انتشار این مقاله


دانش رویابینی: ۹ نکته ی بسیار مهم که بهترست بدانید

مهمترین یافته های دانشمندان طی سالیان درباره رویابینی، در ۹ نکته اساسی خلاصه می‌شود.

مهمترین یافته های دانشمندان طی سالیان درباره رویابینی، در ۹ نکته اساسی خلاصه می‌شود که عبارتند از:۱. مرحله خواب حرکت سریع چشمها (REM)، شروع کننده رویابینی می‌باشد اما مترادف رویابینی نیست

همه پستانداران دارای چرخه خواب می باشند و دو مرحله ی خواب NREM و REM را تجربه می‌کنند. رویابینی بنظر می رسد که اغلب با شدید ترین حالت ممکن در مرحله خواب REM اتفاق می افتد، یعنی زمانی که سیستم عصبی مغز در فعالترین حالت ممکن قرار دارد و این میزان فعالیت مغز تقریبا برابر با میزان فعالیت مغز در زمان بیداری و هشیاری می باشد. در هر حال، رویابینی خارج از مرحله REM نیز اتفاق می افتد و لزوما برای رویابینی، نیاز به مرحله خواب REM نداریم.

۲. مرحله خواب REM احتمالا به رشد مغز و سیستم عصبی کمک می‌کند

واقعیت این است که مرحله خواب REM در دوران نوزادی تا ۸۰ درصد از زمان خواب را تشکیل می دهد، در حالی که بزرگسالان معمولا ۲۰ تا ۲۵ درصد از خواب خود را در مرحله خواب REM می گذرانند. این موضوع می تواند نشاندهنده این باشد که مرحله خواب REM و شاید رویابینی، به رشد عصبی مغز و رشد روانشناختی کمک می کند.

۳. رویابینی در جریان توهمات هیپناگوژیک، هیپنوپامپیک و قسمت دوم مرحله خواب NREM نیز اتفاق می‌افتد

زمانی که فرد در حال بخواب رفتن می باشد، امکان وقوع توهمات هیپناگوژیک و زمان بیدار شدن از خواب، امکان وقوع توهمات هیپنوپامپیک وجود دارد، که هر دو به نوعی رویابینی بحساب می آیند.  همچنین حدفاصل میان دو مرحله خواب NREM و REM یعنی قسمت دوم مرحله خواب NREM نیز بعلت اینکه فعالیت مغز در بالاترین حد ممکن قرار دارد، امکان بروز رویابینی وجود دارد.


مقاله‌ی مرتبط: توهمات هیپناگوژیک چیست؟


۴. مشخصات نورو-فیزیولوژیک مغز در طی مرحله خواب REM، از تجارب دیداری واقعی در خواب حمایت می‌کند

هنگامی که اغلب رویابینی ها در مرحله خواب REM اتفاق می افتد، در حقیقت مغز انسان فعالیت مناطق مختلفی را افزایش و کاهش می دهد،. مناطقی از قسر پیش پیشانی که در تمرکز، توجه و تفکر منطقی دخیل هستند، فعالیتشان کاهش می یابد، در حالی که مناطقی از سیستم لیمبیک (از جمله مراکز پردازش احساسات، حافظه و پاسخ های فطری) و لوب اکسیپیتال یا پس سری (از جمله تخیلات دیداری) فعالیت بالایی از خود نشان می دهند. این موضوع نشاندهنده اینست که مغز انسان نه تنها قادر به تولید تجارب دیداری در زمان رویابینی می باشد بلکه اینکار را بطور پیوسته انجام می دهد.

۵. اکثر الگو های رویابینی، نگرانی ها، فعالیت ها و باور های زندگی روزمره ما را در بر می‌گیرند

بر اساس “فرضیه تداوم”، انسجام و تداوم دنیای واقعیت و بیداری با دنیای خواب و رویابینی، باعث می شود که مشکلات دنیای واقعیت ، به دنیای رویابینی ما منتقل شود. افراد در رویا ها، اکثرا افراد محیط پیرامون خویش، مکان ها و فعالیت های روزمره خویش را مرور می کنند. تخیلات در رویابینی بدلیل وجود فرضیه تداوم، قادر به ساخت سناریو های واقعی و قابل باور بر اساس زندگی نامه و سبک زندگی روزمره ما می باشد، حال هر چقدر که محتوای رویا ها، غیرمنطقی و عجیب باشند.

