اکثر مردم در طول زندگی خود مدتی رژیم داشتهاند. شاید بسیاری اکنون نیز در رژیم باشند. تحقیقات جدید نشان میدهند رژیم گرفتن مضر است و غذا خوردن منظم کلید است. من تقریبا تمام زندگی در رژیم بودهام اگرچه هیچ وقت اضافه وزن نداشتم اما چربی بدنم بیش از حد نرمال است.
صنعت رژیم غذایی یک صنعت میلیارد دلاری است و این نشان میدهد که من تنها نیستم. در واقع مجموعهی گستردهای از ابزارها، کتابها و فیلمها نشان میدهد راه حل قطعی برای رژیم وجود ندارد. عوامل زیادی در افزایش وزن دخیل هستند که ناشناختهاند. به عنوان مثال سبک زندگی بیتحرک، مصرف بالای غذا و نوشیدنیهای شیرین، سیگار کشیدن موجب افزایش وزن میشوند. با این وجود ناشناختههای زیادی وجود دارد.
آیا رژیم غذایی راه حل مناسبی است؟
طبق تحقیقات جدید دانشگاه Helsinki فنلاند، بسیاری از ما تغذیهی نادرستی داریم. رژیم راه حل تمام مشکلات تغذیهای نیست و در بلند مدت نیز به سلامت روحی ما آسیب میزند. یکی از محققان در اولین تلاش برای درک عوامل افزایش وزن، Ulla Kärkkäinen متخصص تغذیه بیان میکند:
اغلب مردم تلاش میکنند اضافه وزن را از طریق رژیم گرفتن و کاهش وعدههای غذایی کنترل کنند. در بلند مدت چنین رویکردهایی باعث افزایش چاقی میشود.
برای رسیدن به این نتیجه Kärkkäinen و همکارانش از دادههای مطالعهی FinnTwin 16 که شامل بیش از ۴ هزار زن و مرد بود استفاده کردند. ابتدای بلوغ زمان بحرانی برای افزایش وزن است، این گروه نمونهی ایدهآلی برای تحقیق انتخاب کردند. یافتهها اخیرا در مجلهی Eating Behaviors منتشر شده است.
مقالۀ مرتبط: چرا همه رژیم های پرفیبر به کاهش وزن منجر نمیشوند؟
عوامل موثر بر افزایش وزن چیست؟
تمام شرکت کنندگان فرمهای راجع به تغذیه، فعالیت و سایر عوامل زندگی در ۲۴ سالگی را کامل کردند، سپس یک دهه بعد زمانی که ۳۴ ساله بودند دوباره آن فرم را تکمیل کردند. در طول دورهی ده ساله، اکثر شرکت کنندگان اضافه وزن داشتند. تقریبا یک چهارم مردان و زنان موفق شدند وزن خود را پایین بیاورند. ۷/۵ درصد از زنان و ۳/۸ مردان مردان وزن ثابتی داشتند.
با گذشت زمان، زنان به طور میانگین سالانه ۰/۹ کیلوگرم و مردان ۱ کیلوگرم اضافه وزن دارند. نکتهی جالب اینجاست: زنان و مردانی که هیچ وقت رژیم خاصی نداشته اما الگوی غذا خوردن منظمی داشتهاند توانستند وزن خود را ثابت نگه دارند.
یکی از مهمترین مسائلی که برای دانشمندان سوالبرانگیز بود، آیا تفاوتهای جنسیتی در این مسئله مهم است؟
مردانی که سیگار میکشند به احتمال بیشتری اضافه وزن دارند. از سویی دیگر، زنانی که دو یا سه بچه دارند شانس اضافه وزن بیشتری دارند. مصرف نوشیدنیهای شیرین و عدم احساس رضایت در زندگی نیز باعث افزایش وزن میشود. زنان میتوانند با ورزش از افزایش وزن جلوگیری کنند و مردان محصل وزن بیشتری دارند. نکتهی اساسی در جهت حفظ وزن سالم، مصرف مقدار مناسب کالری و فعالیت ورزشی زیاد است. در مورد هر فرد عوامل بسیاری وجود دارد. اگرچه این موضوع با عوامل متعددی ارتباط داشته و تاثیر این عوامل به یک اندازه نیست.
مقالۀ مرتبط: ورزشکردن به تنهایی موجب کاهش وزن نمیشود
جلوگیری از افزایش وزن، شناخت عوامل موثر بر کنترل وزن بسیار مهم است. این مطالعه نشان میدهد ورزش در حفظ وزن تاثیرگذار است به خصوص در زنان و در اوقاتی که افراد سر کار هستند. رژیم گرفتن و تمرکز بر غذا خوردن بیشتر یک مد است تا کلیدی برای کاهش وزن. راهنماییهای کلی در خصوص کنترل وزن، افراد را به کم خوردن و ورزش بیشتر توصیه میکند. در واقع مردم به کاهش وزن تشویق میشوند در حالیکه نتایج مطالعات گستردهی ما نشان میدهد کاهش وزن روش موثری برای کنترل وزن در دراز مدت نیست.
حتی اگر رژیم گرفتن یک راه حل منطقی برای کنترل وزن باشد، میتواند در آینده باعث افزایش وزن و مشکلات خوردن میشود. بنابراین به جای انتخاب آخرین رژیم غذایی بایستی بر روی مصرف مواد غذایی مفید و داشتن وعدههای غذایی منظم تمرکز کنیم.