد شده و به گلبولهای قرمز نوزاد آسیب وارد میکنند. این آسیب میتواند برای نوزاد مخاطره آمیز بوده و منجر به آنمی شدید شود. در این حالت گلبولهای قرمز سریعتر از حالت معمول تخریب شده و میزان تخریب سلولها از میزان تولیدی آن بیشتر است. لازم به ذکر است که گلبولهای قرمز مسئول حمل اکسیژن در بدن میباشد.
آشنایی با جزئیات فاکتور رزوس یا فاکتور Rh
تست A1C یا (A1C test) برای بیماران دیابتی
تست A1C یا (A1C test) به منظور تشخیص دیابت نوع یک و دو و میزان کنترل دیابت توسط خود فرد استفاده میشود.
این تست به عناوین دیگری از قبیل glycated hemoglobin ،glycosylated hemoglobin ،hemoglobin A1C و HbA1c نیز نامیده میشود. تست A1C بیانگر میزان میانگین سطح قند خون شما، در دو الی سه ماه گذشته و علیالخصوص نشان دهنده میزان هموگلوبین خون پوشانده شده توسط قند است. هر چه رنج نرمال هموگلوبین A1C بالاتر نشان دهنده ضعف شما در کنترل قند خون و بالا بودن خطر ابتلا به عوارض دیابت است.
تست A1C به عنوان آزمایش اولیه در تشخیص پیش دیابت و دیابت ۱ و ۲ استفاده شود. بعد از تشخیص بیماری دیابت، این تست برای نظارت بر روند درمان استفاده میشود. از آنجایی که تست A1C به جای مشخص کردن سطح قند خون شما در یک لحظه خاص زمانی، میانگین آن را در بازه دو الی سه ماه گذشته مشخص میکند؛ بازتاب بهتری از چگونگی روند درمانی شما در اختیار پزشک قرار میدهد. اولین آزمایش درخواستی پزشک بعد از تشخیص بیماری دیابت شما، تست A1C خواهد بود. با توجه به نوع دیابتی که به آن مبتلا هستید، روند درمانی و توانایی شما در کنترل میزان قند خونتان میزان نیاز شما به این تست مشخص میشود. به عنوان مثال تست A1C ممکن است در موارد زیر توصیه شود؛
- یکبار در سال؛ در صورت ابتلا به پیش دیابت، که نشان دهنده خطر بالای ابتلا به دیابت است.
- دوبار در سال؛ در صورت ابتلا به دیابت نوع دو، عدم استفاده از انسولین و سطح قند خون همواره در سطح ایدهآل است.
- سه الی چهار بار در سال؛ در صورت ابتلا به دیابت نوع یک
- چهار بار در سال؛ در صورت ابتلا به دیابت نوع دو و به همراه استفاده از انسولین برای کنترل دیابت و یا ناتوانی شما در نگه داشتن میزان قند خون در سطح ایدهآل
آشنایی با جزئیات جدول A1C
تست HIV ab
تست HIV به سنجش احتمال آلودگی شخص با این ویروس میپردازد. HIV ویروسی است که منجر به تضعیف سیستم ایمنی بدن میشود و میتواند به سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز/AIDS) بینجامد.
برخی از این آزمایشها آنتیبادیهای تولیدی توسط سیستم ایمنی بدن در واکنش به عفونت HIV را بررسی میکنند. انواع دیگر این آزمایشات در پی یافتن شواهدی خود ویروس هستند. تستهای سریع میتوانند در عرض ۲۰ دقیقه به حواب برسند.
مجموعۀ مراکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC) تست HIV را برای همه افراد در محدودۀ سنی ۱۳ تا ۶۴ سال توصیه میکند. تست ایدز بهویژه برای زنان باردار مهم است؛ چراکه این ویروس میتواند در دوران بارداری و شیردهی از مادر به جنین یا نوزاد منتقل شود. در دوران بارداری و زایمان، مصرف داروهایی که به مقابله با HIV میپردازند میتواند تا حد زیادی خطر آلودگی نوزاد با این ویروس را کاهش دهد.
آشنایی با جزئیات خواندن جواب آزمایش ایدز
آزمایش آهن خون
فقر آهن شایعترین کمبود تغذیهای در ایالات متحده است، طبق اطلاعات موجود در مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها، تقریبا ۱۰ درصد از زنان مورد بررسی کمبود آهن داشتند. آهن مادهی مغذی ضروریای است که به انجام فعالیتهای بسیاری از قسمتهای بدن ما کمک میکند. یکی از مهمترین وظایف آهن انتقال اکسیژن در خون است.
رنج نرمال آهن خون میتواند موارد زیر کم شود:
- کمخونی
- خستگی مزمن (سطح انرژی پایین)
- رنگ پریدگی یا زردی پوست
- تنگی نفس
- ضربان غیرطبیعی قلب
- علائم عدم تعادل هورمونی
- مشکات ورزشی
- ضعف عضلانی
- تغییر در اشتها
- مشکلات خواب
- تغییر در وزن
- سرفه کردن
- مشکل در یادگیری تمرکز و به خاطر سپردن مطالب
- زخم در دهان و زبان
- تغییر در خلقوخو
آشنایی با جزئیات آهن خون در آزمایش