۶. عدم وجود فرضیه تداوم (زمانیکه چارچوب و محتوای رویا با زندگی روزمره ارتباطی نداشته باشد) می تواند به بینش های استعاری در رویا اشاره نماید

پژوهش بر روی رویاهای غیر معمول و غیر واقعی نشان داده است که تجزیه و تحلیل دقیق این دسته رویا ها، اغلب بصورت استعاری با زندگی واقعی فرد مرتبط است. چارچوب های متافیزیکی و تصاویر عجیب و غریب در رویاها، سابقه ای تاریخی در قلمرو هنر و خلاقیت دارند و پژوهش های کنونی، طبیعت پویا و غیرقابل پیشبینی رویابینی را  بعنوان ژنراتور بی پایانی در راستای نوآوری و فهم بشری توصیف کرده اند.

۷. یادآوری رویا در افراد متفاوت است

اکثر مردم ۱ الی ۲ تا از رویا هایشان  در طول ۱ هفته را بیاد می آورند، اگرچه در صورتی که گوشه ای نوشته نشوند، بسرعت از یاد می روند. بطور میانگین، افراد جوانتر نسبت به افراد مسن تر و زنان نسبت به مردان، تمایل بیشتری به یادآوری رویا هایشان دارند. حتی افرادی که ادعا می کنند در طول زندگی کم خواب می بینند، ۱ الی ۲ رویای عجیب در ذهن دارند که بشدت واقعی بوده اند و در ذهنشان حک شده است. هر چقدر که ما بیشتر به رویا های خویش توجه کنیم، همان قدر احتمال بیشتری دارد که آنها را بیاد بیاوریم.

۸. رویابینی به پردازش اطلاعات زندگی روزمره مخصوصا اطلاعاتی که شامل محتویات هیجانی هستند، کمک می‌کند

از دیدگاه رویکرد روانشناسی شناختی، کارکرد رویابینی کمک به انطباق ذهن با محیط خارجیست که بوسیله ارزیابی ادراکات، تنظیم برانگیختگی هیجانی و تمرین پاسخ های رفتاری انجام می شود. رویابینی مانند یک ترموستات روانشناختی عمل می کند که بمنظور حفظ سلامتی، تعادل زیستی و آماده کردن ما برای پاسخدهی به فرصت ها و تهدید های زندگی واقعی، بوجود آمده است. بطور مثال کابوس های افراد مبتلا به اختلال PTSD، نشان داده است که این افراد بدلیل داشتن خاطراتی بشدت دردناک و عدم تنظیم هیجانی، از سیستم تعادل و فرایند معمول رویابینی خارج می شوند.

۹. فراشناخت در عالم رویابینی نیز می‌تواند وارد شود و “رویای روشن” را بسازد

در طول خواب و رویابینی، ذهن در بسیاری از فعالیت های مرتبط با  زمان بیداری دخیل است، از جمله: استدلال، مقایسه، یادآوری، تصمیمگیری و نظارت بر اندیشه و احساسات. رویای روشن یک نمونه واضح می باشد و یا حتی رویاهایی را که بصورت سوم شخص، خود را در رویا می بینیم. کارکرد فراشناخت در حوزه رویابینی بنظر غیرممکن بنظر می رسد اما پژوهشات بلعکس این موضوع را اثبات کرده اند. در حقیقت رویابینی، طیف وسیعی از قدرت های فراشناخت را در اختیار فرد رویابین می گذارد، تنها با این تفاوت که فراشناخت در رویا با فراشناخت در عالم واقعیت، متفاوت می باشد.

علیرضا زحمتکش


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید