با مصرف نمک زیاد چه اتفاقاتی در بدن رخ می‌دهد؟
در اغلب افراد، کلیه‌ها با اضافه شدن سدیم در جریان خون دچار مشکل می‌شوند. با تجمع سدیم، بدن به آب بیشتری برای رقیق کردن آن نیاز پیدا می‌کند که باعث افزایش میان مایع بین سلولی و حجم خون در جریان خون می‌شود. افزایش حجم خون به معنی افزایش کار قلب و فشار بر روی رگ‌های خونی است. در طول زمان این فشار و حجم بالای کار میتواند رگ‌های خونی را سفت‌تر کرده منجر به فشار خون بالا، حملات قلبی و سکته شود و علاوه بر این میتواند باعث نارسایی‌های قلبی نیز شود. شواهدی نیز وجود دارد که نشان می‌دهد نمک زیاد میتواند به قلب، آئورت و کلیه‌ها بدون افزایش فشار خون آسیب رسانده و برای سلامت استخوان‌ها نیز مضر باشد.
فشار خون بالا علت اصلی بیماری‌های قلبی عروقی است که دو سوم تمام سکته‌های مغزی و نصف بیماری‌های قلبی را تشکیل می‌دهد. در چین، فشار خون بالا علت اصلی مرگ‌های قابل پیشگیری که مسئول بیش از یک میلیون مرگ در سال است، می‌باشد.
اهمیت پتاسیم
سدیم و پتاسیم اثرات مقابلی بر روی سلامت قلب دارند، مصرف بالای نمک فشار خون را افزایش می‌دهد که میتواند منجر به بیماری‌های قلبی شود؛ در حالی که مصرف بالای پتاسیم میتواند به استراحت عروق خونی، دفع سدیم و کاهش فشار خون کمک کند.
بدن ما روزانه به پتاسیم بالایی نسبت به سدیم نیاز دارد اما رژیم غذایی آمریکایی‌ها دقیقاً در مقابل این موضوع قرار دارد: آمریکایی‌ها به طور میانگین روزانه ۳۳۰۰ میلیگرم سدیم استفاده می‌کنند که حدود ۷۵٪ آن از غذاهای فرآوری شده تأمین می‌شود در حالی که مصرف پتاسیم‌شان به طور میانگین روزانه ۲۹۰۰ میلیگرم می‌باشد.
مطالعات اخیر در آرشیو پزشکی داخلی شواهد بیشتری دارد که نشان می‌دهد رژیم‌های غذایی حاوی نمک تأثیر منفی بر روی سلامتی دارند.
یافته‌ها به شرح زیر است:
- افرادی که از رژیم غذایی حاوی سدیم بالا و پتاسیم پایین استفاده می‌کنند خطر بالایی برای مرگ در اثر حمله‌‌ی قلبی یا به هر علت دیگری دارند.
- افراد می‌توانند برای کاهش این خطر یک تغییر کلیدی در رژیم غذایی داشته باشند: سبزیجات و میوه‌های تازه که به طور طبیعی پتاسیم بالای و سدیم پایینی دارند، به میزان زیاد و نان، پنیر و گوشت‌های فرآوری شده به دلیل میزان پتاسیم پایین و سدیم بالایی که دارند، به میزان کم مصرف نمایند.
مقالۀ مرتبط: فشار خون بالا؛ شاید نمک متهم اصلی نباشد!
در این مطالعات، افرادی سدیم زیادی مصرف می‌کنند ۲۰٪ بیشتر در خطر مرگ ناشی از هر علتی نسبت به افرادی که میزان مصرف پایینی از سدیم دارند، قرار دارند. از طرفی افرادی که میزان مصرف پتاسیم بالایی دارند ۲۰٪ کمتر از افرادی که میزان مصرف پتاسیم کمتری دارند، در معرض خطر مرگ قرار دارند. اما چیزی که اهمیت بیشتری در رژیم غذایی دارد، ارتباط سدیم و پتاسیم در رژیم می‌باشد: افرادی که بالاترین نسبت مصرف سدیم به پتاسیم را در رژیم غذایی خود دارند دوبرابر نسبت به افرادی که کمترین میزان این نسبت را دارند، در معرض خطر مرگ ناشی از حملات قلبی و سایر دلایل قرار دارند.
بیماری‌های قلبی عروقی
مصرف بالای سدیم علاوه بر دخالت در فشار خون بالا، میتواند منجر به سکته، بیماری‌ها و نارسایی قلبی شود. تحقیقات نشان می‌دهد کاهش سدیم نیز باعث کاهش بیماری‌های قلبی عروقی و میزان مرگ‌ومیر در طول زمان می‌شود.
۳ مقاله‌ی کلیدی درباره‌یسدیم و بیماری‌های قلبی عروقی
۱. Intersalt:
در سال ۱۹۸۰ محققان مقدار سدیمی که در طول ۲۴ ساعت دفع می‌شد را بین بیش از ۱۰ هزار فرد بالغ از ۳۲ کشور اندازه گرفتند. میانگین این اندازه گیری تقریباً ۴ هزار میلیگرم سدم در روز بود. با این حال این اندازه‌گیری محدوده‌ی بزرگی داشت که از ۲۰۰ میلیگرم در روز در Yanomamo برزیل شروع شده و تا ۱۰۳۰۰ میلی گرم در شمال ژاپن ادامه داشت.
