آیا بدن شما به میزان کافی ویتامین B12 دریافت می‌کند؟ در مورد بسیاری از افراد، جواب منفی است و این کمبود می‌تواند موجب مشکلات جدی برای این افراد شود.
ویتامین B12 دارای نقش های عملکردی بسیاری در بدن است؛ برای مثال به ساخت DNA و گلبول های قرمز خون کمک می‌کند. بدن انسان قادر به ساخت ویتامین B12 نیست. به همین دلیل، باید از منابع دیگری از جمله محصولات حیوانی و مکمل های غذایی به طور مرتب نیاز خود را تأمین کند.
مقدار نیاز بدن به این ویتامین و نیز منابع تأمین آن، بسته به سن افراد، رژیم غذایی آنها، شرایط سلامتی بدنشان و حتی داروهایی که مصرف می کنند می‌تواند تغییر کند.
علل کمبود ویتامین B12
کمبود ویتامین B12 تحت شرایط خاصی از جمله موارد زیر رخ می‌دهد:
- گاستریت التهابی معده، در این شرایط دیواره ی معده نازک می‌شود
- آنمی پرنیشیوز، که جذب ویتامین B12 را دچار مشکل می‌کند
- عمل های جراحی که طی آنها معده یا بخشی از روده ی کوچک برداشته می‌شود. مانند جراحی های کاهش وزن
- بیماری هایی که روده کوچک را درگیر می‌کنند، مانند بیماری کرون و یا افزایش باکتری های روده
- مصرف بالای الکل
- مشکلات سیستم ایمنی مانند بیماری گریو یا لوپوس
- مصرف طولانی مدت داروهای کاهنده ی اسید معده؛ اسید معده به هضم پروتئین های حیوانی که دارای ویتامین B12 هستند کمک می‌کند
همچنین رژیم غذایی گیاهخواری نیز می‌تواند موجب کمبود این ویتامین گردد. نوزادان متولد از مادران گیاهخوار نیز در معرض کمبود ویتامین B12 قرار دارند.
احتمال کمبود ویتامین B12 با افزایش سن بیشتر می‌شود.
علائم
کمبود ویتامین B12 می‌تواند منجر به کم‌خونی شود. کمبود های خفیف معمولا بدون علائم اند اما درصورت عدم درمان، می‌توانند منجر به مشکلات جدی تری شوند. مانند:
- ضعف، خستگی و بی حالی
- تپش قلب یا کوتاهی نفس
- رنگ پریدگی پوست
- اسهال، یبوست و یا از بین رفتن اشتها
- مشکل در سیستم عصبی مانند ضعف عضلانی ویا مشکلات در راه رفتن
- کاهش دید
- مشکلات روانی مانند افسردگی و تغییرات رفتاری
نوزادانی که از مادران گیاهخوار به دنیا می‌آیند و از شیر مادر نیز تغذیه می‌کنند، در خطر ابتلا به کم‌خونی، تاخیر در تکامل و نیز ضعف هستند.
چنانچه احساس می‌کنید که در معرض کمبود ویتامین B12 قرار دارید می‌توانید از پزشک خود بخواهید تا با انجام آزمایش خون، میزان ویتامینتان را مورد آزمایش قرار دهد.
درمان
اگر مشکل مربوط به کم‌خونی پرنیشیوز و یا مشکلات جذبی دیگر باشد، می‌توان از از طریق تزریق این ویتامین و یا مصرف مقادیر بالای خوراکی آن مشکل را برطرف کرد.
درصورتی که مشکل مربوط به رژیم غذایی فرد و عدم مصرف غذاهای پروتئینی باشد، بهتر است از غلات غنی با ویتامین B12 و یا مکمل ها در کنار سایر وعده ها استفاده شود. همچنین این افراد می‌توانند کمبود خود را از طریق تزریق این ویتامین و یا مصرف خوراکی آن نیز برطرف کنند.
افراد مسن تر برای جلوگیری از کمبود ویتامین B12 و یا رفع آن باید به طور روزانه از مکمل های ویتامینی و یا مولتی‌ویتامین‌ها دریافت کنند.
در بسیاری از افراد، درمان موفقیت آمیز بوده و موجب برطرف شدن مشکل کمبود می‌شود. اما هرگونه آسیب به سیستم عصبی درطول مدت زمان کمبود این ویتامین ممکن است غیرقابل درمان باشد.
درصورت استفاده از مکمل های ویتامین B12, به پزشک خود اطلاع دهید تا از تداخل نداشتن آنها با داروهایی که مصرف می‌کنید اطمینان حاصل کنید.