جمعیتی که مصرف نمک بالایی داشتند، فشار خون بالا و افزایش قابل توجه فشار خون با بالارفتن سن داشتند. چهار دسته از مردم، از ۴ کشور که مصرف نمک زیر ۱۳۰۰ میلیگرم در روز، میانگین فشارخون پایین داشته و با افزایش سن فشار خون‌شان یا تغییر جزئی داشته یا با عدم تغییر همراه بود.
مقالۀ مرتبط: نارسایی قلبی؛ تأثیر مصرف نمک چیست؟
۲. TOHP:
دو آزمایش پیشگیری از فشار خون بالا «TOHP» در اواخر دهه ۱۹۸۰ و اوایل دهه ۱۹۹۰ انجام شد. آن‌ها تأثیر تغییر سبک زندگی شامل کاهش وزن، کنترل استرس، مکمل‌های غذایی و مصرف پایین سدیم را بر روی فشار خون را بررسی کردند. در هر یک از مطالعات کاهش اندکی در فشار خون با کاهش مصرف سدیم در طول دوره‌ی ۱۸ تا ۳۶ ماهه‌ی انجام آزمایش‌ها مشاهده شد. سال‌ها پس از انجام آزمایش‌ها، محققان شرکت‌کنندگان در آن آزمایش‌ها مورد بررسی قرار ده و یافتند:
- پس از حدود ۱۰ تا ۱۵ سال، افرادی که در گروه کاهش مصرف سدیم بودند، ۲۵٪ احتمال کمتری در مبتلا به حملات قلبی یا سکته، یا نیاز به یک روش برای باز کردن عروق کرونری مسدود شده با کلسترول و یا مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی عروقی داشتند.
- نسبت بالای پتاسیم به سدیم در رژیم غذای شرکت‌کنندگان در آزمایش‌ها، با احتمال پایین ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی همراه بود. این نتیجه نشان داد که استراتژی که هر دو هدف کاهش سدیم و افزایش پتاسیم را دنبال کند، میتواند راه مؤثرتری برای مقابله با فشار خون بالا باشد.
۳. DASH:
آزمایش‌های رژیم غذایی برای متوقف کردن فشار خون بالا «DASH» در سال ۱۹۹۴ شروع شد و پیشرفت‌های عمده‌ای در تحقیقات فشار خون انجام شد که ارتباط بین رژیم غذایی و فشار خون را نشان می‌دهد. در اولین مطالعات، به ۴۵۹ شرکت‌کننده به طور تصادفی یک رژیم غذایی استاندارد آمرکیایی حاوی گوشت قرمز و قندها و فیبر پایین اختصاص یافت. در مقابل رژیمی مشابه که غنی از میوه‌ها و سبزیجات بود که به رژیم DASH معروف بوده و بر روی میوه‌ها، سبزیجات و غذاهای کم چرب و با میزان محدودی از گوشت قرمز، چربی‌های اشباع شده و قندها بود قرار داشت. پس از ۸ هفته، هر دو رژیم غذایی بدون کنترل، سیستولیک (شماره‌ی بالای فشار خون) و دیاستولیک (شماره پایین فشار خون) را کاهش دادند که رژیم DASH تأثیر بالقوه‌ای داشت.
مطالعات دوم یافت که کاهش سدیم در هر رو رژیم غذایی DASH و استاندارد آمریکایی به مراتب تأثیر بیشتری بر روی کاهش فشار خون داشت. مطالعات DASH به بیشتر مبانی‌های علمی گایدلاین‌های رژیم غذایی برای آمریکایی‌ها در سال ۲۰۱۰ کمک کرد که کاهش مصرف روزانه‌ی نمک را تا کمتر از یک قاشق پایخوری توصیه می‌کند.
مقالۀ مرتبط: ارتباط مصرف نمک و خطر دیابت
سایر بیماری‌ها
سرطان
تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف زیاد نمک، سدیم یا غذاهای شور، با افزایش احتمال سرطان معده ارتباط دارد. تحقیقات جهانی سرطان نشان می‌دهد مرکز تحقیقات سرطان آمریکا به این نتیجه رسیده است که نمک و غذاهای شور یکی از علل احتمالی سرطان معده می‌باشد.
پوکی استخوان
میزان کلسیمی که بدن با ادرار از دست می‌دهد با مصرف نمک افزایش می‌یابد. اگر میزان کلسیم خون پایین باشد، استخوان کلسیم خود را از دست می‌دهد. بنابراین، رژیم غذایی حاوی میزان بالایی از سدیم میتواند عوارض ناخواسته‌ای مثل پوکی استخوان را به دنبال داشته باشد. مطالعاتی در زنان پس از یائسگی نشان می‌دهد از دست دادن تراکم استخوان لگن در طی دو سال مربوط به دفع سدیم ادراری ۲۴ ساعته در ابتدای مطالعه بود و با از دست دادن استخوان ارتباط داشت. سایر مطالعات نشان داده‌اند که کاهش مصرف نمک باعث تعادل مثبت کلسیم شده و با افزایش سن از دست دادن کلسیم استخوان‌ها کاهش می‌یابد.
